Jaki odczyn pH powinna mieć gleba w ogrodzie

 

Warto sobie raz na jakiś czas np. co roku, co dwa lata, badać jakie pH ma nasza gleba w ogrodzie. Nie jest to skomplikowane, a może pomóc osiągnąć wyższe plony i zdrowsze rośliny.

Zimową porą sprawdziłem sobie pH gleby na w moim warzywniku. Wynik 5,0-5,5 wskazuje, że gleba zaczęła robić się kwaśna, więc niezbędne stało się jej wapnowanie. Ale to nie może dziwić, bo po pierwsze nie wapnowałem dłużej niż dwa lata. Po drugie, Przeważająca większość gleb w Polsce jest kwaśna, albo z czasem zaczyna robić się kwaśna. Rzadko jest odwrotnie, że kwaśna gleba sama z siebie zaczyna robić się zasadowa. Wpływ na zwiększającą się kwasowość gleby (i to wcale niemały) mają także, niestety kwaśne deszcze. Po trzecie stosując nawożenie organiczne, wzbogacając glebę w próchnicę np. poprzez stosowanie obornika, kompostu, nawozów zielonych wpływa się na obniżenie pH gleby. Dlatego warto często sprawdzać gleby i można przyjąć taką zasadę, że jednego roku zasila się glebę obornikiem, a następnego roku daje się wapno.

Jeszcze jedno Różne rodzaje gleby mogą, a nawet powinny mieć różne pH.

• gleby mineralne powinny mieć pH 6,0-6,5
• gleby lekkie nie powinny mieć większe pH aniżeli 5,5-6,0
• gleby średnie i ciężkie należy wapnować tak, aby osiągnąć pH 6,5-7,5. W tym przypadku wapnowanie pomaga również poprawić strukturę gleby

pH gleby w ogródku można sprawdzić sobie samemu, aczkolwiek dokładne wyniki daje przesłanie próbek do laboratorium. Aby samemu zbadać kwasowość gleby potrzebne będą papierki lakmusowe, woda destylowana i skala, z której można będzie wynik odczytać. Potrzebna jest próbka gleby, którą pobieramy nie z wierzchu tylko z około 10 cm głębokości. Do przeprowadzenia testu bierzemy szczyptę gleby, wsypujemy ja do naczynia i dodajemy 10 ml wody destylowanej, po czym wszystko mieszamy. Kiedy ziemia opadnie na dno naczynia, zanurzamy w wodzie papierek lakmusowy na około sekundę. Papierek odkładamy i czekamy około 30 sekund, obserwując, jak zmieniają się kolorowe paski. Po tym czasie przykładamy papierek do skali pH i odczytujemy wynik.

Można również sprawdzić pH gleby przy pomocy octu. Na spodku umieszczamy trochę ziemi i polewamy ją kilkoma kroplami octu. Jeśli się pieni, to znaczy, że gleba jest zasadowa, jeśli nie to znaczy, że raczej kwaśna. Jak widać, super dokładna ta metoda nie jest, choć jakieś pojęcie daje.

Dlaczego w ogóle kwasowość gleby jest tak istotna? Wpływ odczynu gleby na rośliny może być bezpośredni lub pośredni a poszczególne grupy roślin wymagają określonego pH. Co ciekawe rośliny w nie aż tak dużym stopniu wykorzystują wapń dodany do gleby (aczkolwiek jego braki mają poważne skutki np. sucha zgnilizna wierzchołkowa na pomidorach). Bardziej istotny jest pośredni wpływ odczynu gleby na rośliny, ponieważ objawia się on głównie oddziaływaniem na rozpuszczalność różnych związków mineralnych w glebie. Przykładowo na glebach kwaśnych powstaje nadmierna ilość takich składników jak glin, żelazo, mangan, które mogą ujemnie wpływać na korzenie roślin, jak i na przyswajanie składników pokarmowych. Dlatego też jest niewiele roślin rosnących w naszych ogrodach, które lubią kwaśne gleby.

Najlepiej dążyć do tego, aby odczyn gleby w ogrodzie miał pH zbliżone do neutralnego. Bardzo dobrze jest to ujęte w tabelce powyżej. Widać tam, że najważniejsze trio składników pokarmowych (azot, potas, fosfor) jest właśnie najlepiej przyswajalne przez rośliny, kiedy pH gleby jest zbliżone do obojętnego lub tylko lekko kwaśne. Im pH niższe tym maleje przyswajalność tych składników, ale również siarki, magnezu czy samego wapnia. Rośnie za to przyswajalność żelaza, manganu i boru. W takim przypadku mogą się tworzyć w glebie nieprzyswajalne związki. Działa to też w drugą stronę, bo im bardziej zasadowa gleba, tym słabiej żelazo, miedź, cynk i mangan są przez rośliny przyswajane, a to również korzystne nie jest.

Odczyn gleby	Uprawy sadownicze	warzywa	Rośliny ozdobne
pH 6,7-7,0	Wiśnia, czereśnia, morela, brzoskwinia, śliwa, winorośl	Marchew, pietruszka, seler, por, kapusta, brukselka, sałata, cebula, szpinak, rzodkiewka, rabarbar	Róże, tulipany, mieczyki, narcyzy, złocienie, peonie, dalie, groszek pachnący, aster chiński, lwia paszcza, nagietki
pH 6,2-6,7	Jabłoń, grusza, porzeczka,	Dynia, ogórek, groch, szparagi	Lewkonia, begonia, stokrotka, pierwiosnki
pH 5,5-6,2	Truskawki, maliny, agrest	Pomidory, ziemniaki	Konwalie, pelargonie, hortensje, różaneczniki
pH 4,3-5,0	Borówka, żurawina, brusznica

Oprócz przyswajania przez rośliny składników pokarmowych odczyn gleby wpływa również m.in. na szybkość rozkładu materii organicznej w glebie. Najlepiej ten proces zachodzi przy pH obojętnym, gorzej przy odczynie kwaśnym i zasadowym. Również działalność biologiczna w glebie najlepiej zachodzi przy obojętnym odczynie. Odczyn gleby wywiera także wpływ na rozwój chorób u roślin. Przykładowo odczyn kwaśny sprzyja rozwojowi kiły kapuścianej czy mączniaka rzekomego cebuli a ogranicza rozwój parcha u ziemniaków (widać to w tabelce powyżej, gdzie ziemniaki preferują gleby o niższym pH).

Tak więc, jak widać, przyswajalność składników pokarmowych zależy w dużym stopniu od odczynu gleby. A dobre zaopatrzenie w składniki pokarmowe podnosi nie tylko plon warzyw i owoców, ale również wpływa na ich jakość.