Jak zbierać owoce. Od Agrestu do Wiśni

 


Temat, być może banalny, ale nie każdy jest sadownikiem, aby wiedzieć jak prawidłowo zbierać owoce ze swojego ogródka. Poza tym większość zbieranych owoców nie nadaje się do długiego przechowywania, więc prawidłowy ich zbiór może ten czas choć trochę wydłużyć. A więc po kolei:

Agrest

Owoce zbieramy zależnie od przeznaczenia, od końca czerwca do połowy lipca. W stanie niedojrzałym zbieramy agrest na kompoty, półdojrzałym przeznaczamy na dżemy a dojrzałym do spożycia oraz na wina i soki. Owoce zbieramy w godzinach porannych i wieczornych, kiedy są suche. Jedna ręką podnosimy gałązkę do góry a drugą ręką obrywamy owoce. Oczywiście te w pełni dojrzałe nie nadają się do przechowywania i należy je jeszcze tego samego dnia przerobić lub zjeść.

Borówki

Okres dojrzewania owoców zależy od odmiany i czynników atmosferycznych. Najczęściej zaczyna się od połowy lipca i trwa do przełomu sierpnia i września. Pierwszym wskaźnikiem dojrzewania jest zmiana koloru owocu z zielonego na niebieskofioletowy. Pełna dojrzałość przypada około tydzień po zmianie zabarwienia. Owoce nawet w obrębie jednego grona nie dojrzewają w tym samym momencie, więc zbiór jest rozłożony w czasie i trwa od 3 do 5 tygodni. Zbiór najlepiej przeprowadzać 2-3 krotnie co 10-14 dni. Owoce z pierwszych dwóch zbiorów są najładniejsze i największe. Owoce powinny być od razu przeznaczone do spożycia i na przetwory, chociaż w sprzyjających warunkach np. w lodówce czy chłodnej piwnicy można przetrzymać je nawet tydzień.

Brzoskwinie

Owoce dojrzewają nierównomiernie. O porze ich zbioru decyduje uzyskanie odpowiedniej wielkości, twardości miąższu, smaku i barwy skórki typowej dla danej odmiany. Owoce dojrzałe łatwo oddzielają się od szypułki. Brzoskwinie zbieramy w dzień pogodny, po obeschnięciu rosy. Zaczynamy od dolnych gałęzi i stopniowo przesuwamy się do wierzchołkowych. Brzoskwinie to owoc podatny na uszkodzenia i nietrwały, dlatego warto zbierać je do naczyń wyścielonych materiałem. Niestety można je przechowywać tylko kilka dni. Więc najlepiej przeznaczyć je od razu na przetwory, lub do bezpośredniego spożycia.

Czereśnie

Wczesne odmiany dojrzewają już w pierwszej dekadzie czerwca. Czereśnie zbiera się z szypułkami. Owoce bez szypułek należy szybko zużyć, bo w miejscu wyrwania szypułki wycieka kropelka soku, która umożliwia zakażenie przez grzyby powodujące gnicie. Owoce zrywamy chwytając kciukiem i palcem wskazującym szypułkę, lekko skręcamy i przeginamy do góry.

Gruszki

Owoce odmian letnich i wczesnojesiennych zbiera się na kilka dni przed ich dojrzałością konsumpcyjną. Opóźnienie zbioru może powodować pogorszenie smaku. Natomiast owoce zebrane zbyt wcześnie łatwo więdną i marszczą się. Lepiej przechowują się odmiany jesienne. Powinno się je zbierać kiedy zaczynają spadać pierwsze dojrzałe owoce. Owoce odmian późnych nie osiągają dojrzałości konsumpcyjnej na drzewie. Uzyskują ją dopiero po kilkunastu tygodniach w przechowalni. Najczęściej zbiera się je we wrześniu i październiku. Owoce zrywamy tak samo jak jabłka, tzn. dłonią obejmujemy cały owoc, palcem wskazującym naciskamy szypułkę w miejscu zrośnięcia z krótkopędem i owoc lekko unosimy do góry.

Jabłka

Termin zbioru zależy od odmiany i przeznaczenia owocu. Do bezpośredniego spożycia zbiera się owoce w pełni dojrzałe. Jabłka przeznaczone na przetwory można zbierać nieco wcześniej. Owoce odmian letnich i jesiennych zbiera się w miarę dojrzewania owoców: dwu- lub trzykrotnie. Natomiast odmian późnych zbiera się wszystkie od razu. Zrywanie owoców zaczyna się od dołu i zewnętrznych części korony, a następnie posuwa się w górę i do środka. Owoce zrywa się z szypułką. Ujmujemy owoc w dłoń i przytrzymujemy palcem wskazującym szypułkę, owoc unosimy  lekko do góry. Jeśli chcemy przechowywać jabłka w skrzynkach to warto od razu napełniamy je w ogrodzie. Każde dalsze przekładanie jabłek może powodować ich uszkodzenie.

Jeżyny

Zbiór traw dość długo, nawet 2 miesiące, dlatego że owoce dojrzewają stopniowo. Nawet w jednym kwiatostanie są owoce dojrzałe a obok jeszcze kwiaty. Najlepiej zbierać jeżyny kiedy są w pełni dojrzałe, wtedy są słodkie i aromatyczne. Na przetwory można zbierać owoce trochę wcześniej. Zbiór przeprowadzamy najczęściej 2 razy w tygodniu.

Maliny

Zbiór odmian niepowtarzających owocowania rozpoczynamy już pod koniec czerwca. Okres zbioru trwa od 20 do 25 dni. Owoce zbieramy co 2-3 dni. Owoce odmian powtarzających owocowanie (jesiennych) zaczynają dojrzewać późnym latem. Zbieramy je praktycznie do samym przymrozków.  Maliny zbieramy ostrożnie, ujmując je trzema palcami i zdejmujemy je z dna kwiatowego. Owoce zbieramy w godzinach porannych po obeschnięciu rosy lub późnym popołudniem. Zbierane w najcieplejszym momencie dnia są rozgrzane, owiędnięte, co powoduje że są gorszej jakości. Maliny po zbiorze nadają się tylko do bezpośredniego spożycia i na przetwory.

Morele

Owoce większości odmian dojrzewają stopniowo i należy je zbierać również stopniowo. Dojrzałość zbiorczą rozpoznaje się po zmianie zabarwienia skórki i miąższu. Na ogół morele dojrzewają około 100 dni od końca kwitnienia. Aby sprawdzić czy owoc jest dojrzały obejmujemy go lekko dłonią i skręcamy. Powinien łatwo oddzielić się od pędu. Do spożycia na surowo, na susz i marmolady, zbiera się owoce w pełni dojrzałe. Pestki takich owoców powinny lekko oddzielać się od miąższu. Natomiast na kompoty morele można zrywać kilka dni przed dojrzałością konsumpcyjną (powinny być twarde). Owoce zbieramy w pogodny dzień po obeschnięciu rosy. Zbiory rozpoczynamy od dolnych gałęzi.


Porzeczki

Porzeczki czarne zbieramy, kiedy około 95% owoców osiągnęła czarne zabarwienie a pozostałe 5% zmieniło zabarwienie z zielonego na czerwone. Ze zbiorem nie zwlekamy, bo dojrzałe owoce łatwo opadają. Owoce do bezpośredniego spożycia można zbierać z szypułkami, natomiast na te na przetwory lepiej do razu pozbawiać szypułek. Owoce powinny być podczas zbioru suche. Po zbiorze chronimy je przed słońcem. Porzeczki czerwone dojrzewają bardziej równomiernie i zbiór przeprowadzamy jednorazowo, kiedy wszystkie owoce w gronie są dojrzałe. Co ciekawe owoce przetrzymane dłużej na krzewie nie opadają i są słodsze. Porzeczki najlepiej zbierać do niewielkich naczyń, zebrane do większych np. wiaderek, łatwo się gniotą, zwłaszcza dojrzałe owoce porzeczek czarnych.

Poziomki

Zbieramy 2-3 razy w tygodniu, od połowy czerwca do połowy października. Owoce zbieramy bez szypułek i bez kielicha. Najlepiej kiedy są w pełni dojrzałe, ale nie przejrzałe. Z kolei te niedojrzałe często są niesmaczne. Poziomki zbieramy w godzinach rannych lub popołudniowych. Niestety nie nadają się do długiego przechowywania, więc przeznaczamy je do spożycia lub na przetwory.

Śliwki

Dojrzałość zbiorcza śliwek zbiega się z dojrzałością konsumpcyjną, przy czym na przetwory (np. kompoty), warto zebrać owoce kilka dni wcześnie, zanim będą w pełni dojrzałe. Natomiast np. węgierki zbierane na powidła i susz warto przetrzymać trochę dłużej na drzewie, aż przy szypułce zmarszczy się skórka. Owoce zbiera się ostrożnie, aby nie zatrzeć charakterystycznego, woskowego nalotu. Nie należy zbierać owoców po deszczu, ani po rosie. Zbiory wykonujemy w miarę dojrzewania owoców dwu- i trzykrotnie. Zaczynamy od dołu i gałęzi zewnętrznych, posuwamy się w górę i do środka. Odmiany miękkie np. renklody zbieramy ostrożnie i wkładamy do pojemników wyłożonych miękkim materiałem. Owoce zbieramy z szypułką. Niestety przechowują się krótko i owoce powinny być szybko zużyte. Z kolei węgierki przeznaczone na powidła i susz można zbierać otrząsając owoce z drzewa. Oczywiście wcześniej rozkładamy pod drzewem plandeki.


Truskawki

Zbiór rozpoczynamy 4-6 tygodni po rozpoczęciu kwitnienia. Okres zbioru trwa najczęściej od 16 do 28 dni, przy czym maksymalny plon przypada między 6 a 10 dniem (zależnie od odmiany).  Owoce zrywamy w pełnej fazie dojrzałości. Zbieramy je dwoma palcami, odłamując szypułkę w odległości 1-1,5 cm od owocu. Truskawki zbieramy we wczesnych godzinach porannych, kiedy owoce są jędrne i chłodne. Te zbierane w czasie upałów szybciej się psują. 

Winogrona

Zbieramy kiedy osiągną dojrzałość konsumpcyjną i walory smakowe dla danej odmiany. Dojrzewanie najczęściej przypada od końca sierpnia (odmiany wczesne) do października (odmiany późne). Podczas zbioru jedną ręką ujmujemy grono a drugą ręką odcinamy sekatorem szypułkę tuż przy pędzie. Zdrowe grona można przechowywać nawet miesiąc w temperaturze bliskiej zera i przy wilgotności powietrza 87-90%.


Wiśnie

Zbiera się wówczas, gdy osiągną wielkość i barwę dla danej odmiany. Zebrane zbyt wcześnie są mniejsze i zawierają mniej cukrów. Owoce zbieramy w godzinach wieczornych lub rannych.  Nie zbieramy w czasie upału, bo później szybko więdną. Owoce przeznaczone do konsumpcji zbiera się z szypułkami. Owoce zebrane bez szypułek nie nadają się do transportu, ponieważ łatwo wycieka z nich sok, co powoduje fermentację i psucie owoców. Bez szypułek można  zbierać owoce przeznaczone na przetwory, ale muszą być szybko przerobione, np. na dżemy.

Komentarze