Najlepszy prezent dla ogrodnika? Książka!

 

Grudzień to tradycyjnie czas obdarowywania się prezentami, najpierw Mikołajki, za chwilę Boże Narodzenie. Co można podarować miłośnikowi/miłośniczce ogrodów? Może warto podarować książkę, która pogłębi wiedzę, a i może zainteresuje czymś nowym. Zapraszam na przegląd książek, które powinny zainteresować ogrodników zaczynających swoją przygodę z uprawą roślin, jak i tych bardziej zaawansowanych.

Dla ogrodnika biodynamicznego

Bardzo częstym prezentem bożonarodzeniowym są różnego rodzaju kalendarze. I wśród kalendarzy ogrodniczych wybór jest spory. W większości są to kalendarz biodynamiczne i księżycowe, pozwalające zaplanować sobie najlepsze terminy prac w ogrodzie, od siewu poprzez pielęgnację aż po zbiory roślin. 

Ekologiczny Poradnik Księżycowy (Magdalena Przybylak-Zdanowicz). Zawiera dni najlepszych siewów, zbiorów nasadzeń, najkorzystniejsze terminy prac w ogrodzie, pasiekach, na polach i w stawach. A dla wędkarzy dni najlepszych brań Poza tym znajdziemy tutaj prognozy pogody na cały rok i każdy miesiąc, prognozy urodzajów, przysłowia, receptury naturalnych preparatów ogrodniczych oraz liczne porady do wykorzystania w domu. Wszystko dla zwolenników upraw naturalnych i ekologicznych.

 Kalendarz biodynamiczny (praca zbiorowa wydawnictwa Działkowiec). Zawiera zasady biodynamicznej uprawy ogrodu, jak stosować kalendarium biodynamiczne w praktyce, porady ogrodnicze na każdy miesiąc, dni odpowiednie do sadzenia i pielęgnacji roślin liściowych, kwiatowych, korzeniowych i owocowych. Wszystko z uwzględnieniem wpływu księżyca na rośliny. Bardzo przydatna może być również tabelka, gdzie obok nazw szkodników umieszczono receptury i przepisy na różnego rodzaju preparaty  roślinne (napary, wyciągi, gnojówki) te szkodniki zwalczające.

Kalendarz ogrodniczy (wydanie specjalne czasopisma Mój piękny ogród). Kalendarz zawiera porady na każdy dzień roku, najlepsze terminy sadzenia, siewu i zbioru. Poza tym znajdziemy krótkie porady z zakresu uprawy roślin ozdobnych warzyw i roślin sadowniczych. Każdy miesiąc otwiera opis ciekawej rośliny, najczęściej ozdobnej, więc jest też tam coś dla oka.

Najlepsze dni siewu (Maria Thun) To poradnik biodynamiczno-ekologiczny na każdy dzień. Chyba najbardziej rozbudowany kalendarz w tym zestawieniu, bo uwzględnia nie tylko wpływ księżyca na rośliny, ale również wpływ Słońca, planet czy nawet układów konstelacyjnych. Znajdziemy wiec tutaj całoroczne zalecenia dla ogrodników, działkowców, rolników, wino-ogrodników i pszczelarzy. Rocznik podaje najkorzystniejsze terminy wysiewów i sadzenia roślin, zabiegów pielęgnacyjnych (np. spulchniania gleby) i zbierania plonów, oraz dni korzystne do pielęgnacji pszczół. 

Wpływ Księżyca (Witold Czuksanow). W bardzo przyjemny i przystępny sposób opisane co robić w ogrodzie miesiąc po miesiącu dzień po dniu. A jak sam tytuł wskazuje, autor zwraca przy tym uwagę na wpływ naszego naturalnego satelity. I nie są to tylko suche fakty, bo pan Witold ma gawędziarski styl pisania, więc czyta się to świetnie. Piszę czyta, bo oprócz kalendarza znajdziemy tutaj mnóstwo porad (m.in. jak ekologicznie zwalczać choroby i szkodniki), opisów ciekawych odmian roślin czy nawet przepisów kulinarnych.

Kalendarz Rolników (praca zbiorowa Wydawnictwa Duszpasterstwa Rolników). Tutaj wydaje się, że kalendarz to tylko dodatek. Oczywiście znajdziemy w nim korzystne dni na siewy i zbiory. Ale większość książki (bo chyba można tak to nazwać, ponad 300 stron) to mnóstwo rzeczy do poczytania. Od opisów sylwetek zasłużonych dla Polski postaci, poprzez przepisy kulinarne (m.in. od Kół gospodyń Wiejskich), artykuły o zdrowiu, ziołolecznictwie oraz kosmetyce naturalnej aż po zagadnienia z zakresu ochrony przyrody. Jak sam tytuł wskazuje, kalendarz jest skierowany głównie do rolników, ponieważ zawiera informacje od Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które są dla nich niezbędne, kiedy rolnicy planują poszczególnie działania w gospodarstwach. W sam raz do poczytania w długie zimowe wieczory, kiedy nie ma za dużo pracy.

Kalendarze ilustrowane

Mój piękny ogród przez 365 dni (J. Wolff). Kalendarz, a zarazem poradnik. Bogato ilustrowana pozycja (mnóstwo kolorowych zdjęć z ciekawymi odmianami roślin) opisująca co robić i na co zwrócić uwagę w danym miesiącu. Jak zadbać o kwiaty, warzywa, balkon, taras, sad i oczko wodne. 

Kalendarz ogrodnika. Krok po kroku (praca zbiorowa). Kalendarz ciekawy z tego względu, że tutaj, zamiast opisu co robić w danym miesiącu, mamy ułożone w porządku alfabetycznym rośliny (kwiaty, drzewa i krzewy, owocowe i ozdobne, warzywa i zioła), po czym następuje opis jak z nimi postępować w ciągu całego roku. Kiedy sadzić, siać, przycinać, zbierać itd. A zamiast zdjęć mamy bardzo ładnie wyglądające kolorowe ilustracje. Omówiono większość najpopularniejszych roślin, ale znalazło się miejsce również dla tych rzadziej spotykanych jako zachęta do ich uprawy.

Dla zwolennika idei permakultury

Permakulura Seppa Hozera (Sepp Holzer). Autor opisuje swoje doświadczenie przez pryzmat 40-letniego doświadczenia w zakresie prowadzenia ogrodu i gospodarstwa w sposób ekologiczny i naturalny.  A wie, o czym pisze, bo przyszło mu gospodarzyć w mało sprzyjających górski (alpejskich) warunkach, mimo tego robi to w sposób udany. A raczej nie jest łatwo uprawiać rośliny na górskich zboczach na wysokości powyżej 1000 m n.p.m. Ważną rolę w jego gospodarstwie odgrywają zwierzęta gospodarskie, bez których obecności autor nie wyobraź sobie gospodarowania.

Permakultura w ogrodzie. Miesiąc po miesiącu (Damien Dekarz). Autor skupia się w głównej mierze na uprawie warzyw w sposób naturalny i ekologiczny. W układzie miesiąc po miesiącu uzyskujemy podpowiedzi, kiedy wysiać nasiona, przygotować kompost, roślinne gnojówki, zaprzestać przekopywania gleby. I oczywiście wszytko to bez zastosowania chemicznych środków ochrony roślin.

Dla eko-ogrodnika, czyli seria Tradycyjny Ogród Ekologiczny

300 ekosposobów na szkodniki i choroby (Zbigniew Przybylak). Jak wykorzystać płodozmian i sąsiedztwo roślin w walce ze szkodnikami i chorobami. Sadzenie, których roślin odstrasza szkodniki. Czym jest bioróżnorodność i jakie niesie korzyści w ogrodzie. Dlaczego warto wysiewać poplony i ściółkować rośliny. 

250 ekopreparatów na szkodniki i choroby (Z. Przybylak). Znajdziemy tutaj zbiór prostych receptur na sprawdzone w praktyce preparaty i liczne porady dotyczące zapobiegania i zwalczania chorób grzybowych oraz ograniczenia szkodników. Jak stosować szare mydło, co w ochronie roślin daje stosowanie mączki bazaltowej, popiołu drzewnego i sody, jak sporządzić wyciągi, wywary, odwary, i gnojówki roślinne, jak zapobiegać pladze mszyc.

200 ekosposobów na siew i pozyskiwanie nasion (Z. Przybylak). Jakie nasiona wybrać, aby otrzymać najzdrowsze plony, dlaczego warto wysiewać nasiona dawnych odmian, jak pozyskiwać nasiona (także warzyw), jak zaprawiać nasiona, aby ochronić je przed szkodnikami, siew w rytmie przyrody i kosmosu.

250 ekoporad na dobry kompost, roślinne gnojówki, przywabianie owadów (Z. Przybylak). Jak, z czego i gdzie przygotować kompost, jak przygotować gnojówki roślinne, jak zwabić do ogrodu nie tylko owady zapylające, ale również pożyteczne biedronki, złotooki itp., jak zbudować zagony podwyższone.

Cała seria jest bardzo ciekawa. Autor we wszystkim książkach wykorzystuje nie tylko swoje doświadczenie, ale również porady ogrodników i rolników prowadzących uprawy ekologiczne. Poza tym sporo informacji czerpie również ze starych, najczęściej przedwojennych poradników i podręczników ogrodniczych. 

Dla ogrodnika-sadownika

Cięcie drzew i krzewów (Jean-Yves Prat). Poradnik jak przycinać drzewa owocowe. Dla każdego gatunku podane są wszystkie czynności cięcia rok po roku. W moim odczuciu objaśnienia są dobrze czytelne, bo zrezygnowano z fotografii na rzecz czarno-białych rysunków. Świetnie sprawdzi się także dla posiadaczy mniejszych ogródków, gdzie ilość miejsca jest ograniczona, bo oprócz tradycyjnych form nadawanych koron drzew, są także opisy jak przycinać, aby stworzyć palmety, które dużo miejsca nie zajmują.

Choroby i szkodniki drzew i krzewów owocowych (G. Maudec, J-Y Prat, D. Retournard). Autorzy omawiają drzewa i krzewy gatunek po gatunku oraz zagrażające im szkodniki i choroby. Podają szczegółowy opis objawów występujący na poszczególnych organach roślin (kwiaty, owoce, liście itd.). Opisują oczywiście co należy w danym przypadku zrobić. Tutaj oprócz rysunków pojawiają się również kolorowe fotografie, które pozwolą nam lepiej zidentyfikować problem. 

Seria ABC...

ABC Warzywnictwa (R. Le Page, G. Maudec). Bogato ilustrowany poradnik o uprawie warzyw i ziół. Każdej roślinie poświęcony jest osobny rozdział, który omawia wszystkie czynności od siewu po zbiór. Znajdziemy tutaj wszystkie najpopularniejsze warzywa rosnące w naszych ogródkach, jak i również te mniej popularne jak portulaka czy topinambur.

ABC Sadownictwa (Jean-Yves Prat). Ta książka z kolei poświęcona jest uprawom sadowniczym. Tutaj podobnie, każdy rozdział poświęcony jest innemu drzewu czy krzewowi owocowemu. Opisane jest jak postępować z roślinami, od wyboru odpowiedniego stanowiska, przez sadzenie, pielęgnację, przycinanie po zbiór i przechowywanie owoców.

ABC Rozmnażania roślin przez sadzonki (R. Le Page, D. Retournard). W książce zawarte są rady, jaka metoda rozmnażania roślin (200 gatunków) jest najskuteczniejsza. Znajdziemy tu wskazówki jak wykonać zabieg rozmnażania, jaką część rośliny pobrać, w jakim podłożu ukorzeniać, w którym momencie przesadzić. Wszystko oczywiście bogato ilustrowane. 

ABC Drzewa i krzewy ogrodowe (D. Brochard). Z kolei ta książka poświęcona jest drzewom i krzewom ozdobnym. Opisano ponad 100 gatunków. Każdej roślinie, poświęcone są dwie strony, gdzie znajdziemy informacje jak je sadzić, ciąć i rozmnażać. 

A może coś starszego

Na koniec zostawiłem jedną z moich ulubionych książek. Aż prosi się, aby wznowić wydanie.

Weekend na działce (F. Bohmig). Obszerny poradnik w ujęciu kalendarzowym, pokazujący co robić w ogrodzie miesiąc po miesiacu. Miesiace są dodatkowo podzielone tematycznie: porady ogólne, warzywnik, sad, ogród ozdobny i pokojowy. Ogromna ilość wskazówek (2057) dotycząca sposobów uprawy, doboru odmian, ich wymagań, przechowywania plonów, ochrony roślin. Znajdziemy tutaj również wskazówki dotyczące budowy urządzeń ogrodowych (furtki, ścieżki, inspekty itp.). Oprócz sporej liczby kolorowych fotografi przedstawiających ciekawe odmiany roślin, znajdziemy tutaj taże mnóstwo żartobliwych rysunków dsokonale uzupełniająych tekst.

Wyszedł taki krótki przegląd mojej ogrodniczej biblioteczki. Starałem się wybierać pozycje najciekawsze i najbardziej wartościowe. Takie które mogę z czystym sumieniem każdemu polecić.