Przygotowanie warzyw wieloletnich (szczaw, rabarbar, szczypiorek, chrzan, pietruszka naciowa) do zimowania

 Wieloletnie warzywa to z reguły łatwe w uprawie i niewymagające rośliny. Raz posadzone mogą przynosić plony nawet przez kilka lat. Ich główną zaletą jest to, że pierwsze zbiory możemy przeprowadzić wiosną bardzo wcześnie i zbierać plon kilka razy w sezonie. Aby tak się stało, warto jesienią zadbać o ich wzmocnienie i przygotować do zimowania.

Szczaw

Główne zbiory możemy przeprowadzać nawet 4-5 razy w sezonie. Ostatni jednak powinien odbyć się w połowie września, aby roślina miała czas, aby przed zimą się zregenerować. Jesienią szczaw można zasilić nawozami potasowo-fosforowymi a następnie wyściółkować rośliny 3-5 cm warstwą kompostu. Kiedy jesień jest sucha należy szczaw regularnie podlewać. Konieczne może być również wyłamywanie łodyg kwiatowych. Szczaw nie wymaga dodatkowego okrycia na zimę.

Nasadzenia szczawiu warto odnawiać co 4-5 lat, po tym czasie jego wydajność zaczyna spadać. Szczaw można rozmnożyć dzieląc dorosłe rośliny albo przez wysiew nasion: wiosną, wczesną jesienią, lub nawet w październiku-listopadzie, przed nadejściem niskich temperatur.

Rabarbar

Jesienią rabarbar jest zasilamy nawozami potasowo-fosforowymi. Dobrze sprawdzi się również kompost lub dobrze rozłożony obornik w ilości 5-6 kg na jedną roślinę, który rozsypujemy wokół rośliny i mieszamy z glebą. Późną jesienią przed nadejściem chłodów warto rabarbar okryć. Można zastosować opadłe liście, słomę, lub nawet obornik (bardziej słomiasty). Okrycia należy zdjąć wczesną wiosną, bo rabarbar szybko startuje.

W przypadku rabarbaru lepiej jest go rozmnażać wegetatywnie, czyli przez podział karpy. Rabarbar rozmnażany z nasion może nie powtórzyć cech rośliny matecznej. Dzielić karpę możemy w dwóch terminach: wczesną wiosną (marzec) i jesienią. Korzystniejszy jest termin jesienny - szybciej doczekamy się plonów. Można wykopać całą karpę i ją podzielić szpadlem lub odciąć szpadlem sadzonkę bez wykopywania całej rośliny. Ważne, aby sadzonka miała przynajmniej jeden silny pąk. Najkorzystniej jest rozmnażać w ten sposób rośliny kilkuletnie (powyżej 5 lat). Takie okazy mają silnie rozrośniętą karpę , przez co w znikomym stopniu osłabimy roślinę pobierając sadzonkę. Sadząc rabarbar trzeba pamiętać, że to duża roślina i musi mieć sporo miejsca wokół (sadzimy w odstępie jednego metra od siebie). Nie lubi też miejsc gdzie gromadzi się woda (zimą po roztopach), ponieważ może gnić. Dobrze jest go posadzić na lekkim podwyższeniu lub w razie czego wykopać rowki odprowadzające nadmiar wody.

Szczypiorek

Szczypiorek i cebulę siedmiolatkę możemy zbierać kilka razy w sezonie. Kiedy zaczynają pojawiać się kwiatostany ścinamy szczypiorek kilka cm nad ziemią. Młode, nowe, soczyste pędy szybko się pojawią. Szczypiorek nie musi być przycinany przed zimą, jednak jeśli chcemy go nawieźć to warto to zrobić. Podobnie, kiedy chcemy go rozmnożyć. Szczypiorek nie jest wymagający, można zasilić go jesienią nawozami potasowo-fosforowymi oraz kompostem. 

Rozmnażać szczypiorek możemy przez wysiew nasion, lub prościej przez podział. Jesienią wykopujemy szczypiorek, który możemy podzielić na pojedyncze cebulki, przyciąć pędy i posadzić w nowe miejsce. Nawet z pojedyncza cebulka szybko się rozrośnie i stworzy dużą kępkę. Szczypiorek warto rozsadzać co 3-4 lata, natomiast cebulę siedmiolatkę co 6-7 (jak sama nazwa wskazuje).

Chrzan

Ostre warzywo stosowane jako przeprawa i do kiszenia ogórków. Jesienią warto wykopać najgrubsze korzenie a pozostałe w ziemi cienkie pędy rozrosną się w przyszłym sezonie. Właśnie przez swój wigor, chrzan to ekspansywne warzywo i czasami trzeba go ograniczać. Na glebach słabszych chrzan rośnie dość płytko i warto go na jesień zasilić kompostem lub nawozami potasowo-fosforowymi. Kiedy jesień jest sucha, warto go podlewać. Oprócz nawodnienia ochronimy go również przed pchełkami ziemnymi.

W jednym miejscu dobrze rośnie nawet 10 lat. Samo rozmnażanie nie nastręcza żadnych problemów. Jesienią wykopując korzenie, pobieramy cienkie korzonki i sadzimy je w nowe miejsce.

Pietruszka naciowa

Pietruszka naciowa jest umieszczona w tym zestawieniu trochę na siłę, bo jednak to nie warzywo kilkuletnie a dwuletnie. Ale warto o nie zadbać, bo już wczesną wiosną mamy świeże zielone listki, a gdy zima jest ciepła to zieleninę mamy praktycznie przez cały rok. Ostatnie cięcie należy przeprowadzić we wrześniu. Następnie zasila się nawozami potasowo-fosforowymi, a na koniec ściółkuje się kompostem. Pietruszka nie wymaga okrywania na zimę.

Pietruszkę naciową uprawia się z nasion, które wysiewamy od razu na miejsce stałe od wiosny do lata (aby przed zimą dostatecznie się rozrosły). Na wiosnę pietruszkę oczyszczamy ze starych liści i pilnujemy, aby w porę usuwać pojawiające się kwiatostany. Przy odpowiedniej pielęgnacji możemy cieszyć się liśćmi pietruszki do lata.

Jak widać zabiegi jesienne wśród warzyw wieloletnich nie należą do zbyt skomplikowanych. Podsumowując jesienią nie należy zasilać roślin nawozami azotowymi, a tylko tymi zwierającymi potas i fosfor. Dobrym zamiennikiem nawozów sztucznych jest popiół drzewny. Glebę wokół roślin zawsze warto zasilić kompostem lub dobrze rozłożonym obornikiem - świeży może zawierać zbyt dużo azotu.