Kalendarz ogrodnika październik

 


Październik to już prawie koniec sezonu w ogrodzie. Zbieramy ostatnie plony z grządek i sadów. Niestety, zaczynamy też przygotowywać ogród do zimy. Przymrozki są już na porządku dziennym, dlatego zwracamy uwagę na rośliny, które jeszcze rosną a zwłaszcza na rośliny ozdobne, wrażliwe na mróz. Jesień w ogrodzie to także bogactwo barw. Oby zdarzyły się też ciepłe dni - babie lato - aby można było te kolory podziwiać w słonecznym blasku.

Zbieramy późne odmiany jabłek i gruszek. Te owoce mogą być przechowywane nawet do wiosny.

Zbiór i przechowywanie owoców

Przycinamy chore i suche gałęzie w sadach. Kiedy liście opadną dobrze będzie widać mumie owoców, które również należy z drzew usunąć. Wygrabiamy spod drzewek opadłe liście. Jeśli są wolne od chorób możemy zrobić z nich ziemię liściową lub po prostu wyrzucić na kompost. Liście na jabłoniach przed opadnięciem warto opryskać 5% roztworem mocznika, który przyspieszy rozkład liści i zniszczy zarodniki parcha jabłoni, zimujące na liściach.

Po co i jak podlewać drzewa owocowe jesienią 

Dlaczego warto starannie i dokładnie przycinać drzewka owocowe

Mumie owoców

Jak zrobić ziemie liściową

Co zrobić z opadłymi liśćmi

Rozmnażanie i sadzenie malin letnich

Cięcie i rozmnażanie malin jesiennych

Październik to najlepszy czas na sadzenie i przesadzanie drzew i krzewów owocowych i ozdobnych. W powietrzu jest dużo wilgoci (nawet jeśli rzadko pada), słońce jest już niżej, temperatury są niższe, co zmniejsza parowanie wody z gleby - te wszystkie czynniki ułatwiają przyjęcie się drzewek w nowych miejscach, nawet tych z odkrytą bryłą korzeniową.

Jesienne sadzenie drzew

Prawidłowy dół do sadzenia drzew

Do kiedy można sadzić drzewa

Z drugiej strony jesień to też właściwy czas, aby pomyśleć nad pozbyciem się drzew z sadu, oczywiście tych, które z różnych względów nie spełniły naszych oczekiwań : słabo rosną, nie dają owoców, bądź też po prostu uschły. Warto zastanowić się co jest przyczyną niepowodzeń, czy nieodpowiednie warunki, czy zły dobór odmiany do konkretnych warunków, itd.

Najczęściej popełniane błędy podczas planowania ogrodu

Zwalczamy szkodniki na drzewach owocowych zakładając na pnie opaski lepowe, lub opaski z papieru falistego. O tej porze roku szkodniki schodzą z drzew na zimowanie w glebie jak również wchodzą na drzewa, aby złożyć jaja np. piędzik przedzimek.

Opaski lepowe na drzewach owocowych

Warto również zasilić drzewka nawozami potasowo-fosforowymi, unikać zaś należy nawożenia azotem. Nawożenie można połączyć ze ściółkowaniem. W takim przypadku dobrze sprawdzi się wysypanie wokół pni obornika lub kompostu. Nawozy organiczne i użyźnią podłoże i ochronią korzenie drzew przed zmiennymi zimowymi temperaturami.

Nawożenie porzeczek obierkami ziemniaków

Sporządzamy sadzonki z porzeczek, agrestu i winorośli. Pobieramy je z młodych, ale już zdrewniałych pędów. Można wsadzić je w ziemię gdzieś w ogrodzie a można również umieścić w doniczce z piaskiem i przezimować w pomieszczeniu.

Zabezpieczamy np. siatką pnie drzew przed gryzoniami i dzikimi zwierzętami. Szczególną uwagę zwracamy na młode sadzonki, które mają jeszcze delikatną korę, która może bardzo zwierzętom smakować.

Ochrona pni drzew przed zwierzętami

Kończymy zbiory warzyw. Buraczki najlepiej wykopać przed większymi przymrozkami, natomiast marchew można kopać w późniejszym terminie. Jej przymrozki nie są straszne.

Dlaczego korzenie marchwi są zniekształcone, rozdwojone, itd.

5 zasad uprawy marchwi

Jeśli mamy jeszcze pomidory na krzakach dobrze jest zebrać nawet te zielone, włożyć do kartonowego pudełka, dołożyć kilka jabłek lub bananów. Powinny dojrzeć w ciągu maksymalnie kilku tygodni. Im będą miały cieplej tym szybciej dojrzeją. 

Kilka sposobów na dojrzewanie zielonych pomidorów

Kiedy zbierać i jak przechowywać dynie

Jak przyspieszyć dojrzewanie pomidorów, papryki i dyni

Pozyskiwanie nasion pomidorów przy pomocy fermentacji 

Pozyskiwanie nasion dyni

Jeśli już mamy zebrane warzywa i  owoce, to regularnie sprawdzamy ich stan. Te które zaczynają się psuć odrzucamy, aby "nie zaraziły" innych egzemplarzy. 

Przechowywanie warzyw zimą

W jakich warunkach powinny być przechowywane warzywa

Jak przechowywać kapustę przez zimę

Nie jest jeszcze za późno na wysianie poplonów. W październiku siejemy mrozoodporne nawozy zielone np. zboża, które do zimy urosną a przekopiemy je dopiero wiosną. Takie poplony dobrze sprawdzą się na glebach lekkich, narażonych na erozją mrozową, szczególnie na terenach gdzie śniegu zimą jest niewiele.

Jaki poplon wybrać

Czas również przekopać poplony, które sialiśmy w sierpniu i wrześniu.

Przekopać można na grządkach również obornik i kompost, aby wzbogacić glebę w niezbędne składniki pokarmowe. W październiku glebę można także zwapnować, o ile tego wymaga i o ile nie zasilamy jej obornikiem. Odstęp pomiędzy wapnowaniem i zasilaniem obornikiem powinien wynieść minimum 40 dni. Więc najlepiej byłoby jesienią zasilić glebę obornikiem a zwapnować dopiero wczesną wiosną.

W którym roku po oborniku uprawiać warzywa?

Sadzimy czosnek. Dobrze jest sobie glebę wcześniej przygotować:  nawieźć i przekopać. Z sadzeniem nie trzeba się mocno spieszyć. Ostanie początki zim są dość lekkie a nie chcemy aby czosnek wykiełkował jeszcze w tym roku.

Sadzenie czosnku

Jeśli już zakończyliśmy uprawę w szklarniach i tunelach foliowych warto o nie zadbać. Często takie osłonięte i ciepłe miejsca stają się wylęgarnią chorób i szkodników. Należy dokładnie usunąć wszelkie resztki roślinne, umyć i zdezynfekować wnętrze, dodatkowo zastosować siarkę aby odkazić całą przestrzeń, także glebę. Warto sprawdzić stan konstrukcji, w razie konieczności naprawić lub odmalować. Na sam koniec warto glebę nawieźć i wysiać poplon, bo jednak pod osłonami często uprawiamy cały czas te same rośliny (np. pomidory) i o zasady płodozmianu jest ciężko.

Odkażanie szklarni, tunelu foliowego siarką

Poplon w tunelu foliowym i szklarni

Pamiętamy o zabezpieczeniu na zimę instalacji wodnej: czyścimy i zwijamy węże i linie kroplujące, opróżniamy zbiorniki na deszczówkę, w końcu zabezpieczamy krany na zewnętrz przed mrozem.

Dbamy również o oczka wodne, oczyszczamy z opadłych liści, przenosimy do pomieszczeń nieodporne na warunki pogodowe rośliny wodne i zapewniamy odpowiednie warunki do zimowania dla wodnych stworzeń.

Zabezpieczamy np. przez kopczykowanie wrażliwe na mróz rośliny ozdobne np. róże. Bardziej wrażliwe byliny zabezpieczamy ściółką z kompostu bądź świerkowymi gałązkami. Z tymi czynnościami należy jednak poczekać aż się ochłodzi i niższe temperatury się unormują. 

Jak chronić rośliny przed przymrozkami

Co zebrać z ogrodu przed przymrozkami

Materiały na osłony zimowe

Z trawnika usuwamy opadłe liście. Ostatni raz kosimy trawę (tutaj zależy dużo od pogody). Trawnik warto również podobnie jak na wiosnę napowietrzyć. Również nawozimy nawozami bez azotu: potasowo-fosforowymi. Październik to ostania okazja aby wysiać trawę szczególnie, aby zapełnić puste miejsca na trawniku

Wykopujemy i przenosimy do pomieszczeń cebule, karpy i bulwy kwiatów nie zimujących w gruncie np. pacioreczników, dalii, mieczyków czy begonii.

Jakie kwiaty cebulowe należy wykopać przed zimą

Sadzimy cebule kwiatów wiosennych tulipanów, narcyzów, itd.

Sadzenie tulipanów

Jakie kwiaty cebulowe sadzimy jesienią (tabela)

Nadal można dzielić, sadzić i przesadzać byliny.

Kiedy odmładzać byliny

Jak przycinać byliny przed zimą

Wysiewamy nasiona kwiatów jednorocznych, które są bardziej odporne na warunki atmosferyczne np. smagliczka, kosmos, godecja. Takie kwiaty wysiane jesienią zakwitną wiosną nawet kilka tygodni wcześniej.

Jakie kwiaty można siać przed zimą

Kończymy przenoszenie do pomieszczeń ozdobnych roślin wrażliwych na mróz. Można je przyciąć, ograniczyć podlewanie, aby przez zimę odpoczęły i nabrały sił na przyszły sezon. Jeśli zostawiamy rośliny w pojemnikach na zewnątrz warto zabezpieczyć donice np. styropianem, aby mróz nie uszkodził korzeni.

Zimowanie pelargonii

Rozmnażanie pelargonii

Zimowanie roślin w pojemnikach

Jak zadbać o narzędzia ogrodnicze po sezonie

Jak przechowywać doniczki przez zimę

Czy można ponownie wykorzystać ziemię z doniczek?

Październik w przysłowiach

Gdy październik mroźny, to nie będzie styczeń groźny

Gdy w październiku ciepło chadza, w lutym mrozy naprowadza

Po świętej Brygidzie (08.10) babie lato przyjdzie 

Do świętej Jadwigi (15.10) pozbieraj jabłka, orzechy i figi

Od świętej Urszuli (21.10) oczekuj śnieżnej koszuli

Na świętego Szymona i Judy (28.10) spodziewają się śniegu i grudy

Jesień bezdeszczowa to zima wiatrowa

Ile razy przed nowiem w październiku śnieg spadnie, tyle razy wśród zimy odwilży przypadnie

kliknij tutaj, aby otworzyć kalendarz w nowej karcie i powiększyć

Nów Księżyca przypada 06.10, pierwsza kwadra 13.10, pełnia 20.10, natomiast trzecia kwadra 28.10.

Kolorem czerwonym oznaczono niekorzystne dni do sadzenia, siania i przesadzania. Kolorem zielonym zaznaczono najbardziej korzystne dni do siania, sadzenia i przesadzania. (Wpływ księżyca na rośliny)

Symbolem owocu oznaczono sprzyjające dni dla roślin owocowych, ale również warzyw, które botanicznie są owocami np. pomidory, papryki, dynie, bakłażany oraz zboża i przyprawy nasienne.

Symbolem korzenia oznaczono sprzyjające dni dla roślin korzeniowych: marchwi, buraków, pietruszki, rzodkiewki, czosnku, cebuli, ziemniaków, chrzanu, selera.

Symbolem kwiatu oznaczono sprzyjające dni dla roślin kwiatowych: kwiatów jednorocznych i dwuletnich, bylin, drzew i krzewów ozdobnych.

Symbolem liścia oznaczono sprzyjające dni dla roślin liściowych: sałaty, kapusty, szpinaku, rukoli, kalafiora, brukselki, pora, pietruszki naciowej i ziół.

Najlepsze dni na wykopywanie warzyw korzeniowych to od 1 do 5 oraz po 20 października. będą wtedy najwartościowsze i dobrze będą się przechowywać.

Wykopywać cebule, karpy, bulwy kwiatów najlepiej od 21 do 27. To również najlepsze dni na sadzenie kwiatów cebulowych (np. tulipanów) oraz czosnku.

Rośliny kapustne do przechowywania bądź kiszenia (kapusta) najlepiej pozyskiwać pomiędzy 14 a 19 październikiem.

Sadzić drzewa i krzewy owocowe i ozdobne można po 7 października, a najlepszy czas to połowa miesiąca.

Najlepsze dni do nawożenia obornikiem, kompostem lub wapnowania od 1 do 6 i po 28 października. To również najlepsze dni na przekopywanie grządek, orkę, a także kopczykowanie np. róż, poza tym warto wtedy wykonać prace porządkowe w oczku wodnym i tępić szkodniki.

 Kalendarz można sobie wydrukować. Idealnie mieści się na kartce A4. Pozdrawiam 🙂 

Komentarze