Październik w ogrodzie to czas intensywnych prac przed zimą. Z jednej strony kończymy zbiory warzyw i owoców, z drugiej – przygotowujemy grządki, sadzimy drzewa, krzewy i cebule kwiatowe. Przeczytaj jakie prace wykonać w warzywniku, sadzie i ogrodzie ozdobnym, aby rośliny dobrze przetrwały zimę i wiosną wystartowały z nową siłą.
Sad
W sadzie zbieramy ostatnie owoce. Jabłka i gruszki do zimowego przechowania, śliwki na powidła a winogrona na wino. Warto wspomnieć również o owocach pigwy i pigwowca, które świetnie nadają się na nalewki. Do przymrozków będą dojrzewać owoce malin jesiennych, więc zbieramy je na bieżąco.
Dlaczego jabłka są małe, czyli co wpływa na wielkość owoców
Jak zbierać owoce. Od Agrestu do Wiśni
Maliny powtarzające owocowanie - wycinać czy nie wycinać
Cięcie i rozmnażanie malin jesiennych
Obierki ziemniaków pod porzeczki
Jak zadbać o krzewy owocowe jesienią
Po zbiorach owoców przychodzi czas na porządki. Grabimy liście, te zdrowe można przeznaczyć na kompost. Te porażone przez choroby jak np. parcha jabłoni można opryskać 5% roztworem mocznika, co przyspieszy rozkład liści i wyeliminuje większość zarodników tej choroby grzybowej.
Jesienne prace w sadzie. Opryski, zwalczanie szkodników, nawożenie, podlewanie
Co zrobić ze spadami owoców. Czy można je przeznaczyć na kompost
Zbieramy spod drzew opadłe owoce, jak i zasuszone owoce wiszące na gałęziach, czyli tzw. mumie. Zakopujemy je głęboko i z dala od sadu, bo są siedliskiem chorób i szkodników.
Oglądamy uważnie pnie i gałęzie drzew owocowych czy nie na nich zimujących szkodników w postaci kokonów, czy zwiniętych liści.
Gdzie i jak zimują szkodniki drzew owocowych
Po co i jak podlewać drzewa owocowe jesienią
Kontrolujemy opaski z papieru falistego założone na pniach jabłoni, grusz i śliw. Uwalniamy z nich owady pożyteczne, a gąsienice owocówek niszczymy. Jeśli jesień będzie ciepła, to opaski mogą pozostać założone na pniach nawet do grudnia. Zakładamy opaski lepowe, aby wyłapać piędzika przedzimka.
Dlaczego warto zakładać opaski lepowe na pnie drzew także jesienią
Dlaczego warto zakładać opaski z papieru falistego na pniach jabłoni
Jesień to najlepszy czas na sadzenie nowych drzew i krzewów owocowych. Rośliny sadzimy zaraz po zakupie, a po posadzeniu nie przycinamy (z tym czekamy do wiosny). Sadząc drzewka późną jesienią, zaraz po posadzeniu podlewamy drzewko wiadrem wody, czekamy aż woda wsiąknie i usypujemy kopczyk wokół pnia. Pod takim kopczykiem ziemia będzie później i wolniej zamarzać, co umożliwi dalszy rozwój korzeni mimo niesprzyjającej temperatury.
Na co zwrócić uwagę kupując sadzonki drzew i krzewów owocowych
Dlaczego korzystniej jest sadzić rośliny jesienią zamiast wiosną
Deska sadownicza - przydatny "pomocnik" przy sadzeniu drzew owocowych
Jakich błędów nie popełniać podczas sadzenia drzew owocowych
Zabezpieczanie drzewek owocowych na zimę
Po ilu latach od posadzenia zaczynają owocować drzewa i krzewy owocowe
Jeśli chodzi o nawożenie, to w sadzie należy zrezygnować z nawozów azotowych a zastosować pod rośliny nawozy potasowo-fosforowe i wapniowo-magnezowe. Zawsze też dobrze sprawdzi się rozłożenie wokół pni dobrze przefermentowanego obornika lub kompostu.
Październik to najlepszy miesiąc na przesadzanie starszych roślin sadowniczych, takich, które słabo w danym miejscu rosną czy owocują. Najłatwiej przyjmują się w nowym miejscu drzewa nie starsze niż mające 8 lat. Potem z przyjęciem może już być różnie.
To też dobry czas, aby w prosty i szybki sposób rozmnożyć porzeczki. Jednoroczne pędy porzeczek tniemy na 20-25 cm odcinki i od razu sadzimy w nowym miejscu (najlepiej po kilka pędów), tak aby nad ziemię wystawały tylko 2-3 pąki. Właśnie z tych pąków porzeczka wypuści nowe pędy.
Warzywnik
W warzywniku kontynuujemy zbiory warzyw korzeniowych. Wykopujemy buraczki, marchew, pietruszkę. Te warzywa najlepiej przechowują się przysypane piaskiem. Warto zwrócić uwagę czy korzenie są zdrowe, nieuszkodzone, niepogryzione przez szkodniki, bo tylko takie warzywa będą się długo i dobrze przechowywać. Nać najlepiej ukręcać, zamiast obcinać nożem.
Jak uprawiać marchewki, aby nie były gorzkie
Kopiec zagłębiony, dobry sposób na przechowywanie warzyw korzeniowych
Nać selera również ukręcamy (listki można przeznaczyć do mrożenia), ale pozostawiamy kilka liści sercowych, co zapobiegnie gniciu korzenia.
Dlaczego nie należy się spieszyć z wykopywaniem selera
W jakich warunkach powinny być przechowywane warzywa?
Zbieramy ostanie warzywa ciepłolubne: pomidory, paprykę, cukinię i dynię. Najlepiej w pomieszczeniu dojrzeją pomidory zapalone, zielone powinny osiągnąć rozmiar typowy dla odmiany, wtedy też powinny dojrzeć. Papryka może być jedzona i przetwarzana nawet nie w pełni wybarwiona. Warto sobie zostawić jedną cukinię, aby mocno dojrzała i zżółkła, będzie na nasiona. Z kolei dynię po zebraniu warto pozostawić przez jakiś czas na słońcu, aby się dobrze wybarwił a jej skórka stwardniała, co korzystnie wpłynie na jej przechowywanie.
Kilka sposobów na dojrzewanie zielonych pomidorów
W jakich warunkach najlepiej będą dojrzewać zebrane jesienią niedojrzałe pomidory
Co zebrać z ogrodu przed przymrozkami
Kiedy zbierać i jak przechowywać dynie
Zimuje w gruncie jarmuż, a jego liście najsmaczniejsze są po przemrożeniu. Późną kapustę wycinamy i przeznaczamy do kiszenia lub zdrowe główki do przechowania.
Jak przechowywać kapustę przez zimę?
Na zagonie można pozostawić por, wtedy łodygi obsypujemy ziemią. Lepszą opcją jest zadołowanie porów w zacisznym miejscu, a jeszcze lepiej w inspekcie lub szklarni.
Jak przezimować pory. Zimowanie w gruncie, dołowanie i przechowywanie w piwnicy
Przekopujemy niezimotrwałe poplony (np. gorczycę) wysiane w sierpniu i wrześniu. Na glebach lekkich i piaszczystych wysiewamy natomiast zimotrwałe poplony np. żyto, aby osłonić przez zimę glebę i zapobiec erozji wietrznej i mrozowej.
Jaki nawóz zielony (poplon) wybrać?
Dlaczego warto w warzywniku wysiewać żyto na poplon
Ozimy poplon w warzywniku - mieszanka żyta i wyki
Podczas prac z glebą warto usunąć chwasty trwałe, będzie z tym później mniej pracy na wiosnę.
Nawozimy glebę obornikiem i kompostem. Jesień to też dobry czas, aby glebę zwapnować, wcześniej oczywiście warto sprawdzić jej pH. Trzeba jednak pamiętać, aby nawożenia obornikiem i wapnowania nie robić jednocześnie.
Jak zadbać o glebę w warzywniku po zakończeniu sezonu
Czy warto przekopywać glebę? Kiedy przekopywanie sprawdza się najlepiej
W którym roku po oborniku uprawiać warzywa?
Resztki roślinne po zbiorach, o ile są zdrowe, przeznaczamy na kompost. Te porażone przez choroby najlepiej zniszczyć lub zakopać głęboko. W październiku ostatni raz przerabiamy pryzmę kompostową.
Odkażanie szklarni, tunelu foliowego siarką
Warto założyć osobną pryzmę, aby zrobić kompost z liści. Taki kompost świetnie sprawdzi się do ściółkowania oraz będzie dobrym dodatkiem do ziemi do produkcji rozsady. Jeśli nie mamy miejsca na taką pryzmę, to z powodzeniem można taki kompost zrobić w foliowych workach.
Na przygotowanych we wrześniu zagonach sadzimy cebulę, a zwłaszcza czosnek. Ząbki i małe cebulki dobrze jest zaprawić np. sypiąc na dno rowka popiół drzewny, lub mączkę bazaltową. Cebulę sadzi się głębiej niż wiosną. Głębokość sadzenia czosnku zależy od gleby: płycej na glebie ciężkiej, głębiej na lekkiej.
Kiedy i jak przygotować miejsce na sadzenie czosnku
Dlaczego warto sprawdzić pH gleby przed sadzeniem czosnku
Jak przechować zakupiony czosnek do czasu sadzenia
Dlaczego warto jesienią sadzić cebulę
Nadal można wysiewać roszponkę na zbiór zimowy (choć najlepiej siać ją do inspektu czy szklarni) oraz szpinak na zbiór wczesnowiosenny.
Wysiewamy także ozime odmiany marchwi czy pietruszki, choć wydaje się, że ciepłe i długie ostatnie okresy jesienne sugerują, aby lepiej siać te warzywa dopiero w listopadzie. Chodzi o to, aby nasiona przed zimą w glebie spęczniały, ale nie zdążyły wykiełkować.
Ogród ozdobny
W ogrodzie ozdobnym kontynuujemy sadzenie kwiatów cebulowych. Październik to dobry czas na sadzenie i przesadzanie lilii. Cebule tych kwiatów najlepiej przesadzać co 2-3 lata.
Jakie kwiaty można siać przed zimą
Co ile lat przesadzać lilie. Na co zwrócić uwagę przy ich sadzeniu i przesadzaniu
To też dobry czas na sadzenie róż. Bardzo dobrze rosną zasilone przefermentowanym obornikiem lub kompostem, wiec przed sadzaniem warto stanowisko dobrze przygotować. Po posadzeniu róż nie przycinamy. Zrobimy to wiosną, kiedy będzie widać, ile pędu przemarzło i jak mocno trzeba go przyciąć.
Czy można przycinać róże przed zimą
Jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy, to wykopujemy niezimujące w gruncie cebule mieczyków i karpy dalii.
Jakie kwiaty cebulowe należy wykopać przed zimą?
W jakich warunkach przezimować wrażliwe na mróz kwiaty cebulowe i bulwiaste
Ścinamy tuż nad ziemią zaschnięte i przekwitłe byliny. Będzie je łatwiej okryć przed mrozem. Trawy ozdobne jednak warto pozostawić, aby były dekoracją ogrodu zimową porą.
Jak przycinać byliny przed zimą?
Ostatnie lata w opady nie obfitują, tym bardziej trzeba zadbać o odpowiednie nawodnienie roślin zimozielonych. Podlewamy gruntownie, aby iglaki czy rododendrony zgromadziły zapas wody na zimę.
To już czas, aby przenieść definitywnie do pomieszczeń rośliny tarasowe, balkonowe, pojemnikowe, które są wrażliwe na mróz.
Czy można ponownie wykorzystać ziemię z doniczek
Teoretycznie ostatni raz kosimy trawniki, choć wszystko będzie zależało od pogody. Tak czy inaczej, ostatnie jesienne koszenie warto zrobić na wyższą wysokość, niż kosimy w trakcie sezonu.
W zacisznym kącie ogrodu warto zrobić schronienie dla zwierząt i owadów pożytecznych. Czasami wystarczy kupka liści lub trochę chrustu.
Warto przygotować już materiały na zimowe okrycia. Na razie jeszcze rośliny takiego okrycia nie potrzebują, ale można już zakupić zimową, grubszą włókninę, czy zgromadzić świerkowe gałązki.
Jak nie okrywać roślin na zimę
Październik w przysłowiach
Gdy w październiku ciepło chadza, w lutym mrozy naprowadza
W październiku, gdy liść z drzewa niesporo opada, późną to wiosnę zapowiada
Październik stoi u dwora, wykopać ziemniaki pora
Na świętego Franciszka (10.10) chłop już w polu nic nie zyska
Październik spoczynku nie chce dać, każe orać, każe siać
Gdy październik ciepło trzyma, zwykle mroźna bywa zima
Październik chodzi po kraju, wygania ptactwo z gaju
Jaki październik, taki marzec, doznał tego niejeden starzec
Jesień bezdeszczowa to zima wiatrowa
Na świętego Szymona i Judy (26.10) spodziewają się śniegu i grudy
 |
| kliknij tutaj, aby otworzyć kalendarz w nowej karcie i go powiększyć |
Kalendarz mozna pobrać tutaj (plik pdf)
Symbolem liścia oznaczono kwadrę liścia, najlepsze dni do siewu sadzenia i zbioru roślin liściowych: np. sałaty, kapusty, szpinaku, jarmużu, kopru
Symbolem owocu oznaczono kwadrę owocu, najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin owocujących nad ziemią: np. roślin strączkowych, pomidorów, ogórków, zbóż, ziół, drzew i krzewów owocowych, kwiatów, zbioru nasion oraz wykonywania rozmaitych przetworów od dżemów po nalewki
Symbolem korzenia oznaczono kwadrę korzenia, najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin plonujących pod ziemią; np. warzyw korzeniowych, ale również kwiatów cebulowych i bylin wieloletnich
Symbolem łopatki oznaczono kwadrę uprawy, najlepsze dni pracy z glebą: przekopywania, uprawiania, spulchniania, nawożenia, a także do niszczenia chwastów i zwalczania szkodników. To również dobry czas na zbiór roślin korzeniowych do przechowywania.
Symbolem konewki oznaczono najlepsze dni do podlewania
W październiku pełnia ksieżyca 07.10 a trzecia kwadra 13.10, nów 21.10 a pierwsza kwadra 29.10. To szczególnie niekorzystne dni na siewy, sadzenie, zbiory roślin i wykonywanie przetworów.
Siać nie zaleca się także w kwadrze uprawy 14.10-20.10. Za to są to korzystne dnie na prace porządkowe i pielęgnacyjne w ogrodzie, uprawę gleby, nawożenie oraz zwalczanie chorób i szkodników.
Zbiory roślin owocujących (owoce w sadzie, pomidory, dynie, cukinie, itp.), zbiory nasion, sadzenie drzew i krzewów owocowych, sadzenie kwiatów dwuletnich, siew kwiatów przed zimą najkorzystniej 01.10-06.10. Dobre dni 08.10-12.10 oraz 22.10-28.10.
Zbiory roślin liściowych, siew roślin liściowych (np. szpinak) najkorzystniej 22.10-28.10. Dobre dni 01.10-06.10 oraz 08.10-12.10.
Zbiory roślin korzeniowych, siew i sadzenie roślin korzeniowych, sadzenie cebul kwiatowych, sadzenie i przesadzanie bylin, wykopwynie cebul, bulw i karp kwiatów najkorzystniej 08.10-12.10. Dobre dni 01.10-06.10 oraz 22.10-28.10.
Komentarze
Prześlij komentarz