Jesień zbliża się wielkimi krokami. Grządki i rabaty zaczynają pustoszeć, za to zapełniają się piwnice, przechowalnie i spiżarnie. Ciężka praca w ogrodzie dopiero teraz daje swoje efekty.
Lista zadań do zrobienia jesienią w ogrodzie. Plik pdf do druku
No i właśnie na początek warto zacząć od przygotowania piwnic i przechowalni na zbiory warzyw i owoców. Takie pomieszczenia warto zdezynfekować np. bieląc sufit i ściany. Warto również zabezpieczyć takie miejsca przed gryzoniami.
W sadzie zbieramy późne odmiany śliwek np. węgierek. Te do zjedzenia zrywamy dość delikatnie , aby nie zetrzeć "woskowego" nalotu pozostawimy również szypułkę na owocu. Śliwki na powidła warto zostawić dłużej na drzewie aż zmarszczy się skórka przy szypułce.
Również delikatnie zbieramy jabłka i gruszki. Takie poobijane i uszkodzone będą się później źle przechowywać. Warto zaraz po zerwaniu z drzewa owoce te układać do docelowych skrzynek, aby ich później dodatkowo nie przekładać. Kiedy zrywać jabłka i gruszki? Najlepiej kilkanaście dni przed osiągnięciem przez owoce dojrzałości konsumpcyjnej. Dobra zasada jest taka, że zaczynamy zbiory, kiedy pierwsze zdrowe owoce zaczną same opadać z drzew.
Jak zbierać owoce. Od Agrestu do Wiśni
Zbieramy spod drzew opadłe owoce, często są one robaczywe. Poza tym zrywamy wszystkie owoce wiszące na drzewach, ale porażone chorobami. W obu przypadkach owoce niszczymy lub zakopujemy głęboko i z dala od sadu.
Zbieramy także winogrona. Te najlepsze, najładniejsze przeznaczamy do bezpośredniego spożycia. Pozostałe warto przetrzymać dłużej na krzewach, aby zebrały więcej cukru. Można je później przeznaczyć na przetwory np. na wino.
Po zbiorach wycinamy pędy malin owocujące w tym roku. Zwracamy uwagę, czy na pędach nie ma charakterystycznych narośli zwanych galasami, miejsca żerowania pryszczarka malinowca. Takie pędy również wycinamy i palimy.
Rozmnażanie i sadzenie malin letnich
Przycinamy również porzeczki czarne, czerwone i białe. Usuwamy kilka najstarszych gałęzi. Przy przycinaniu warto pobrać 15-20 cm sadzonki i włożyć je w ziemię. Już do zimy powinny się ukorzenić. A na wiosnę posadzimy je w ogrodzie.
Możemy już rozpocząć sadzenie drzew i krzewów owocowych i ozdobnych. Jesienny termin sadzenia jest lepszy, bo jest więcej wilgoci, ziemia wolniej przesycha i jest chłodniej. Wszystko to sprzyja dobremu przyjęciu się drzewek.
Prawidłowy dół do sadzenia drzew i krzewów owocowych, wymiary, głębokość (tabela)
Po co i jak podlewać drzewa owocowe jesienią
Kontynuujemy sadzenie truskawek i poziomek.
Co zrobić z truskawkami po zbiorach
Na pniach drzew owocowych zakładamy opaski z papieru falistego lub lepowe, aby wyłapać szkodniki schodzące na zimę z drzew do ziemi.
Opaski lepowe na drzewach owocowych
Również w ogrodzie warzywnym przychodzi czas na duże zbiory. Do połowy września kończymy zbiory cebuli uprawianej z siewu. Dłuższe przetrzymywanie jej w ziemi może sprawić, ze będzie się gorzej przechowywała, albo nawet zacznie rosnąć i wypuści szczypior.
Następne w kolejności będą warzywa ciepłolubne, bo niestety we wrześniu mogą pojawić się już pierwsze przymrozki. Przy niewielkich spadkach temperatury można warzywa takie jak ogórki, paprykę, pomidory, cukinię, fasolę okryć. Jednak bezpieczniej będzie je zebrać. Trochę bardziej wytrzymała na chłody jest dynia i ją najlepiej zbierać w październiku.
Kiedy zbierać i jak przechowywać dynie
Najbardziej zawsze żal pomidorów, bo jednak we wrześniu sporo ich na krzakach jeszcze wisi. Z zielonych można robić przetwory. Natomiast owoce, które zaczynają zmieniać kolor, po zerwaniu dojrzeją w ciepłym pomieszczeniu. Ważne, aby owoce jak i rośliny z których je zrywamy były wolne od chorób. Inaczej dojrzewające w domu owoce będą gnić.
Kilka sposobów na dojrzewanie zielonych pomidorów
Pozyskiwanie nasion pomidorów przy pomocy fermentacji
Przychodzi również kolej na wykopki, czyli zbiory warzyw korzeniowych, kolejno pod względem wrażliwości na mróz:
- buraczków (po przemarznięciu będą się źle przechowywać)
- ziemniaków (jeśli bulwy dostana mrozu będą słodkie)
- marchwi
- selera
- na koniec pietruszki
- por może zostać w gruncie nawet przez całą zimę. Chociaż warto go przesadzić w bardziej osłonięte miejsce, lub do inspektu czy szklarni.
Skąd się bierze parch na ziemniakach
Dlaczego korzenie marchwi są zniekształcone, rozdwojone, itd.
Ze zbiorem kapusty się nie spieszymy bo we wrześniu jeszcze rośnie.
Czy warto obrywać dolne liście kapusty
Jak przechowywać kapustę przez zimę
Jarmuż również zostawiamy w gruncie na zimę. Jego liście są najsmaczniejsze kiedy dostaną mrozu. We wrześniu warto jarmuż zasilić np. gnojówką z pokrzyw, aby wytworzył dużą rozetę liści.
Jarmuż, czyli trochę zieleniny w środku zimy
We wrześniu jest ostatni termin na siew sałaty i rzodkiewki. Przy czym warto wybierać odmiany o krótkim okresie wegetacji i wysiewać w miejscu ciepłym, osłoniętym i nasłonecznionym (niestety dnia już mocno ubyło). A najlepiej wysiać do razu do inspektu lub w szklarni. Dobrze jest pospieszyć się z siewami i skończyć je przed połową miesiąca.
A propos coraz krótszego dnia, to warto pozdejmować wszystkie osłony (np. włókninę), którymi ocienialiśmy nasze rośliny przed palącym, letnim słońcem. Warto również umyć tunele i szklarnie, chociaż z zewnątrz, aby jak najwięcej światła docierało do roślin.
Wrzesień to również dobry miesiąc na wysianie szpinaku ozimego na wczesny wiosenny zbiór.
Można już zacząć sadzić czosnek. Jednak ostatnimi laty okres jesienny się wydłuża i czosnek lepiej sadzić w październiku a w cieplejszych rejonach nawet w listopadzie, aby nie zaczął wschodzić jeszcze w tym roku.
Przed przymrozkami chronimy kalafiory. Te niedojrzałe można wykopać z bryłą ziemi i posadzić w inspekcie czy nawet do skrzynki wypełnionej ziemią i ustawionej w piwnicy. Powinny tam dojrzeć.
Co zebrać z ogrodu przed przymrozkami
Kiedy zżółkną liście rabarbaru można te rośliny dzielić i przesadzać. Karpę dzielimy tak, aby każda sadzonka miała przynajmniej jeden silny pąk. Sadzimy od razu w nowe miejsce, aby nie przesuszać korzeni.
Na opustoszałych zagonach wysiewamy rośliny na zielony nawóz.
Jaki nawóz zielony (poplon) wybrać
Resztki roślinne przeznaczamy na kompost. Dobrze, aby nie było tam nasion chwastów. Pryzmę kompostową przerzucamy i kiedy jest sucha podlewamy.
W ogrodzie ozdobnym przychodzi pora na sadzenie kwiatów cebulowych. Najwcześniej sadzi się narcyzy, a od połowy września pozostałe - tulipany, szafirki, cebulice, hiacynty, itd.
Jakie kwiaty cebulowe sadzimy jesienią (tabela)
Cebule kwiatowe z jednej strony sadzimy, a z drugiej wykopujemy te które nie przetrwałyby zimy w ziemi, czyli przede wszystkim mieczyki oraz karpy dalii.
Jakie kwiaty cebulowe należy wykopać przed zimą
Dzielimy i przesadzamy byliny, które kwitły wiosną i latem. Do zimy powinny się zdążyć ukorzenić.
Jak przycinać byliny przed zimą
Zwracamy uwagę na astry kwitnące jesienią, bo są często porażane przez mączniaka. Jeśli tylko zauważymy biały nalot na liściach warto astry opryskać preparatami grzybobójczymi.
Przenosimy do pomieszczeń rośliny tarasowe i balkonowe wrażliwe na chłody m.in. datury, begonie czy pelargonie.
Datura (brugmansja, trąby anielskie) - uprawa, rozmnażanie, zimowanie
Kiedy pobierać sadzonki do ukorzenienia
Czy można ponownie wykorzystać ziemię z doniczek
Już we wrześniu zaczynamy obficie podlewać iglaki i rośliny zimozielone. Ułatwi im to dobre przetrwanie zimowych, mroźnych miesięcy. Można również sadzić i przesadzać te rośliny.
Dlaczego warto podlewać rośliny zimozielone zimą
Z trawników wygrabiamy opadłe liście, aby nie powodowały gnicia trawy. Z takich liści można zrobić we workach ziemię liściową.
Jakie liście można kompostować. Ziemia liściowa
Wrześniowa pogoda i niższa temperatura będzie sprzyjać wysiewaniu trawy i zakładaniu nowych trawników.
Wrzesień w przysłowiach
Skoro wrzesień, to już jesień, ale jabłek pełna kieszeń
Dzień świętego Idziego (01.09), gdy się wypogodzi, cztery niedziele potem pogodą dogodzi
Gdy wrzesień bez deszczów będzie, w zimie wiatrów pełno wszędzie
Jeśli w Maryi Narodzenie (08.09) nie pada, to sucha jesień się zapowiada
Gdy grzyby wielkie korzenie mają, wielką zimę zapowiadają
Jeśli na świętego Prota (11.09) jest pogoda albo słota, to na świętego Hieronima (30.09) deszczyk jest, albo go ni ma
Czym dłużej jaskółki we wrześniu zostają, tym dłużej piękne i jasne dni bywają
Kiedy Irena (18.09) z mrozem przybywa, babie lato krótkie bywa
Im głębiej we wrześniu grzebią się robaki, tym srożej się zima da ludziom we znaki
Noc jasna na Michała (29.09), zima ostra i trwała, gdy noc słotna, do końca grudnia lekka i błotna
 |
| Kliknij tutaj, aby otworzyć kalendarz w nowej karcie i go powiększyć |
Symbolem liścia oznaczono najlepsze dni do siewu sadzenia i zbioru roślin liściowych: np. sałaty, kapusty, szpinaku
Symbolem owocu oznaczono najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin owocujących nad ziemią: np. roślin strączkowych, pomidorów, ogórków, zbóż, ziół, drzew i krzewów owocowych a także kwiatów
Symbolem korzenia oznaczono najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin plonujących pod ziemią; np. warzyw korzeniowych, ale również kwiatów cebulowych i bylin wieloletnich
Symbolem łopatki oznaczono najlepsze dni pracy z glebą: przekopywania, uprawiania, spulchniania, nawożenia a także do niszczenia chwastów i zwalczania szkodników
Symbolem konewki oznaczono najlepsze dni do podlewania
We wrześniu pierwsza kwadra księżyca przypada 3, pełnia 10, trzecia kwadra 17, nów natomiast 25. W te dni najlepiej powstrzymać się od prac związanych z siewem, sadzeniem, zbiorem roślin i wykonywaniem z nich przetworów.
Zbiory warzyw korzeniowych najkorzystniej przeprowadzać od 11 do 24 września
Cebule kwiatów sadzić najlepiej od 11 do 16 września. To również dobry czas na dzielenie i przesadzanie bylin a także na wykopywanie cebul kwiatów, które nie zimują w gruncie.
Owoce z drzew, warzywa plonujące nad ziemią (np. pomidory, cukinie), nasiona kwiatów, warzyw, ziół, najlepiej zbierać od 4 do 9. Dobre dni to 1 i 2 dzień września, od 27 do 30 w ostatecznie od 11 do 16 września. To również dobre dni na wykonywanie wszelakich przetworów z owoców czy warzyw.
Siewy roślin liściowych (sałaty, szpinaku), najlepiej przeprowadzać 1 i 2 oraz od 27 do 30. Dobre dni również od 4 do 9 września.
Siewy i sadzenie warzyw korzeniowych (rzodkiewka, czosnek) najlepiej przeprowadzać od 11 do 16 września.
Sadzić drzewa i krzewy owocowe i ozdobne najkorzystniej od od 4 do 9 września.
Wszelki prace z glebą, oraz niszczenie chwastów i zwalczanie szkodników najkorzystniej przeprowadzać od 17 do 25 września.
Kalendarz można sobie pobrać i wydrukować (plik pdf). Pozdrawiam
Komentarze
Prześlij komentarz