Zimą w sadzie dość łatwo jest zaobserwować zimujące szkodniki, czy to pod postacią złóż jaj, czy gniazd (Zobacz Gdzie zimują szkodniki roślin sadowniczych). Gorzej jest z chorobami, bo często zimują zarodniki grzybów, niewidoczne gołym okiem, które wywołują potem choroby. W przypadku chorób drzew i krzewów owocowych należy obserwować uważnie rośliny w sezonie wegetacyjnym, bo wtedy są widoczne objawy.
Źródło chorób czasami zimą widać jednak bardzo dobrze. Są to wiszące na drzewach zaschnięte owoce, tzw. mumie. Te pozostałości owoców są tak silnie przytwierdzone do drzewa, że nawet silny wiatr rzadko je strąca. Mumie są na tyle twarde, że ich rozkład następuje dopiero w na wiosnę i właśnie wtedy zaczynają uwalniać zarodniki grzybów. Te grzyby są odpowiedzialne m.in. za brunatną zgniliznę drzew pestkowych. Choroba ta w sezonie wegetacyjnym powoduje zamieranie końcówek pędów często wraz z kwiatami. Potem na owocach można zauważyć brunatne, gnilne plamy. Choroba może występować na wszystkich drzewach pestkowych, a groźna jest zwłaszcza dla wiśni. Mumie można zaobserwować nie tylko na drzewach owocowych, ale także na winoroślach. Tutaj uwalniane zarodników grzybów powodują czarną zgniliznę jagód. Na winoroślach w sezonie wegetacyjnym pojawiają się plamy na liściach i owocach. Wskutek porażenia owoce marszczą się, brązowieją i zasychają, czyli zmieniają się w mumie. Podstawowym sposobem radzenia sobie z tymi chorobami jest zbieranie i niszczenie w okresie bezlistnym mumii, zarówno tych wiszących na drzewach i winoroślach, jak i tych leżących na ziemi. Porażone, zasychające pędy na drzewach należy od razu wycinać i niszczyć. Cięcie podatnych na brunatną zgniliznę wiśni należy wykonać latem zaraz po zbiorach. Rany po cięciu szybciej wtedy zasychają. Cięcie zimowe i na przedwiośniu może sprzyjać rozwojowi choroby. Można także na początku kwitnienia drzew owocowych wykonać oprysk Miedzianem.
 |
| brunatna zgnilizna drzew pestkowych |
Dość dobrze widać także pędy, które zostały porażone przez gruzełka cynobrowego. Ta choroba grzybowa atakuje wiele gatunków drzew i krzewów liściastych w tym owocowych. W wyniku infekcji na pędach i gałęziach można zaobserwować czerwono-pomarańczowe poduszeczki. Choroba poraża osłabione pędy, np. uszkodzone przez mróz, zasychające, czy porażone przez inne patogeny. Wnika przez zranienia kory. Porażone pędy należy wycinać. Po cięciu należy odkazić sekator, bo choroba bardzo łatwo przenosi się na zdrowe pędy przez nieodkażone narzędzia.
 |
| gruzełek cynobrowy |
To teraz choroby, które zimą są niewidoczne, za to latem w sezonie dają objawy. Zranienia kory, a nawet ślady po opadłych liściach to otwarte wrota do wnikania raka bakteryjnego. Ta choroba atakuje wiele gatunków roślin sadowniczych. Porażone mogą zostać praktycznie wszystkie części drzewa: pąki, kwiaty, owoce, gałęzie i konary. Pąki i kwiatostany zasychają, na owocach pojawiają się plamy, na konarach widać zrakowacenia a na drzewach pestkowych widać wycieki gumy. Bakterie powodujące chorobę zimują na porażonych częściach drzew (np. w miejscu zrakowacenia), dlatego należy wycinać konary i gałęzie z objawami. Rany po cięciu należy smarować maścią ogrodniczą z dodatkiem środka grzybobójczego (np. Funabenem). A wiosną w okresie kwitnienia i jesienią w czasie opadania liści warto drzewa opryskiwać Miedzianem.
 |
| rak bakteryjny (wyciek gumy) |
Miedzian przyda się także do oprysku brzoskwiń i nektaryn, które często są porażane przez kędzierzawość liści brzoskwiń. Zarodniki grzyba zimują na powierzchni pąków i są bardzo odporne na mróz i suszę. Na wiosnę bardzo szybko zostają prażone młode liście, które ulegają zniekształceniu. Dlatego oprysk zaleca się wykonać bardzo wcześnie, na przedwiośniu, zanim pąki zaczną nabrzmiewać. Oprysk powinien być bardzo dokładny, aby ciecz dotarła w każde możliwe zakamarki i dobrze pokryła pąki.
 |
| kędzierzawość liści brzoskwiń |
Miedzianem można zwalczać także torbiel śliwy. Tutaj także zarodniki zimują na pąkach. Choroba w sezonie powoduje zniekształcenie owoców. Śliwki są nienaturalnie powiększone, pozbawione pestki, ich miąższ jest skórzasty. Porażone owoce ciemnieją, zasychają lub gniją i opadają. Pierwsze objawy można zwykle zaobserwować 4 tygodnie po kwitnieniu. Należy zbierać i niszczyć porażone owoce. Oprysk należy wykonać na przedwiośniu i dokładnie pokryć cieczą drzewa.
 |
| torbiel śliwy |
Również na pąkach zimuje mączniak prawdziwy. Grzybnia jest bardzo wytrzymała na niskie temperatury i zamiera dopiero kiedy zamiera pąk. Na wiosnę choroba powoduje deformacje rozwijających się liści, na których widoczny jest biały, mączysty nalot. Od początku wegetacji należy wycinać w całości porażone pędy, co znacznie ogranicza dalszy rozwój choroby. Mączniaka najczęściej można zaobserwować na jabłoniach i winoroślach. Oprócz wycinania pędów można także w sezonie stosować opryski preparatami zwierającymi siarkę.
 |
| mączniak prawdziwy |
À propos jabłoni, to jedną z najgroźniejszych chorób tych drzew jest parch (atakuje także grusze). Zarodniki parcha zimują na opadłych liściach, a wiosną pod wpływem deszczu są wyrzucane w powietrze, unoszone przez wiatr i opadają na rozwijające się pąki. Dlatego pierwszy oprysk przeciwko parchowi należy przeprowadzić, zanim pąk się w pełni rozwinie i grzyb wrośnie w nabłonek liścia. Mówimy wtedy o oprysku w fazie "mysiego ucha". Jest to moment, kiedy pąki zaczynają się otwierać i pokazują się pierwsze zielone listki (które przypominają mysie uszy). W tym czasie należy przeprowadzić oprysk Miedzianem. Grzyb zimuje w opadłych liściach, więc jesienią warto liście spod drzew wygrabiać. Najlepszym sposobem ograniczenia zimowania grzyba jest jesienny oprysk 5% roztworem mocznika. Oprysk wykonuje się po zbiorze jabłek, kiedy liście zaczynają opadać, ale na drzewie pozostało ich jeszcze 90%. Roztwór mocznika przyspiesza rozkład liści, przez co zarodniki parcha nie mają gdzie przezimować.
 |
| parch na jabłoni i gruszy |
Na liściach zimują także zarodniki grzyba powodujące drobną plamistość liści drzew pestkowych. Choroba poraża głównie wiśnie i czereśnie. W sezonie widoczne są na liściach czerwono-brunatne plamki. Początkowo plamki pojawiają się na liściach dolnych, ale wraz z rozwojem choroby plamki można zauważyć coraz wyżej na drzewie. Silnie porażone liście żółkną i przedwcześnie opadają, co osłabia drzewa. Do oprysku przeciwko tej chorobie poleca się środek Syllit. Oprysk należy wykonać jesienią tuż przed opadaniem liści lub też można opryskać liście już opadłe.
 |
| drobna plamistość liści drzew pestkowych |
Również na opadłych liściach zimują zarodniki grzyba powodującego antraknozę liści porzeczki. Podobnie na liściach pojawiają się plamki, wraz z postępem choroby liście porzeczek zasychają i przedwcześnie opadają. Przyczynia się to nie tylko do ograniczenia ilości owoców, osłabienia krzewu, ale także obniża odporność na przemarzanie (szczególnie porzeczek czarnych). Oprócz porzeczek choroba atakuje także agrest. Aby ograniczyć pojawienie się choroby na wiosnę, należy regularnie zbierać zrzucane przez krzewy liście gdy tylko opadną.
 |
| antraknoza liści porzeczki |
W zapobieganiu i ograniczeniu występowania chorób na drzewach i krzewach owocowych ważna jest odpowiednia profilaktyka i pielęgnacja roślin:
- usuwanie porażonych owoców i zbieranie mumii
- grabienie opadłych liście
- stosowanie jesienią i na przedwiośniu oprysków np. preparatami miedziowymi
- przycinanie i usuwanie chorych, uschniętych, połamanych gałęzi, pędów
- cięcie gatunków wrażliwych przeprowadzać latem
- po cięciu zabezpieczać rany maścią ogrodniczą
- kupując nowe drzewa i krzewy wybierać odmiany odporne
Komentarze
Prześlij komentarz