Chrzan sadzenie i uprawa

Chrzan znali już starożytni. Do Europy Środkowej dotarł około XII wieku. Jest rośliną wieloletnią całkowicie odporną na mróz. Najczęściej wykorzystuje się korzenie (tzw. laski), które osiągają od 4 do 8 cm średnicy. Chrzan ceni się za aromat właściwy przyprawom a także typowy, ostry smak. Stosuje się go jako dodatek do dań mięsnych, pikantnych sosów i kiszenia ogórków.

Chrzan do wytworzenia silnych lasek potrzebuje ziemi głęboko spulchnionej, dobrze zaopatrzonej w wodę. Nieodpowiednie są gleby piaszczyste o niskiej zdolności zatrzymywania wody a także gleby zbyt ciężkie i mokre. Wartość pH gleby powinna się wahać między 6 a 7. Korzenie pokryte czarnymi żyłkami wskazują na gleby kwaśne. Chrzan nie znosi uprawy po sobie ani po innych roślinach krzyżowych. Na tym samym stanowisku może być uprawiany ponownie po 3-4 latach. Odpowiedni przedplon stanowią ziemniaki, fasola, ogórki czy zielony nawóz. Dobrze rośnie po przedplonie zasilanym nawozem organicznym. Jeśli ziemia na której uprawiamy chrzan jest bogata w próchnicę możemy się spodziewać wyższych plonów. Jeśli dysponujemy obornikiem, warto go późną jesienią wkopać  płytko w podłoże przed posadzeniem.
Najczęściej spotykaną chorobą chrzanu jest werticilioza wywołana przez grzyb. Początkowo powoduje więdnięcie liści, wiązki przewodzące korzenia stają się czarne lub brązowe, w przekroju poprzecznym tworzą pierścieniowate punkty, w podłużnym mają postać pasów.  Innym chorobą jest rdza biała, która tworzy mleczne pęcherzykowate plamy na spodniej stronie liści i na korzeniach. Przy silnym porażeniu zaczynają obumierać liście.
Chrzan rozmnażamy wegetatywnie  za pomocą 30 -40 cm kawałków korzeni. Jesienią korzenie boczne oddzielamy od korzenia głównego i tniemy na kawałki. Z każdej rośliny uzyskujemy 2-3 fragmenty na sadzonki. Przygotowane sadzonki zanurzamy w wilgotnym piasku i przechowujemy w piwnicy do wiosny. Sadzimy od połowy marca do połowy kwietnia. Przed sadzeniem z sadzonek za pomocą szmatki usuwamy wszystkie pąki, zostawimy tylko 3 cm końcówkę z pąkami. W ten sposób roślina skupi się na tworzeniu kilku silnych lasek a nie na wielu wiotkich i słabych korzonkach. Sadzonki umieszczamy w ziemi po kątem. Koniec korzonka powinien znajdować się około 15 cm pod ziemią, zaś wierzchołek powinien być równo z powierzchnia gruntu. Zachowujemy 80 cm odstęp pomiędzy rzędami, rozstaw roślin w rzędzie to około 30 cm. Jeżeli brakuje opadów od lipca do września, chrzan dodatkowo podlewamy.

Chrzan do przechowywania najlepiej pozyskiwać od września do listopada, najpóźniej do grudnia. Wcześniej zebrane do przechowywania laski stają się gorzkie. Jeśli ziemia nie zamarznie możliwe jest wykopywanie chrzanu na bieżące potrzeby nawet do maja. Jeśli nie chcemy w tym samym miejscu mieć nowych roślin, powinniśmy postarać się o pozostawienie jak najmniejszej liczby korzeni. Po wykopaniu usuwamy liście oraz młode odrosty, laski czyścimy. Chrzan bez utraty walorów smakowych można przechowywać prze co najmniej 6 miesięcy w temperaturach od 0o do 1oC przy względnie wysokiej wilgotności powietrza, nawet 95%.      

Komentarze