Listopad to już praktycznie koniec sezonu ogrodniczego. Zbieramy resztę warzyw i sprzątamy zagony i grządki. Nadchodząca wielkimi krokami zima zmusza do zabezpieczenia i pielęgnacji roślin, aby przetrwały ten trudny dla nich czas.
Sprzątanie zaczynamy od sadu i grabienia liści. Jeśli są pozbawione oznak chorób czy szkodników możemy wykonać z nich ziemię liściową. Zalegające na trawnikach liście mogą powodować jego gnicie, więc tam też regularnie sprzątamy.
Na drzewach pozbawionych liści świetnie widać mumie owoców, które należy zebrać i wyrzucić lub głęboko zakopać, najlepiej poza sadem.
Dlaczego warto starannie i dokładnie przycinać drzewka owocowe
Zabezpieczamy drzewa i krzewy przed mrozem. Te starsze powinny sobie poradzić, więc można ograniczyć się tylko do wyściółkowania wokół pni np. obornikiem. Te młodsze, świeżo posadzone warto zabezpieczyć okręcając pnie agrowłókniną lub chochołem ze słomy.
Sprawdzamy opaski lepowe i z papieru falistego na pniach drzew owocowych. Dobrze jest raz w miesiącu wymienić je na nowe.
Opaski lepowe na drzewach owocowych
Zabezpieczamy pnie drzew przed gryzoniami i dzikimi zwierzętami, szczególnie jeśli nie mamy terenu ogrodzonego. Zwłaszcza młoda kora staje się przysmakiem dla zwierzyny.
Ochrona pni drzew przed zwierzętami
Mchy i porosty na drzewach owocowych. O czym świadczą i czy należy z nimi walczyć?
Tegoroczna jesień jest sucha. Warto więc dobrze nawodnić drzewa i krzewy owocowe.
Po co i jak podlewać drzewa owocowe jesienią
Kiedy drzewa owocowe przejdą w stan spoczynku i soki przestaną krążyć, możemy zacząć pobierać zrazy do wiosennych szczepień.
Pobieranie zrazów do szczepienia
Przycinamy tuż przy ziemi pędy malin jesiennych. Warto sprawdzić czy na pędach malin nie ma galasów. Takie porażone pędy najlepiej spalić.
Rozmnażanie i sadzenie malin letnich
Cięcie i rozmnażanie malin jesiennych
Listopad to ostatni moment na pobieranie i sadzenie pędów porzeczek i agrestu. Takie zdrewniałe sadzonki można od razu posadzić w docelowym miejscu lub do doniczek.
Prawidłowy dół do sadzenia drzew
Nawożenie porzeczek obierkami ziemniaków
Listopad to ostatni moment w którym możemy nawozić ogród obornik lub wapnować. Nawozić obornikiem najlepiej kiedy temperatura jest dodatnia, powinno to przyspieszyć rozkład. Po nawiezieniu ziemię należy przekopać. Przekopujemy również nawozy zielone.
W którym roku po oborniku uprawiać warzywa?
W listopadzie możemy wysiewać warzywa korzeniowe: marchew, pietruszkę cebulę. Pogodę trudno przewidzieć, ale trzeba utrafić taki moment, aby rośliny nie wzeszły nam w tym roku, bo inaczej mogą zmarznąć.
Dlaczego korzenie marchwi są zniekształcone, rozdwojone, itd.
Sadzimy czosnek. Najczęściej sadzi się go w październiku. Jednak wydłużająca się jesień sprawia, że bez problemu można go sadzić w listopadzie.
Kończymy zbiory ostatnich warzyw: marchwi, kapusty. Por może zimować w gruncie, z drugiej strony warto go przesadzić np. do tunelu foliowego, będzie go łatwiej wykopać, gdy będzie potrzebny a ziemia na zewnątrz zamarznie. Zimować w gruncie może brukselka i jarmuż. Ten drugi najlepszy smak osiąga kiedy przemarznie.
Zbieramy ostatnie plony z tuneli i szklarni. Po zbiorach warto wszystko zdezynfekować. Od gleby, przez szyby, folie, po konstrukcję. Dobrze wszystko sprawdzamy, być może pewne elementy będą potrzebowały naprawy, pomalowania. Jeśli jest tak możliwość to zdejmujemy folie na zimę.
Odkażanie szklarni, tunelu foliowego siarką
Jeśli mamy taką możliwość to warto w szklarni wymienić przynajmniej wierzchnią warstwę gleby, aby uniknąć chorób odglebowych. Poza tym taka ziemia, w której sadzimy ciągle to samo (np. pomidory), może być już "zmęczona". Taką wybraną ziemię można rozsypać na grządkach, gdzie na wiosnę będziemy siać i sadzić kapustę, cebulę czy warzywa korzeniowe.
Poplon w tunelu foliowym i szklarni
Na kuchennym parapecie pędzimy szczypiorek, cebulę, pietruszkę na świeżą zieleninę.
Najlepsze zioła do uprawy na parapecie
Regularnie sprawdzamy stan przechowywanych owoców, warzyw, cebul kwiatowych. Te które zaczynają gnić, natychmiast usuwamy. Jeśli pogoda pozwala to wietrzymy przechowalnie i piwnice. Zbiory sprawdzamy również pod kątem pogryzienia przez gryzonie. W razie zauważenia problemu ustawiamy pułapki i trutki.
W jakich warunkach powinny być przechowywane warzywa
Jak przechowywać kapustę przez zimę
Przenosimy do pomieszczeń ostatnie wrażliwe na mróz rośliny pojemnikowe. Podczas przycinania pelargonii warto pokusić się o ich rozmnożenie.
Przycinamy byliny.
Jak przycinać byliny przed zimą
Okrywamy słomą, liśćmi, torfem byliny. Zabezpieczamy np. przez kopczykowanie .
Jak chronić rośliny przed przymrozkami
Jeśli pogoda pozwala wysiewamy nasiona kwiatów jednorocznych bardziej odpornych na chłody np. kosmosów. Tutaj trzymamy się tej samej zasady co przy jesiennym siewie warzyw, czyli nie dopuszczamy, aby rośliny wzeszły w tym roku.
Jakie kwiaty można siać przed zimą
Okrywamy, ściółkujemy kwiaty cebulowe, które niedawno zasadziliśmy: tulipany, hiacynty, żonkile.
Podlewamy wszystkie rośliny zimozielone. Podczas mrozów może grozić im susza fizjologiczna.
Dlaczego warto podlewać rośliny zimozielone zimą
Ozdobne roślin kolumnowe np. tuje, Okręcamy i związujemy sznurkiem, aby ciężki, mokry śnieg nie wyłamał ich gałęzi.
Po skończonych pracach zabezpieczamy i konserwujemy sprzęt ogrodniczy. Sekatory, szpadle ostrzy i oliwimy. Czyścimy, malujemy drewniane trzonki. Czyścimy również psute doniczki i korytka po kwiatach. Podczas mycia sprzętu czy doniczek warto skorzystać z potasowego mydła ogrodniczego.
Jak zadbać o narzędzia ogrodnicze po sezonie
Jak przechowywać doniczki przez zimę
Czy można ponownie wykorzystać ziemię z doniczek?
Listopad w przysłowiach
We Wszystkich Świętych, gdy się deszcz rozpada, może słota potrzymać do końca listopada
Wszyscy Święci gdy jasnością nas uraczą, a Zaduszki (02.11) nie popłaczą, Marcin (11.11) nam też nie zsiwieje, wówczas bracie miej nadzieję, że na Ofiarowanie (21.11) masz piękne zaranie, na Niepokalaną (08.12) rzeki nam nie staną, a tak do Wilii na to dotrwa babskie lato
Gdy w listopadzie liść na szczytach drzew się trzyma, to w maju na nowe liście spadnie jeszcze zima
Gdy łagodna jesień trzyma, będzie krótka, ostra zima
Gdy mróz na świętego Marcina (11.11), będzie tęga zima
Deszcz w połowie listopada , tęgi mróz w styczniu zapowiada
Jeśli kret w listopadzie jeszcze późno ryje, na Nowy Rok komar wpadnie w bryję
Katarzyna (25.11) dzień jaki, cały grudzień taki
Gdy święty Andrzej (30.11) ze śniegiem przybieży sto dni śnieg w polu leży
![]() |
kliknij tutaj, aby otworzyć kalendarz w nowej karcie i powiększyć |
Nów księżyca przypada 04.11, pierwsza kwadra 11.11, pełnia 19.11, natomiast trzecia kwadra 27.11.
Kolorem czerwonym oznaczono niekorzystne dni do sadzenia, siania i przesadzania. Kolorem zielonym zaznaczono najbardziej korzystne dni do siania, sadzenia i przesadzania. (Wpływ księżyca na rośliny)
Symbolem owocu oznaczono sprzyjające dni dla roślin owocowych, ale również warzyw, które botanicznie są owocami np. pomidory, papryki, dynie, bakłażany oraz zboża i przyprawy nasienne.
Symbolem korzenia oznaczono sprzyjające dni dla roślin korzeniowych: marchwi, buraków, pietruszki, rzodkiewki, czosnku, cebuli, ziemniaków, chrzanu, selera.
Symbolem kwiatu oznaczono sprzyjające dni dla roślin kwiatowych: kwiatów jednorocznych i dwuletnich, bylin, drzew i krzewów ozdobnych.
Symbolem liścia oznaczono sprzyjające dni dla roślin liściowych: sałaty, kapusty, szpinaku, rukoli, kalafiora, brukselki, pora, pietruszki naciowej i ziół.
Najlepsze dni na ozimy siew warzyw korzeniowych od 6 do 10.11 oraz w połowie miesiąca.
Ostatnie wykopywanie warzyw korzeniowych najlepiej przeprowadzić na początku miesiąca.
Ostatnie zbiory owoców, także tych dzikich, najlepiej przeprowadzić od 6 do 10 oraz od 12 do 17.11. Ten drugi termin również będzie sprzyjał siewowi kwiatów jednorocznych przed zimą.
Dni od 21 do 26.11 sprzyjają okrywaniu roślin na zimę, ściółkowaniu i cięciu winorośli.
Początek miesiąca (do nowiu) można wykorzystać na wapnowanie, nawożenie obornikiem i przekopywanie poplonów.
Zrazy do szczepienia oraz pędy porzeczek i agrestu na sadzonki najlepiej pobierać w dniach 15, 16, 17 oraz 21, 22, 23.11.
Kalendarz można sobie wydrukować. Idealnie mieści się na kartce A4. Pozdrawiam 🙂
akurat tuje wymagają uwagi, aby zachowały intensywny kolor i zdrowy wygląd, warto zadbać o odpowiednie nawożenie. Dobrym wyborem jest nawóz do tui Florovit, który dostarcza niezbędnych składników odżywczych i wspomaga prawidłowy wzrost. Dzieki regularnemu stosowaniu zapobiegaja brązowieniu igieł i sprawiaja, że rośliny są bardziej odporne na choroby oraz niekorzystne warunki pogodowe.
OdpowiedzUsuń