Żółknące, pokryte plamami liście ogórków to zmora wielu ogrodników. Nie zawsze takie objawy są spowodowane przez choroby grzybowe (Zobacz Mączniak rzekomy na ogórkach), ale przyczyną mogą być również bakterie. Do takich chorób wywoływanych przez bakterie należy bakteryjna kanciasta plamistość liści ogórka. Jak rozpoznać jej objawy, jakie działania profilaktyczne podjąć i jak skutecznie z nią walczyć, gdy już pojawi się w naszym ogrodzie.
Bakteryjna kanciasta plamistość to groźna choroba, bo, kiedy rośliny zostaną porażone na wczesnym etapie rozwoju, to zamierają i nie owocują. Natomiast późniejsze zainfekowanie powoduje zmniejszenie plonu i pogorszenie jego jakości. Dlatego wczesne wykrycie choroby jest kluczowe dla skutecznej interwencji. Charakterystyczne objawy bakteryjnej kanciastej plamistości to:
- Kanciaste plamy na liściach: Na górnej stronie liści pojawiają się początkowo małe, wodniste, jakby nasiąknięte wodą plamki. Ich kształt jest nieregularny, często ograniczony przez nerwy liścia, co nadaje im typowy, "kanciasty" wygląd. Z czasem plamy te ciemnieją, przybierając barwę od szarej do brązowej.
- "Dziurawe" liście: W miarę rozwoju choroby, tkanka w obrębie plam zamiera, wysycha i wykrusza się, pozostawiając w liściach charakterystyczne, kanciaste dziury z jasną obwódką. To właśnie ten objaw sprawia, że liście wyglądają jak przestrzelone, podziurawione.
- Bakteryjny wysięk: W warunkach wysokiej wilgotności, zwłaszcza wczesnym rankiem, na spodniej stronie liści w obrębie plam można zaobserwować kropelki mętnego, mlecznobiałego lub żółtawego śluzu. Jest to wysięk bakteryjny, który po zaschnięciu tworzy cienką, białą skorupkę. Ta cecha odróżnia tę chorobę od mączniaka rzekomego.
- Plamy na owocach i łodygach: Choroba może również atakować owoce, powodując na nich małe, okrągłe, wodniste plamy, które z czasem mogą pękać. Na łodygach i ogonkach liściowych objawy są podobne jak na liściach.
 |
| pierwsze objawy zakażenia |
Bakteryjna kanciasta plamistość rozwija się najszybciej w ciepłych i wilgotnych warunkach, dlatego deszczowe lato i uprawy pod osłonami, gdzie panuje wyższa wilgotność powietrza, sprzyjają jej rozprzestrzenianiu. Rozwój choroby stymulują ulewne deszcze i nieefektywne wietrzenie tuneli i szklarni. Optymalne warunki termiczne do rozwoju choroby tom 24-27 stopniu Celsjusza. Bakterie dokonują infekcji zazwyczaj w godzinach porannych, w obecności rosy na liściach. Z drugiej strony dłuższy okres (kilkutygodniowy) słonecznej i suchej pogody powoduje zahamowanie rozwoju choroby. Choroba pojawia się nie tylko w sprzyjających warunkach, ale także jej źródłem mogą być zainfekowane nasiona.
Zanim sięgniemy po środki ochrony roślin, warto wdrożyć szereg działań profilaktycznych, które znacznie ograniczą ryzyko wystąpienia choroby:
- Wybieraj odporne odmiany: Na rynku dostępne są odmiany ogórków o podwyższonej odporności na bakteryjną kanciastą plamistość. Warto zwrócić na to uwagę przy zakupie nasion.
- Stosuj płodozmian: Nie uprawiaj ogórków ani innych roślin z rodziny dyniowatych (cukinii, dyni, patisonów) w tym samym miejscu częściej niż co 2-3 lata. Bakterie mogą przetrwać w resztkach roślinnych w glebie.
- Używaj zdrowych nasion: Korzystaj z nasion pochodzących od sprawdzonych producentów. Nie zbieraj nasion z roślin, które wykazywały objawy choroby.
- Zapewnij dobrą cyrkulację powietrza: Sadź rośliny w odpowiedniej rozstawie, aby zapewnić im przewiew. W uprawach pod osłonami regularnie wietrz tunele i szklarnie.
- Unikaj zraszania liści: Podlewaj rośliny bezpośrednio na glebę, najlepiej za pomocą systemów nawadniania kropelkowego lub taśm kroplujących. Unikaj podlewania z góry, które sprzyja rozprzestrzenianiu się bakterii wraz z kroplami wody.
- Dbaj o higienę: Usuwaj i niszcz porażone części roślin, a po zakończeniu sezonu dokładnie sprzątnij wszystkie resztki pożniwne. Dezynfekuj narzędzia ogrodnicze, zwłaszcza po kontakcie z chorymi roślinami.
- Wysiewaj gorczycę jako przedplon: Uprawa gorczycy na zielony nawóz przed posadzeniem ogórków może pomóc w ograniczeniu populacji patogenów w glebie. Również zakończeniu uprawy ogórków i po usunięciu wszystkich resztek roślinnych warto wysiać gorczycę.
Gdy mimo podjętych środków zapobiegawczych zauważymy pierwsze objawy choroby, konieczna jest szybka reakcja. Im wcześniej rozpoczniemy walkę, tym większe są szanse na uratowanie plonów. Najskuteczniejszą metodą chemicznego zwalczania bakteryjnej kanciastej plamistości jest stosowanie preparatów miedziowych. Do najpopularniejszych i najłatwiej dostępnych w sklepach ogrodniczych należą: Miedzian 50 WP i Miedzian Extra 350 SC. Opryski należy wykonywać zapobiegawczo (w czerwcu i lipcu) lub natychmiast po zauważeniu pierwszych objawów, powtarzając zabieg co 7-10 dni, zwłaszcza w okresach wilgotnej i deszczowej pogody. Zawsze należy postępować zgodnie z instrukcją na etykiecie danego środka, przestrzegając zalecanych dawek i okresów karencji.
Pamiętajmy, że zdrowe, silne rośliny, uprawiane w odpowiednich warunkach, są znacznie mniej podatne na infekcje. Regularna obserwacja upraw i szybka reakcja na pierwsze niepokojące symptomy pozwolą nam w porę zareagować i ograniczyć rozwój choroby.
Komentarze
Prześlij komentarz