Warunki niezbędne do kiełkowania nasion

Do kiełkowania wszystkich nasion niezbędne są : woda, powietrze, a raczej zawarty w nim tlen, oraz odpowiednia temperatura. Prócz tego, u nasion niektórych gatunków swoistą rolę przy kiełkowaniu odgrywa światło.

Pobranie wody przez nasiona jest zasadniczym warunkiem wyjścia ze stanu spoczynku. Dzięki pobieraniu wody przechodzą do roztworu zawarte w nasieniu substancje pokarmowe oraz zostają pobudzone do intensywnego działania enzymy, powodujące dalsze zmiany postaci materiałów zapasowych, użytkowanych przez rozwijający się zarodek. Ilość pobieranej przez nasiona wody zależy od ich wielkości. W obrębie tego samego gatunku nasiona większe pobierają więcej wody. Jeśli nasiona kiełkują w glebie, ilość pobieranej przez nie wody zależy w dużej mierze od zasobności gleby w wodę. Dla przykładu, gdy zawartość wody w glebie wynosi 18%, groch pobiera 95% wody, a gdy zawartość wynosi 0,5%- tylko 76%, w stosunku do własnego ciężaru. Dlatego tak ważne jest regularne podlewanie posianych nasion. Na szybkość pobieranej wody przez nasiona silny wpływ wywiera jej temperatura. Szybkość pobierania wody wzrasta jeszcze przy podnoszeniu temperatury wody z 30 do 40^oC, jednakże w temperaturze 40^oC maleje zdolność kiełkowania roślin. Aby przyspieszyć kiełkowanie stosuje się moczenie nasion przed siewem i wysiewanie nasion napęczniałych. Właściwa temperatura wody w której moczy się nasiona ma przy tym zabiegu duże znaczenie.

W kiełkujących nasionach tlen powoduje zmiany w materiałach zapasowych, warunkując ich przejście w związki prostsze, rozpuszczalne w wodzie, a więc takie które mogą być wykorzystane przez zarodek. Budzący się do życia zarodek, po pobraniu wody, zużywa w procesie oddychania znaczne ilości tlenu, wydzielając na zewnątrz CO₂. Dostęp tlenu do nasion jest niedostateczny gdy podłoże jest nadmiernie wilgotne. W glebie, której wilgotność stanowi 70% maksymalnej pojemności, woda i tlen znajdują się w ilościach niezbędnych do normalnego przebiegu kiełkowania. Tlenu może zabraknąć wtedy, gdy CO₂ nie jest usuwany z najbliższego otoczenia kiełkujący nasion. Gdy okrywa nasienna jest dla gazów nieprzepuszczalna, co występuje w nasionach sałaty w temperaturze 30^oC, następuje wstrzymanie kiełkowania z powodu zatrucia zarodka nadmiarem CO₂.

Kiełkowanie nasion odbywa się w określonej temperaturze, nie za niskiej i nie za wysokiej. Najniższa temperatura, w której proces kiełkowania się rozpoczyna nosi nazwę temperatury minimalnej. W miarę podnoszenia się temperatury powyżej minimum, szybkość kiełkowania wzrasta, aż w końcu osiąga maksimum. Temperatura w której kiełkowanie przebiega najszybciej nosi nazwę temperatury optymalnej. Dalszy wzrost temperatury powoduje spadek szybkości kiełkowania, a w końcu jego całkowite zahamowanie.  Najwyższa temperatura, w której kiełkowanie jeszcze się odbywa, ale po przekroczeniu której ten proces ustaje, nosi nazwę temperatury maksymalnej. Przekroczenie tej temperatury jest połączone zwykle z uszkodzeniem lub zabiciem nasienia.

W temperaturze 4^oC kiełkują: sałata, groch, rzodkiewka i szpinak, czyli dla tych gatunków minimum kiełkowania znajduje się prawdopodobnie między 2-3^oC.

W temperaturze 8^oC kiełkują: burak ćwikłowy, kapusta, kalafior, cebula, pietruszka i marchew; dla roślin tych minimum kiełkowania wynosi zapewne około 6^oC.

W temperaturze 11^oC kiełkują pomidory.

Dopiero zaś w temperaturze 18^oC kiełkują: oberżyna, papryka, ogórek, melon, fasola.

Nasiona tej ostatniej grupy w 11^oC wydają korzenie, ale nie wykształcają liścieni.

Roślina	Temperatura kiełkowania w oC
	Minimalna	Optymalna	Maksymalna
Groch	1-2	30	35
Burak	4-5	25	28-30
Marchew	4-5	25	30
Kukurydza	8-10	32-35	40
Ogórek	12	35	40
Melon	16	35	45

   

Dla nasion większości gatunków światło jest podczas kiełkowania czynnikiem obojętnym. Kiełkują one dobrze zarówno w świetle jak i w ciemności. Są jednak gatunki roślin, których nasiona kiełkują lepiej na świetle. Spośród warzyw należą do nich: seler, sałata, szczaw i rabarbar.
Tutaj przeczytasz jak zrobić próbę kiełkowania nasion.