Dlaczego nasiona nie kiełkują

Nasiona wielu gatunków, umieszczone zaraz po zbiorze w warunkach sprzyjających procesowi kiełkowania , zwykle kiełkują dobrze i przeważająca ich liczba wydaje kiełki. Są jednak wypadki, gdy dobrze zebrane, zdrowe nasiona nie kiełkują nawet w idealnych warunkach. Przyczyny takiego stanu są różne.

U nasion roślin motylkowych występuje tzw. twardość nasion i polega na tym, że okrywa nasienna jest nieprzepuszczalna dla wody. Nasiona takie zanurzone w wodzie na okres tygodni a nawet miesięcy, pozostają bez zmian, nie pęcznieją i nie mogą skiełkować. Podczas przechowywania nasion w normalnych warunkach procent twardych nasion stopniowo się zmniejsza. Poza tym stosuje się maszyny zwane skaryfikatorami, które rysują powierzchnie okrywy nasion, co umożliwia ich pęcznienie. W domowych warunkach można delikatnie przetrzeć nasiona papierem ściernym.

Nasiona niektórych roślin zaraz po zbiorze kiełkują słabo,, a dopiero po upływie kilku tygodni lub miesięcy zaczynają proces kiełkowania. Dobrym przykładem jest tu fasola: tuż po zbiorze nasion zdolność ich kiełkowania wynosi 40-50%, dwa miesiące później 70-75%, a po 4-5 miesiącach 90-98%. To samo zjawisko występuje w przypadku sałaty, która również dopiero po kilku miesiącach kiełkuje należycie. Z tego powodu do wysiewów jesiennych sałaty powinno się używać nasion starszych nie tegoroczne.

Występowanie w nasionach związków typu inhibitorów wzrostu np. kumaryny, czy dorminy jest również przyczyną słabego kiełkowania. Związki te znajdują się w okrywie nasiennej i dopiero pod działaniem na nasiona np. silnego deszczowania można je mechanicznie usunąć i spowodować kiełkowanie. Moczenie i przemywanie nasion szparagów, selera, pietruszki, marchwi czy buraków ćwikłowych znacznie może przyspieszyć ich kiełkowanie.

Na zdolność kiełkowania wpływa oczywiście też czas ich przechowywania (tutaj).

suszenie nasion pomidora

Przede wszystkim,  na zdolność kiełkowania wpływają warunki w jakich są przechowywane. Ważne jest, aby zapewnić im odpowiednią wilgotność powietrza i temperaturę. Najsilniejszy wpływ destrukcyjny na zdolność kiełkowania nasion wywiera wysoka wilgotność powietrza, występująca łącznie z wysoką temperaturą. Ta sama wilgotność, gdy temperatura jest niższa nie wyrządza nasionom większej szkody. I odwrotnie wysoka temperatura nie jest niebezpieczna gdy zawartość wody w nasionach jest niska.

Warunkiem zachowania odpowiedniej jakości nasion jest szybkie ich wysuszenie i przetrzymanie ich w pomieszczeniach o niskiej wilgotności powietrza i niskiej temperaturze. Najlepiej zamknąć je hermetycznie w puszkach lub plastikowych pojemnikach.

Jak długo kiełkują warzywa przy odpowiedniej temperaturze i wilgotności:

Warzywa	Dni
Rzodkiewka	Ok. 7
Dynia, ogórek	Ok. 8
Fasola	Ok. 9
Groch, jarmuż, kalafior, brukselka, kalarepa, kapusta	Ok. 10
Cebula, por, sałata	Ok. 12
Bób, burak, cykoria sałatowa, kukurydza, pomidor	Ok. 14
Koper, marchew, pietruszka, seler, szpinak	Ok. 14-21