Jakie drzewa i krzewy owocowe przyciąć w lutym

 

Luty to dobry czas na cięcie niektórych gatunków drzew i krzewów owocowych. Przycinanie można już rozpocząć w styczniu, ale ze względu na ryzyko silnych mrozów, lepiej tę pracę odłożyć do połowy lutego. Ewentualnie gdyby zima okazała się bardzo surowa, to cięcie należałoby jeszcze o kilka tygodni opóźnić i rozpocząć w na początku marca (mróz poniżej -20ºC mógłby uszkodzić tkankę wokół świeżych ran). Nie należy też zbytnio cięcia opóźniać, bo niektóre gatunki, zwłaszcza krzewy rozpoczynają wegetację wcześnie. Soki ruszają i każde miejsce cięcie będzie się trudniej goić. 

Zimowe cięcie ma tę zaletę, że kiedy na drzewach i krzewach nie ma liści, widać które pędy są martwe, chore, na których zimują szkodniki, które są uszkodzone (np. złamane przez silny wiatr), czy wreszcie te, które zbytnio zagęszczają koronę. W tym czasie mamy najlepszy wgląd w całą koronę, więc o popełnienie ewentualnego błędu jest trudniej.

W lutym przycinamy drzewa bardziej odporne na niskie temperatury, a więc najpierw jabłonie i grusze, a potem śliwy. Gatunki bardziej wrażliwe na mróz jak np. morele przycinamy w marcu. Wśród krzewów w lutym przycinamy porzeczki czarne i czerwone, agrest, maliny i winorośle. Na cięcie najlepiej wybrać dzień ciepły tzn. z temperaturą powyżej zera, słoneczny i bez opadów. Większe rany po cięciu należy zasmarować maścią ogrodniczą.

cięcie odmładzające

W przypadku jabłoni, grusz i śliw w zimowym terminie możemy wyróżnić trzy rodzaje cięcia:

• Cięcie prześwietlające: usuwamy niepotrzebne pędy i gałęzie, które zbytni zagęszczają koronę, rosną do środka, krzyżują się i sprawiają, że do wnętrza dociera mało słońca
• Cięcie sanitarne: usuwamy gałęzie chore, zaschnięte, ze szkodnikami (w postaci zimujących osobników lub złóż jaj), połamane lub nadłamane przez silny wiatr, zniekształcone, odarte z kory np. poprzez ocieranie się o siebie dwóch gałęzi
• Cięcie odmładzające: ma na celu zredukowanie wysokości i szerokości korony. Ścinamy konary mniej więc pod kątem 120º

jabłoń

grusza

Kiedy jabłonie i grusze wejdą w owocowanie, przycinamy je podobnie. W lutym rozpoczynamy cięcie prześwietlające, początkowo bardzo słabe a w kolejnych latach silniejsze. Usuwamy wierzchołek przewodnika tuż nad jednym z rozgałęzień skierowanych na zewnątrz korony. Przewodnik najlepiej usuwać na wysokości około 3 m. Zredukowanie wysokości drzewa ułatwi nam późniejsze zbiory, cięcie czy stosowanie oprysków. Usuwamy lub skracamy niektóre konary szkieletowe, szczególnie te położone zbyt blisko siebie. Usuwamy wilki (pionowo rosnące silne pędy) oraz pędy rozwidlone, krzyżujące się i rosnące w kierunku środka korony. Pozostałe pędy można skrócić o około 1/4. Młode pędy wegetatywne, wyrastające ze starszej gałęzi przycinamy powyżej 3 pąka. Podczas przycinania dbamy, aby zachować piramidalny kształt korony.

śliwa

Śliwy rozgałęziają się na ogół obficie, nie zachodzi więc potrzeba skracania przewodnika i konarów. Śliwy po wejściu w okres owocowania należy prześwietlać dość intensywnie, usuwając corocznie ze środka korony pewną część gałęzi, które zachodzą na siebie i nadmiernie ocieniają wnętrze korony. Prześwietlenie ułatwia zbiór owoców i zapobiega szerzeniu się chorób. Co 4-5 lat przycinamy najgrubsze pędy tuż nad młodymi pędami wyrastającymi w pobliżu ich nasady, lub dobrze ukształtowanego oczka, znajdującego się jak najbliżej nasady. Usuwamy wilki i suche gałęzie. Przycinając śliwy, staramy się nadać koronie formą szerokopiramidalną (szerszą niż u jabłoni i grusz).

porzeczka czarna

Pora na krzewy. Porzeczki czarne zawiązują najwięcej pąków kwiatowych na długopędach jednorocznych i dwuletnich. W okresie owocowania cięcie polega na corocznym usuwaniu 3-4 najstarszych pędów, które wycina się tuż przy ziemi  i pozostawia na ich miejsce taką samą liczbę pędów jednorocznych. Wiek gałązek nadających się do wycięcia poznajemy po barwie i położeniu. Gałązki starsze niż 3-letnie mają ciemnoszare zabarwienie i rosną poziomo nad ziemią. Młode pędy mają korę jasną i rosną pionowo. Tniemy tak, aby krzak porzeczki składał się z 8-10 pędów głównych, których najstarsze nie powinny mieć więcej niż 3 lata. Przycinamy także gałązki nadłamane, chore, oraz rosnące poziomo nad ziemią. Nie zaleca się skracania pędów porzeczki czarnej.

porzeczka czerwona

Porzeczki czerwone i białe zawiązują pąki kwiatowe na krótkopędach, wyrastających na gałązkach 2- i 3-letnich. Takie starsze pędy mogą owocować nawet przez 3-4 lata. W okresie owocowania prześwietlamy krzewy, usuwając te pędy główne, które mają ponad 4 lata. Pędy te są ciemnoszare, pokryte zestarzałymi krótkopędami, często są też pochylone nisko nad ziemią. Jeśli porzeczki słabo się rozgałęziają, to roczne przyrosty można skracać o 1/3, aby się rozgałęziły. 

agrest

Po wejściu agrestu w okres owocowania wystarczy corocznie w lutym stosować prześwietlanie. Skracanie przyrostów nie jest konieczne. Prześwietlając krzew, usuwamy 3-4 najstarsze pędy zwisające nad ziemią. Słabe pędy jednoroczne usuwamy, aby nie zagęszczały krzewu i nie utrudniały zbioru owoców. Przy prześwietlaniu warto zwrócić uwagę na pozostawione pędy jednoroczne, mogą być one porażone przez mączniaka. Można je rozpoznać po brunatnym nalocie, gęstym ułożeniu pąków i lekkim skrzywieniu końców. Nie trzeba usuwać od razu całych pędów, wystarczy usunąć tylko porażoną część.

malina letnia

Maliny letnie, owocują na pędach dwuletnich, więc najlepiej od razu po zbiorach byłoby pędy, na których były owoce wyciąć tuż przy ziemi. Jeśli nie zrobiliśmy tego latem, należy to zrobić zimą. Poza tym w każdym krzewie pozostawia się 6-8 najzdrowszych i najsilniejszych pędów, wycinając w lutym przy ziemi pędy najsłabsze. Zobacz również Jak odróżnić maliny letnie od jesiennych

malina jesienna

Jeśli chodzi o maliny jesienne, powtarzające owocowanie, to w lutym wycinamy wszystkie pędy tuż przy ziemi. Maliny te najobficiej owocują na pędach jednorocznych. Wycinając wszystkie pędy, zmniejszamy ryzyko chorób — zamieranie pędów malin, a także ataku szkodników — kistnika malinowca. 

winorośl

Winorośl najlepiej przycinać, gdy jest w stanie uśpienia, z tego względu, że przy cięciu wiosną może dość wycieku soków, tzw. płaczu. W lutym wycina się uszkodzone oraz słabe przyrosty, które utrudniają wzrost młodych pędów. Resztę pędów skracamy do 2-3 lub 4  pączków, zależnie od odmiany.

                                       

Ilustracje pochodzą z książki "ABC Sadownictwa. Krok po kroku" J.Y. Prat