To już niestety końcówka sezonu ogrodniczego. W listopadzie więcej niż zbierania i sadzenia będzie sprzątania i porządkowania. Czas również przygotować ogród do zimy.
Lista rzeczy do zrobienia w ogrodzie jesienią (do druku)
Dopóki ziemia nie zamarznie, sadzimy drzewa i krzewy owoce i ozdobne. W przypadku takiego dość późnego sadzenia warto wokół posadzonych drzewek od razu usypać kopczyk z ziemi wysokości około 3-40 cm, aby uchronić system korzeniowy i szyjkę korzeniową przed przemarznięciem.
Deska sadownicza — przydatny "pomocnik" przy sadzeniu drzew owocowych
Prawidłowy dół do sadzenia drzew i krzewów owocowych, wymiary, głębokość (tabela)
Prawidłowy odstęp (rozstawa) pomiędzy drzewami i krzewami owocowymi
Po co i jak podlewać drzewa owocowe jesienią
Na pniach drzew zakładamy siatkę o drobnych oczkach, aby zabezpieczyć korę przed gryzoniami i dziką zwierzyną. Istotne jest to szczególnie w przypadku młodych drzewek — kora młodych drzewek jest często przysmakiem zwierzyny. Warto tak również zrobić, kiedy nie mamy sadu ogrodzonego, albo mieszkamy w pobliżu lasu.
Ochrona pni drzew owocowych przed zwierzętami
Kiedy opadną, liście świetnie stają się widoczne zaschnięte owoce wiszące na gałęziach, czyli tzw. mumie. To siedlisko chorób, więc zbieramy je i niszczymy. Przy okazji warto sprawdzić, czy na gałęziach i pniach nie zimują szkodniki.
Opaski lepowe na drzewach owocowych
Wycinamy suche, chore, połamane (np. przez jesienne wichury) gałęzie. Miejsca cięcia, jak i również wszelkie skaleczenia, zadrapania, obtarcia na pniu i korze smarujemy maścią ogrodniczą.
Dlaczego warto starannie i dokładnie przycinać drzewka owocowe
Mchy i porosty na drzewach owocowych. O czym świadczą i czy należy z nimi walczyć?
Po zakończeniu owocowania, czyli de facto po większych przymrozkach, wycinamy tuż przy ziemi pędy malin jesiennych. Są to odmiany, które owocują na pędach jednorocznych.
Cięcie i rozmnażanie malin jesiennych
Wycinamy wszystkie pędy jeżyn, które owocowały w tym roku. Pozostawiamy młode, tegoroczne przyrosty, na których w przyszłym sezonie pojawią się owoce.
Pobieramy sadzonki z porzeczek i winorośli do ukorzenienia. Pędy można umieścić w doniczce wypełnionej piaskiem i przechować w piwnicy do wiosny.
Wokół pni drzew i krzewów owocowych rozkładamy obornik, lub kompost. W ten sposób nawozimy rośliny, a także ściółkujemy, oraz zabezpieczamy system korzeniowy przed mrozem.
Wygrabiamy opadłe liści w sadzie. Zdrowe można przeznaczyć na kompost, chore należy spalić. Liście (zwłaszcza jabłoni i grusz) warto opryskać 5% roztworem mocznika, co przyspieszy ich rozkład, a także zniszczy zarodniki grzyba wywołującego groźną chorobę, jaką jest parch.
Jakie liście można kompostować. Ziemia liściowa
Regularnie sprawdzamy stan przechowywanych owoców, warzyw i cebul kwiatowych. Egzemplarze okazujące oznaki gnicia natychmiast wyrzucamy. Poza tym, jeśli pogoda pozwala, to wietrzymy piwnice i przechowalnie, oraz zabezpieczamy te pomieszczenia przed szkodnikami (szczególnie myszami).
W jakich warunkach powinny być przechowywane warzywa
Wykopujemy ostatnie warzywa korzeniowe: marchew, pietruszkę, seler, odmiany zimowe pora można zostawić w gruncie. Aczkolwiek wygodniej będzie nam por zimą pozyskiwać, jeśli zadołujemy go w szklarni, inspekcie, czy bardziej osłoniętym miejscu.
Kończymy zbiory warzyw kapustnych. W gruncie pozostaje brukselka i jarmuż. Ten ostatni jest najsmaczniejszy, kiedy zostanie przemrożony.
Jak przechowywać kapustę przez zimę
Jeśli chcemy w grudniu pędzić szczypiorek, to w listopadzie należy go wykopać. Szczypiorek przed pędzeniem wymaga kilku tygodni spoczynku. Dobrze też, aby jego cebulki zostały lekko przemrożone, dlatego można po wykopaniu nawet zostawić go kilka dni na zagonie.
Po ciepłym październiku wydaje się, że listopad to będzie odpowiedni moment na wysianie ozimej marchwi i pietruszki. Chodzi przecież o to, aby nasiona spęczniały, ale przed zimą nie wykiełkowały.
Dalej sadzimy czosnek i cebulę dymkę. Przez coraz cieplejsze jesienie, termin sadzenia czosnku cały czas się przesuwa w kierunku grudnia. Czyżby to już stały trend?
Sprzątamy opustoszałe po zbiorach zagony. Jeśli warzywa nie chorowały, to resztki roślinne przeznaczamy na kompost. W innym przypadku należałoby je zniszczyć.
Dokładanie sprzątamy tunele i szklarnie. Jeśli tunele stoją już dłuższy czas w jednym miejscu, być może będzie konieczna wymiana ziemi. Zawsze dobrze jest na zimę wysiać tam poplon, najlepiej jakieś zboże np. żyto, które przekopiemy na wiosnę. Bez względu na to, czy rośliny pod osłonami chorowały, czy nie, takie pomieszczenia warto odkazić.
Odkażanie szklarni, tunelu foliowego siarką
Poplon w tunelu foliowym i szklarni
Jeśli mamy możliwość, to zdejmujemy na zimę folię z tuneli. W innym przypadku warto konstrukcje tunelowe i szklarniowe wzmocnić (np. dodając tymczasowo słupki, wsporniki, itd.), aby zapobiec uszkodzeniu przez mokry, ciężki, śnieg.
Kontynuujemy nawożenie gleby. Warto się z tym jednak pospieszyć, bo przy temperaturze powietrza poniżej +10 stopni Celsjusza, procesy rozkładu w glebie obornika i kompostu nie już zachodzą prawidłowo.
W którym roku po oborniku uprawiać warzywa?
Obornik zwierzęcy w ogrodzie warzywnym
Sprawdzamy również pH naszej gleby. Jesień to najlepszy moment na wapnowanie. Warto zastosować wapno magnezowe, aby uzupełnić również niedoboru magnezu w glebie. Warto również zastanowić się nad wykonaniem profesjonalnej analizy gleby w naszym ogrodzie np. przez Okręgowe Stacje chemiczno-Rolnicze.
Przekopujemy poplony wysiane we wrześniu. Nawozy zielone, które nie przemarzają, można zostawić do wiosny. Ochronimy w ten sposób glebę przed erozją mrozową i wietrzną.
Jaki nawóz zielony (poplon) wybrać
Kończymy wykopywanie cebul, karp, bulw kwiatów, które nie zimują w gruncie np. dalii czy pacioreczników.
Jakie kwiaty cebulowe należy wykopać przed zimą?
Zabezpieczamy rośliny zimujące w gruncie: byliny, krzewy ozdobne itd. Szczególną uwagę zwracamy na okazy młode, posadzone w tym roku. One najbardziej są narażone na przemarzanie, często przed zimą nie zdążyły się jeszcze dobrze ukorzenić.
Jak nie okrywać roślin na zimę
Przed nadejściem zimy przycinamy i usuwamy zaschnięte części bylin, liście, kwiatostany, itd. Jeśli rośliny nie chorowały resztki te, można przeznaczyć na kompost.
Jak przycinać byliny przed zimą
Jakie kwiaty można siać przed zimą
Obficie podlewamy rośliny zimozielone, aby nie groziła im susza fizjologiczna.
Dlaczego warto podlewać rośliny zimozielone zimą
W listopadzie także w ogrodach królują chryzantemy. Może warto spróbować je rozmnożyć, to nic trudnego.
Baczniejszą uwagę zwracamy na rośliny doniczkowe stojące na pokojowych parapetach. Zima w ogrzewanych pomieszczeniach to zawsze trudny dla nich czas.
Jak zadbać o kwiaty doniczkowe zimą
Po zakończeniu prac czyścimy, naprawiamy i konserwujmy narzędzia i sprzęt ogrodniczy. Nie zapominamy o umyciu i wysuszeniu opryskiwaczy.
Zabezpieczamy przed mrozem krany na zewnątrz budynków. Chowamy węże, konewki, opróżniamy zbiorniki na wodę. Linie kroplujące warto przedmuchać sprężonym powietrzem.
Czy można ponownie wykorzystać ziemię z doniczek
Jak przechowywać doniczki przez zimę?
Co zrobić w ogrodzie przed jesiennymi deszczami
Listopad w przysłowiach
Wszyscy Święci (01.11) gdy nas jasnością uraczą, a Zaduszki (02.11) nie popłaczą, Marcin (11.11) nam tez nie zsiwieje, wówczas bracie miej nadzieję, że w Ofiarowanie (21.11) masz piękne zaranie, na Niepokalaną (08.12) rzeki nam nie staną, a do Wilii na to — dotrwa babskie lato
Gdy łagodna jesień trzyma, będzie krótka, ostra zima
Gdy na Wszystkich Świętych (01.11) ziemia mrozem skrzepła, będzie zima ciepła
Deszcz z początkiem listopada, mrozy w styczniu zapowiada
Na Zaduszki (02.11) nie ma w ogrodzie ani pietruszki
Gdy w listopadzie liść na szczytach drzew trzyma, to w maju na nowe liście spadnie jeszcze zima
Na św. Marcina (11.11) lód, będzie na Trzech Króli wody w bród. A gdy św. Marcin po wodzie, będzie Boże narodzenie po lodzie
Jeśli kret jeszcze późno w listopadzie ryje, to na Nowy Rok komar wpadnie w bryje
Na Stanisława Kostkę (13.11) ujrzysz śniegu drobnostkę, a na Ofiarowanie (21.11) przydadzą się sanie
Deszcz w połowie listopada, tęgi mróz w połowie stycznia zapowiada
Jeśli na św. Andrzeja (30.11) wiatr i mgła, to do Bożego Narodzenia będzie sroga zima
 |
| kliknij tutaj, aby otworzyć kalendarz w nowej karcie i go powiększyć |
Symbolem liścia oznaczono kwadrę liścia, najlepsze dni do siewu sadzenia i zbioru roślin liściowych: np. sałaty, kapusty, szpinaku
Symbolem owocu oznaczono kwadrę owocu, najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin owocujących nad ziemią: np. roślin strączkowych, pomidorów, ogórków, zbóż, ziół, drzew i krzewów owocowych, a także kwiatów
Symbolem korzenia oznaczono kwadrę korzenia, najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin plonujących pod ziemią; np. warzyw korzeniowych, ale również kwiatów cebulowych i bylin wieloletnich
Symbolem łopatki oznaczono kwadrę uprawy, najlepsze dni pracy z glebą: przekopywania, uprawiania, spulchniania, nawożenia, a także do niszczenia chwastów i zwalczania szkodników
Symbolem konewki oznaczono najlepsze dni do podlewania
Pierwsza kwadra księżyca przypada 01.11 oraz 30.11, pełnia 08.11, trzecia kwadra 16.11, natomiast nów 23.11.
Siew warzyw korzeniowych oraz sadzenie czosnku najkorzystniej przeprowadzać od 10.11 do 15.11. Dobre dni 02.11-06.11 oraz 25.11-29.11
Zbiór warzyw korzeniowych najkorzystniej natomiast przeprowadzać od 17.11 do 21.11.
Zbierać owoce (najlepiej po przemrożeniu) na przetwory najkorzystniej od 02.11 do 06.11. Dobre dni 10.11-15.11 oraz 25.11-29.11. To również dobre dni na zbiór ostatnich nasion kwiatów, ziół i warzyw.
Dni 02.11-06.11 są równiez dobre na zbiory kapusty i jej kiszenie
Wszelkie prace z glebę a więc nawożenie wapnowanie, przekopywanie poplonów, kopczykowanie najkorzystniej wykonywać od 17.11 do 21.11
Kalendarz można sobie pobrac i wydrukować (plik pdf). Pozdrawiam
Komentarze
Prześlij komentarz