Bób
Siew: w
marcu-kwietniu
Okres
kiełkowania: 8 do 10 dni
Zbiór: w
czerwcu
Plony: 10
strąków z rośliny
Podlewanie:
słabo
Choroby i
szkodniki: mszyce
Chociaż bób
pochodzi z rejonu śródziemnomorskiego, jest odporny na chłód, dlatego można go
wysiewać wczesną wiosną. Wymaga gleby żyznej, raczej ciężkiej, dobrze
zatrzymującej wodę. Na lżejszych glebach trzeba go podlewać. Jak inne bobowate
wykorzystuje azot atmosferyczny.
Dla
przyspieszenia zbiorów można wysiać nasiona do doniczek już pod koniec lutego.
Zahartowaną rozsadę wysadza się do gruntu pod koniec marca.
W maju lub
czerwcu, kiedy są już uformowane strąki uszczykuje się wierzchołki pędów
powyżej 3-6 strąka. Przyspiesza to zawiązywanie nasion i chroni przed atakiem
mszycy buraczanej.
Nie należy
opóźniać zbioru, gdyż w nasionach gromadzi się za dużo skrobi.
Burak ćwikłowy
Siew: od
kwietnia do połowy czerwca
Okres
kiełkowania: 10-12 dni
Zbiór: od
lipca do listopada
Plony: 8-10
buraków z metra bieżącego
Podlewanie:
słabo
Choroby i
szkodniki: sprężyk, chwościk buraka
Burak ćwikłowy może być uprawiany na
każdej glebie, najlepiej jednak udaje się na glebie głęboko uprawionej,
zasobnej w próchnicę i wapń. Nasiona wysiewa się wprost do gruntu. Oprócz
wyrośniętych korzeni spożywa się także młode rośliny nazywane botwiną.
Z siewem czekamy do ustania
przymrozków, ponieważ młode buraki są bardzo wrażliwe na zimno. Zbyt niskie
temperatury w początkach uprawy powodują, że kwitną one za wcześnie - ze szkodą
dla jakości korzenia.
W razie silnych upałów latem trzeba
buraki regularnie podlewać, inaczej korzenie będą twarde, włókniste i utracą
słodkawy smak. Warto ściółkować zagon, aby zmniejszyć częstość podlewania.
Cebula
Siew: na
przełomie marca i kwietnia
Okres kiełkowania:od
15 do 25 dni
Zbiór: w
lipcu - sierpniu
Plony: 5-10
cebul z metra bieżącego
Podlewanie:
zbędne
Choroby i
szkodniki: zgnilizna szyjki cebuli, mączniak rzekomy, wygryzka szczypiorka,
śmietka cebulanka
Cebula ze względu na płytki system
korzeniowy musi być uprawiana na glebie żyznej, o dobrej strukturze, wilgotnej,
ale nie podmokłej. Dobrze reaguje na nawożenie organiczne. W słonecznym miejscu
plonuje obficiej.
Cebule uzyskane z siewu są późniejsze
niż uprawiane z dymki, ale znakomicie się przechowują. Natomiast cebule z dymki
są bardzo duże.
Odmian cebuli jest bardzo wiele.
Różnią się długością okresu wegetacji, smakiem oraz barwą łusek, które mogą być
żółte, czerwonofioletowe lub różowoczerwone.
Cukinia
Siew: od
kwietnia do maja
Okres kiełkowania:6-8
dni
Zbiór: od
lipca do września
Plony: 10
cukinii z rośliny
Podlewanie:
umiarkowane
Choroby i
szkodniki: mączniak prawdziwy, przędziorki (w czasie dużych upałów)
Cukinia jest
wrażliwa na niskie temperatury i wiosenne przymrozki, nie należy jej więc zbyt
wcześnie sadzić. Wybieramy dla niej dobrze nasłonecznione stanowisko. Lubi
gleby lekkie, bogate w substancję organiczną i chłodne latem.
Jeśli nie
mamy czasu ani miejsca niezbędnego do przygotowania rozsady, możemy kupić
gotowe rośliny w pojemnikach. Wysadzamy je w drugiej połowie maja, a nawet
wcześniej, jeśli mamy możliwość ochrony ich przed przymrozkiem.
Od
wykształcenia się owoców podlewamy rośliny obficie, przez całe lato, nie mocząc
przy tym liści. Glebę ściółkujemy, aby jak najdłużej pozostała wilgotna i wolna
od chwastów.
Cukinie
rosną szybko. Co dwa dni trzeba kontrolować rośliny aby owoce nie przerosły.
Można także skosztować kwiatów cukinii smażonych w cieście. Do tego celu najlepiej
wybrać kwiaty męskie, które nie dadzą owoców. Kwiaty żeńskie można rozpoznać po
długiej zalążni widocznej poniżej korony.
Czosnek
Sadzenie: jesienią
(odmiany ozime), wiosną (odmiany jare)
Zbiór: lipiec
(ozimy), sierpień (jary)
Plony: jedna
główka czosnku z zasadzonego ząbka
Podlewanie:
późną wiosną
Choroby i
szkodniki: rzadko występują
Czosnek
najlepiej rośnie w miejscu słonecznym na glebie lekkiej, dobrze spulchnionej i
żyznej. Na podmokłym podłożu gnije. Jest wytrzymały na chłód. Do utworzenia dorodnych
główek wymaga długiego dnia i wysokiej temperatury
Można użyć
ząbków czosnku kupowanego do celów kuchennych, lepiej jest jednak wybrać ząbki
specjalnie przeznaczone do sadzenia: są na pewno wolne od chorób wirusowych.
Wybierać trzeba ząbki najbardziej mięsiste, znajdujące się na obrzeżu główki.
W czerwcu
konieczne jest podlewanie roślin, gdyż wtedy właśnie zawiązują się główki.
Czosnek
przeznaczony do sadzenia wiosną, musi być przez zimę przechowywany w niskiej
temperaturze inaczej nie zawiąże główek.
Dynia
Siew: maj
Okres kiełkowania:
9-10 dni
Zbiór: wrzesień-październik
Plony: bardzo
zmienne w zależności od odmiany
Podlewanie:
słabo
Choroby i
szkodniki: mączniak prawdziwy, mozaika, przędziorki i mszyce
Dynia jest
wrażliwa na niskie temperatury, nie należy sadzić jej przed połową maja,
wybieramy stanowisko nasłonecznione, glebę obfitującą w substancję organiczną,
bardzo żyzną, zasilaną kompostem.
Można kupić
rozsadę dyni w pojemnikach. Wybieramy rośliny, które mają mniej niż 5 liści. Wysadzamy
je w drugiej połowie maja do dołków o średnicy 15-20 cm i takiej samej
głębokości, wypełnionych kompostem.
Dynię
podlewamy regularnie przez całe lato nie mocząc liści. Glebę ściółkujemy aby
była jak najdłużej wilgotna po podlaniu. Ściółka zapobiega też rozwojowi
chwastów. Przestajemy podlewać gdy zbliżają się zbiory. Możliwie najszybciej
usuwamy liście porażone przez mączniak rzekomy, aby zapobiec rozprzestrzenianiu
się choroby.
Dynie można
uprawiać w tym samym miejscu w warzywniku najwcześniej po upływie trzech lat.
Fasola
Siew: od
połowy maja do połowy czerwca (na suche nasiona) lub do połowy lipca
(szparagowa)
Okres kiełkowania:
5-8 dni
Zbiór: od
lipca do października (szparagowa), od sierpnia do października (suche nasiona)
Plony: bardzo
różne zależnie od odmiany i daty zbiorów
Podlewanie:
umiarkowane
Choroby i
szkodniki: antraknoza, bakterioza obwódkowa, przędziorek chmielowiec,
strąkowiec fasolowy
Fasola
dobrze rośnie na ciepłej próchnicznej glebie. Podobnie jak inne bobowate wiąże
azot z powietrza. Jest rośliną ciepłolubną i wrażliwą na wiatr.
Jeśli w
chwili siewu gleba jest sucha, należy miejsce pod fasolę dobrze nawodnić. W
okresie wegetacji konieczne jest również podlewanie, zwłaszcza okresach suszy.
Nie należy przy tym moczyć liści.
Aby nie
wyrwać roślin w czasie zbioru, trzeba pracować obiema rękami: jedną
przytrzymujemy pęd, drugą zaś obrywamy szypułkę strąka, pociągając ku dołowi.
Adnotacja „nadaje
się do mrożenia”, którą możemy znaleźć na niektórych opakowaniach nasion fasoli
szparagowej oznacza, że zbiór należ przeprowadzić w ciągu 15 dni. Nie znaczy to
jednak, że strąki mają najlepszy smak po zamrożeniu.
Groch
Siew: od
marca do kwietnia
Okres kiełkowania:
10 dni
Zbiór: od
czerwca do lipca
Plony: 10
strąków z jednej rośliny
Podlewanie:
słabo
Choroby i
szkodniki: fuzarioza grochu, mączniak rzekomy grochu, askochytoza grochu,
oprzędzik pręgowany, mszyca grochowa, wciornastek grochowiec
Groch wymaga
gleby żyznej i dość wilgotnej, obficie nawiezionej i dobrze uprawionej. Nie
powinna być ani zbyt wapienna, ani bardzo kwaśna. Stanowisko wybieramy
słoneczne. Do siewu przystępujemy wczesną wiosną.
Nasiona
grochu są często wydziobywane przez ptaki, dla których stanowią smaczny kąsek.
Posiany groch możemy ochronić układając na zagonie gałęzie lub siatkę.
Wczesny
wysiew grochu pozwala nie tylko wcześnie zebrać plon, ale także uniknąć ataku
oprzędzika.
Latem groch
regularnie podlewamy a glebę ściółkujemy.
Groch należy
do grupy warzyw najcenniejszych pod względem odżywczym.
Kalafior
Siew: od
kwietnia do czerwca
Okres kiełkowania:
6-8 dni
Zbiór: od
lipca do listopada
Plony: jedna
różą o wadze 800 g do 1 kg z jednej rośliny
Podlewanie: obficie
Choroby i szkodniki:
bielinek kapustnik, ślimaki, pchełki ziemne
Kalafior
podobnie jak wszystkie kapustne, lubi gleby żyzne, bogate w substancję
organiczną, utrzymujące wilgoć. Źle znosi upały suszę. Aby uzyskać dobre zbiory
należy zastosować nawożenie obornikiem jesienią lub kompostem wiosną. Konieczne
jest też regularne podlewanie.
Można kupić
rozsadę kalafiora w pojemnikach. Wysadza się ją podobnie jak młode rośliny
uzyskane przez wysiew nasion.
Przez całe
lato regularnie podlewamy kalafiory. Rośliny źle reagują na rzadkie nawadnianie
dużymi dawkami. Glebę na zagonie warto wyściółkować grubą warstwą dojrzałego
kompostu, która chroni podłoże przed parowaniem i zasili je w składniki
pokarmowe.
Latem
kalafior lepiej rozwija się w okolicach wilgotnych, upały i susze pogarszają
jakość róż. Dlatego zaleca się przede wszystkim uprawę kalafiora na zbiór
jesienny i wiosenny. Aby uzyskać kalafiory już wiosną trzeba jednak bardzo
wcześnie wysadzić rozsadę, pod koniec marca. Konieczne jest wtedy zastosowanie
osłon foliowych.
Aby uchronić
białą różę kalafiora przed przebarwieniem, związujemy nad nią wierzchołki
liści. Czynność tę przeprowadzamy, gdy jest sucho.
Kapusta
Siew: od
końca stycznia do połowy kwietnia w zależności od odmiany
Okres kiełkowania:
5 dni
Zbiór: przez
cały sezon w zależności od terminu siewu
Plony: 1
główka o wadze 1-1,5 kg z rośliny
Podlewanie:
umiarkowane
Choroby i
szkodniki: kiła kapusty, bielinek kapustnik, śmietka kapuściana, pchełki ziemne
Kapusta
głowiasta ma kilka form – białą, czerwoną i włoską. Rośliny znoszą przymrozki
do
-5˚C, nie
lubią zaś upałów. Wymagają gleby żyznej, niezbyt ciężkiej, ale utrzymującej
wilgoć.
Kapustę
głowiastą uprawia się z rozsady. Nasiona odmian wczesnych wysiewa się w
mieszkaniu już pod konie stycznia, średnio wczesnych zaś od marca. Na zbiór
jesienny siew przeprowadza się w kwietniu na rozsadniku.
Dla roślin
wysiewanych na zbiór późnojesienny zabieg pikowania nie jest konieczny. Warto
go jednak wykonać, gdyż wzmacnia system korzeniowy. Kapusta jest dzięki temu
lepiej odżywiona i pewniej trzyma się w gruncie.
Można kupić
gotową rozsadę kapusty w pojemnikach. Należ wybierać rośliny, które są krępe,
zdrowe i mają nieuszkodzony pąk pomiędzy liśćmi. Wysadzamy je do gruntu w tym
samym okresie, co młode rośliny uzyskane z siewu samodzielnie.
Kapusta pekińska i chińska
Siew: od
połowy lipca do połowy sierpnia
Okres kiełkowania:
5-10 dni
Zbiór: ok.
50 dni po wysiewie
Plony: 3 lub
4 kapusty (do 2 kg każda) z metra bieżącego
Podlewanie: obficie
Choroby i
szkodniki: bielinek kapustnik, mszyca kapuściana
Kapusta
pekińska zawiązuje podłużne główki, złożone z karbowanych liści. Kapusta
chińska zwana pak choi, nie tworzy główek. Jej częścią jadalną są mięsiste
ogonki liści, a także blaszki.
Rośliny
kapusty chińskiej wysiane przed połową lipca szybko wybijają w pędy
kwiatostanowe.
Młode
rośliny chronimy przed słońcem 3-4 tygodnie po wysiewie, aby uniknąć pojawienia
się pędów kwiatostanowych.
Kapustę
pekińską należy obficie podlewać aż do zbiorów, w przeciwnym razie kwitnie,
zamiast zwinąć się w główkę.
Kukurydza cukrowa
Siew: od
maja do połowy czerwca
Okres kiełkowania:
10-12 dni
Zbiór: sierpień
- wrzesień
Plony: 4-6
kolb z jednej rośliny
Podlewanie:
obficie
Choroby i
szkodniki: głownia kukurydzy
Kukurydzę
uprawiamy na glebie żyznej, obfitującej w substancję organiczną, lekko kwaśnej
i wilgotnej latem. Należy przeznaczyć dla niej stanowisko słoneczne i osłonięte
od wiatru. Kukurydzy nie można wysiewać zbyt wcześnie ponieważ jest wrażliwa na
mrozy.
Aby ułatwić
zapylanie kwiatów żeńskich (zapylanie krzyżowe jest niezbędne do utworzenia
nasion), kukurydzę uprawiamy w dwóch rzędach, oddalonych od siebie o 50-60 cm.
Kiedy kwiaty
męskie (przypominające beżowy pióropusz na szczycie pędu) zawierające pyłek
rozwiną się, potrząsamy rośliną, aby ułatwić kontakt pyłku i znajdujących się
niżej kwiatów żeńskich, które będą tworzyły kolby.
W regionie
skąd pochodzi (Ameryka Łacińska), kukurydza tradycyjnie była uprawiana z
dyniami. Ich pędy okrywały glebę, zacieniając ją i chroniąc przed utratą
wilgoci.
Kolby
zjadamy wkrótce po zbiorze, inaczej zawarty w nasionach cukier przekształca się
w skrobię i kukurydza nabiera mączystego smaku.
Marchew
Siew: od
marca do czerwca, pod koniec listopada (siew ozimy)
Okres kiełkowania:
10-20 dni
Zbiór: od lipca
do października
Plony: 1-5
kg z metra bieżącego (zależnie od odmiany)
Podlewanie:
umiarkowanie
Choroby i
szkodniki: połyśnica marchwianka
Marchew
wymaga żyznej, próchnicznej gleby, głęboko uprawionej i szybko obsychającej.
Zagon trzeba starannie przekopać i odchwaścić, a także wzbogacić nawozem. Nie
powinna być uprawiana w pierwszym roku po oborniku, bo tworzy wtedy rozwidlone
korzenie.
Aby zapobiec
szkodą powodowanym przez poły śnicę marchwiankę, powodującą robaczywienie
korzeni, należy wysiewać marchew w marcu-kwietniu lub w lipcu.
Aby
równomiernie rozmieścić nasiona marchwi, należy je wymieszać z nasionami
rzodkiewki, które mają duże rozmiary. Wschodzą też znacznie szybciej i
zaznaczają rządek. Ułatwia to odchwaszczenie marchwi, która ma długi okres
kiełkowania.
samo zdrowie
OdpowiedzUsuń