Bazylia
Siew: na
początku kwietnia
Okres kiełkowania:
2 tygodnie
Zbiór: od
końca czerwca do sierpnia
Podlewanie:
obfite
Choroby i
szkodniki: brak
Bazylia lubi
ciepło i słońce, można ją posadzić do gruntu w drugiej połowie maja, gdy minie niebezpieczeństwo
przymrozków. Wymaga próchnicznej, dobrze uprawionej gleby i osłoniętego,
nasłonecznionego stanowiska. Jest to roślina jednoroczna, która równie dobrze
może być uprawiana w doniczkach.
Jeśli nie
mamy czasu ani miejsca do przygotowania rozsady bazylii, możemy się zaopatrzyć
w młode rośliny w pojemnikach w sklepie ogrodniczym. Sadzimy je na miejsce
stałe w drugiej połowie maja.
Zasuszone
liście bazylii nie mają zbyt intensywnego aromatu. Dlatego należy spożywać je
zaraz po zbiorze lub drobno posiekać i zalać je obficie oliwą.
Cebula siedmiolatka
Siew: od
marca do maja
Okres kiełkowania:
1 miesiąc
Zbiór: od
maja do czerwca (liście) od lipca do października (kwiaty)
Podlewanie:
słabo
Choroby i
szkodniki: brak
Siedmiolatka
jest rośliną aromatyczną, która ma jadalne liście i kwiaty, w smaku zbliżone do
czosnku. Lubi gleby lekkie i wilgotne latem oraz słońce.
W pierwszym
roku od czerwca a w następnych od maja, w miarę potrzeb zbieramy liście
przeznaczone do natychmiastowego spożycia. Odcinamy je nisko nad ziemią jak
liście szczypiorku.
Począwszy od
lipca zbieramy kwiaty po rozwinięciu, wykorzystuje się je do surówek i sałatek.
Chrzan
Zbiór: od
października do kwietnia (w drugim roku po posadzeniu)
Podlewanie:
słabo
Choroby i
szkodniki: czernienie pierścieniowe chrzanu, żaczka warzuchówka
Ta
wieloletnia roślina uprawiana jest dla mięsistego korzenia o pikantnym smaku.
Chrzan dobrze rośnie na wszystkich glebach bogatych w substancję organiczną,
lekkich i głęboko uprawionych. Należy przeznaczyć dla niego nasłonecznione
stanowisko, najlepiej gdzieś w kącie ogrodu.
W lecie
chrzan wykazuje tendencje do kwitnienia. Kwiatostany usuwamy jak najprędzej,
gdyż osłabiają roślinę.
Chrzan warto
rozmnożyć wegetatywnie. W tym celu podczas zbiorów wiosennych (w marcu)
oddzielamy od korzeni przeznaczonych do konsumpcji fragmenty długości 10 cm, a
następnie sadzimy je pionowo na głębokości6-8 cm.
Cząber
Sadzenie: w
marcu-kwietniu
Zbiór: od
czerwca do października na bieżące potrzeby, do suszenia w drugiej połowie
lipca
Podlewanie:
zbędne
Choroby i
szkodniki: brak
Lepiej
wybrać cząber górski (bylina), który raz posadzony plonuje przez wiele lat.
Roślina dobrze się rozwija na niezbyt wilgotnej, lekko wapiennej glebie, w słonecznym,
ciepłym miejscu. Ziele cząbru stosuje się do mięs, ryb, grzybów i serów oraz do
potraw z fasoli i grochu.
Po
kwitnieniu w sierpniu lub wrześniu przycinamy roślinę, aby usunąć zwiędłe
kwiaty i pobudzić rozkrzewianie.
Pierwszego
lata regularnie podlewamy raz w tygodniu. W następnych latach nie jest już to
konieczne.
Estragon
Sadzenie: w
marcu-kwietniu
Zbiór: od
maja aż do mrozów
Podlewanie:
zbędne
Choroby i
szkodniki: brak
Estragon
jest rośliną wieloletnią, lecz wrażliwą na mróz. Należy sadzić go na glebach
lekkich i przepuszczalnych, na stanowisku słonecznym. Na glebach ciężkich i
wilgotnych rośliny są bardziej wrażliwe na mróz. Zimą pędy zamierają, a nowe
wyrastają wiosną z karpy korzeniowej. Ziele estragonu może być spożywane w
stanie świeżym lub suszonym.
Na glebach
ciężkich i wilgotnych zimą, na dno dołka wsypujemy grubą warstwę żwiru.
W początku
lata odcinamy pędy kwiatostanowe, jak tylko się pojawią.
Po 3-4
latach uprawy, w marcu, dzielimy kępę estragonu. Wykopujemy karpę korzeniową i przecinamy
nożem na 2-3 części, z których każda ma co najmniej 4-5 pączków. Natychmiast
sadzimy ponownie w nowym miejscu.
Koper ogrodowy
Siew:
jesienią od połowy listopada oraz od
końca marca do początku sierpnia
Okres
kiełkowania: 3 tygodnie
Zbiór: od maja
do października młode liście a w lipcu-sierpniu kwitnące kwiaty, we wrześniu
nasiona
Podlewanie:
zbędne
Choroby i
szkodniki: mszyca
Młode listki
kopru są popularną przyprawą do sałatek i sosów, starsze kwitnące rośliny
stosuje się do kiszonych ogórków, nasiona zaś do potraw z kapusty. Koper dobrze
rośnie na glebach lekkich i bogatych w azot, na stanowiskach nasłonecznionych i
ciepłych.
Jeśli nie
chcemy zbierać nasion kopru pod koniec sezonu, musimy regularnie przycinać
rośliny do kilku centymetrów od ziemi, kiedy ich wysokość przekracza 20 cm.
Unikniemy w ten sposób kwitnienia, które hamuje wyrastanie młodych liści.
Nie należ
zbytnio ociągać się ze zbirem nasion, ponieważ szybko osypują się na ziemię.
Lubczyk
Sadzenie: w
marcu-kwietniu
Zbiór: od
maja do przymrozków
Podlewanie:
zbędne
Choroby i
szkodniki: brak
Liście
lubczyku mają intensywny selerowy aromat i stosowane są do przyprawiania zup i
sosów. Ta wieloletnia roślina dobrze zimuje w naszych warunkach i co roku
odnawia się z korzeni. Najlepiej rośnie na glebach zasobnych w wapń i głęboko
uprawionych, w miejscach nasłonecznionych.
W drugi roku
po posadzeniu lubczyk kwitnie w lipcu-sierpniu. Pęd kwiatowy odcinamy
natychmiast, jak tylko pojawi się między liśćmi.
Majeranek
Siew: od
początku kwietnia
Okres
kiełkowania: 2-3 tygodnie
Zbiór:
koniec czerwca początek lipca
Podlewanie:
obfite
Choroby i
szkodniki: brak
Majeranek to
wieloletnia roślina aromatyczna, w naszym klimacie uprawiana jako jednoroczna.
Wymaga gleby żyznej i ciepłej, bogatej w wapń oraz osłoniętego nasłonecznionego
stanowiska. Latem trzeba majeranek obficie podlewać. Jest popularną przyprawą,
szczególnie do mięs.
Majeranek
wymaga obfitego nawożenia. Jesienią na zagonie przekopuje się obornik, wiosną
zaś rozsypuje wieloskładnikowy nawóz mineralny.
Jeśli pogoda
jest sprzyjająca można mieć dwa zbiory majeranku – w lipcu i we wrześniu.
Melisa
Siew:
kwiecień-czerwiec
Sadzenie: w
marcu kwietniu
Zbiór: od
maja do października na bieżące potrzeby, do suszenia w sierpniu
Podlewanie:
zbędne
Choroby i
szkodniki: brak
Kiedy
pocieramy liście melisy, wydzielają silny cytrynowy zapach. Ta wieloletnia
roślina dobrze znosi nasze zimy i łatwo się rozsiewa. Lubi gleby lekkie dobrze
zdrenowane, głęboko uprawione oraz ciepłe i słoneczne stanowisko. Jej kwiaty są
bardzo licznie odwiedzane przez pszczoły.
W początkach
lata w kolejnych sezonach uprawy pędy przycinamy mniej więcej o połowę, aby
zapobiec kwitnieniu, które hamuje tworzenie nowych liści.
Co 3-4 lata
w marcu-kwietniu dzielimy melisę. Wykopujemy bryłę korzeniową i rozcinamy ją
nożem na 2-3 części, które muszą mieć korzenie i pąki. Uzyskane w ten sposób
rośliny należy od razu posadzić w nowym miejscu.
Mięta
Sadzenie: w
marcu-kwietniu
Zbiór: od
maja do października na bieżące potrzeby, tuż przed kwitnieniem do suszenia
Podlewanie:
słabo
Choroby
i szkodniki: brak
Mięta
jest rośliną wieloletnią wysokości 50-60 cm. Rozrasta się bardzo ekspansywnie
dzięki podziemnym i nadziemnym rozłogom, dlatego trzeba ograniczać jej wzrost.
Wymaga gleby żyznej, dobrze uprawionej i zatrzymującej wilgoć. Preferuje lekki
cień. Zimą część nadziemna zamiera.
Aby
zapobiec nadmiernemu rozrastaniu się mięty można ją uprawiać w dużych
glinianych doniczkach (30 cm średnicy), które zakopuje się w wybranym miejscu
tak, aby brzeg doniczki wystawał 1-2 cm na ziemię. Do suszenia ścina się
ulistnione pędy przed kwitnieniem. Ziele suszy się w pęczkach, liście zaś
rozłożone cienką warstwą.
Co
2-3 lata można odmłodzić swoją plantację mięty, sadząc nowe rośliny uzyskane z
sadzonek. Na wiosnę odcinamy końcówki pędów długości 15 cm i pozostawiamy je w
wodzie, aż pojawią się korzonki. W około 3 tygodnie później sadzimy początkowo
w doniczce, następnie do gruntu.
Pietruszka naciowa
Siew:
od marca do połowy maja
Okres
kiełkowania: 3-4 tygodnie
Zbiór:
od maja do wiosny następnego roku
Choroby
i szkodniki: brak
Pietruszka
jest rośliną dwuletnią- w pierwszy roku po wysiewie tworzy rozetę liści w
drugim zaś zakwita i po wydaniu nasion ginie. Wymaga gleby próchnicznej i
dobrze zatrzymującej wilgoć oraz nasłonecznionego stanowiska. Jej nać jest
najbogatsza w witaminę C ze wszystkich warzyw.
Wieczorem
dzień przed siewem warto namoczyć nasiona pietruszki w wodzie o temperaturze
pokojowej, aby przyspieszyć kiełkowanie.
Pietruszka
naciowa jest odporna na mróz, dlatego można zbierać ją przez całą zimę, nawet z
pod śniegu, aż do wiosny.
Rozmaryn
Sadzenie:
w maju
Zbiór:
od maja do przymrozków
Podlewanie:
zbędne
Choroby
i szkodniki: brak
Ten
półkrzew pochodzący znad Morza Śródziemnego w naszych warunkach nie może
pozostawać przez cały rok w gruncie. Na zimę przenosi się go do zabezpieczonego
przed mrozem pomieszczenia. Wymaga gleby lekkiej, przepuszczalnej i nieco
wapiennej oraz bardzo nasłonecznionego stanowiska.
Po
kwitnieniu roślinę przycinamy, aby usunąć zwiędłe kwiaty i pobudzić
rozkrzewianie.
Pierwszego
lata podlewamy regularnie, mniej więcej raz w tygodniu. Nie jest to koniezne w
następnych latach.
Szałwia
Zbiór:
od maja do października na bieżące potrzeby, do suszenia latem nie później niż
we wrześniu
Podlewanie:
zbędne
Choroby:
brak
Szałwia
to roślina wieloletnia która może zimować u nas w gruncie. Należy jej zapewnić
glebę ciepłą i lekko wapienną oraz nasłonecznione i osłonięte stanowisko. Na
zimę warto roślinę zabezpieczyć kopczykiem ziemi wysokości 20-30 cm.
Każdej
jesieni obcinamy wszystkie pędy na wysokości 12-15 cm od ziemi. Na wiosnę co
3-4 lata dzielimy kępę. Latem usuwamy zwiędłe kwiaty.
Konieczne
jest regularne podlewanie przez pierwsze lato, średnio raz w tygodniu. W
następnych latach nie jest to niezbędne.
Szałwia
lekarska ma szczególna właściwość- odstrasza niektóre szkodniki, jak np.
bielinka kapustnika .
Szczypiorek
Siew:
w marcu-kwietniu
Okres
kiełkowania: 12 dni
Zbiór:
od kwietnia do listopada
Podlewanie:
słabo
Choroby
i szkodniki: brak
Szczypiorek
jest rośliną wieloletnią, warzywem dostępnym od wczesnej wiosny do późnej
jesieni. Dobrze rośnie na każdej w miarę żyznej i niezbyt wilgotnej glebie.
Lubi słońce, ale toleruje też półcień.
Pojawiające
się latem pędy należy systematycznie usuwać, aby kwitnienie nie osłabiało
roślin.
Tymianek
Sadzenie:
w kwietniu
Zbiór:
od czerwca do pierwszych mrozów, do suszenia pod koniec lipca
Podlewanie:
zbędne
Choroby
i szkodniki: brak
Ta
niewielka krzewinka dobrze rośnie na glebie dość suchej i ciepłej, wapiennej.
Tymianek sadzimy w pełnym słońcu, zwłaszcza w rejonach północnych. Nie znosi
nadmiaru wilgoci. Przed zimą warto rośliny okopać.
Przez
pierwsze lato konieczne jest systematyczne podlewanie tymianku (raz w
tygodniu), nie jest to niezbędne w następnych latach.
Każdej wiosny przycinamy
wszystkie pędy 5 cm nad ziemią aby pobudzić rozkrzewienie. W tym samym czasie
co 3-4 lata dzielimy kępy
aromatycznie tu
OdpowiedzUsuńCałkiem fajny mini bank wiedzy o ziołach. Dziękuję, na 100% się przyda :)
OdpowiedzUsuń