Kalendarz ogrodnika na luty 2023

Przed nami najkrótszy miesiąc w roku. W polskich warunkach często jest to miesiąc najmroźniejszy (przynajmniej w teorii). Jednak równie często pojawiają się ciepłe dni, które można wykorzystać do pierwszych prac w ogrodzie.

rysunek pochodzi z książki Informator działkowca 1985

Już na początku miesiąca warto przygotować sobie narzędzia tnące: piły, nożyce, sekatory, które będą potrzebne w sadzie. Narzędzia ostrzymy i smarujemy. Przydadzą się również opryskiwacze, więc je również warto najrzeć. Być może będą wymagały czyszczenia lub wymiany starych uszczelek.

Jak zadbać o narzędzia ogrodnicze po sezonie

Sprawdzamy stan wybielenia drzew owocowych. Po deszczu wapno jest często zmywane. W lutym, kiedy słońce jest wyżej i mocniej przygrzewa, silnie nagrzewają się pnie drzew owocowych, zwłaszcza od południowej strony. Kiedy w nocy przychodzi mróz i się szybko ochładza, różnica temperatury może powodować pękanie kory. Natomiast przy łagodnej zimie z dodatnią temperaturą również warto bielić drzewa. Pnie pozbawione białej powłoki będą się nagrzewać, co spowoduje krążenie soków w drzewach, a co za tym idzie ruszenie wegetacji. A raczej w lutym, kiedy w każdej chwili może pojawić się większy mróz, nie jest to jeszcze wskazane.

Bielenie pni drzew owocowych

Czym można zastąpić bielenie drzew

Trzyetapowe bielenie drzew

Co dodać do wapna do bielenia, aby go deszcz szybko z drzew nie zmywał

Mchy i porosty na drzewach owocowych. O czym świadczą i czy należy z nimi walczyć?

Po zimowych wichurach sprawdzamy stan naszych drzew. Połamane gałęzie ucinamy, a rany smarujemy maścią ogrodniczą.

Sprawdzamy, czy pnie, szczególnie młodych drzewek, nie zostały pogryzione i uszkodzone przez dziką zwierzynę.

Ochrona pni drzew przed zwierzętami

Zabezpieczanie drzewek owocowych na zimę

Materiały na osłony zimowe

Jak nie okrywać roślin

Zbieramy zasuszone owce wiszące na drzewach tzw. mumie. Najlepiej je zniszczyć lub zakopać głęboko i z dala od sadu.

Mumie owoców


Przy sprzyjającej pogodzie tzn. pogodnej i z temperaturą najlepiej powyżej +5ºC zaczynamy przycinać drzewa owocowe. Najpierw jabłonie i grusze, później śliwy, wiśnie i czereśnie. Przycinanie wrażliwszych na mróz moreli i brzoskwiń lepiej odłożyć do marca. Większe miejsca cięcia smarujemy maścią ogrodniczą.

Zimowe cięcie jabłoni

Dlaczego warto starannie i dokładnie przycinać drzewka owocowe

Przycinamy również krzewy owocowe: porzeczki, maliny (wycinamy przy ziemi pędy malin jesiennych), agrest, winorośl.

Cięcie i rozmnażanie malin jesiennych

Zimowe cięcie winorośli

W bezmroźne dni z odmian szlachetnych pobieramy zrazy do wiosennych szczepień. Najwygodniej zrazy zawinąć w wilgotny papierowy ręcznik i do wiosny trzymać w lodówce.

Pobieranie zrazów do szczepienia

Przeprowadzamy opryski. Przy pogodnej bezwietrznej pogodzie, kiedy temperatura wzrośnie do około +10ºC przeprowadzamy w sadzie opryski. Preparatami miedziowymi zapobiegamy wystąpieniu chorób grzybowych. Preparatami olejowymi natomiast zwalczamy zimujące w zakamarkach kory szkodniki.


Zanim zaczniemy siewy warto zrobić próbę kiełkowania nasion, aby sprawdzić, czy nasze starsze nasiona będą jeszcze wschodzić.

Jak długo nasiona zachowują zdolność kiełkowania

Próba kiełkowania nasion

Kilka sposobów jak "ożywić" stare nasiona

Zaprawianie nasion sokiem z aloesu

Można już zacząć wysiewać nasiona warzyw na rozsadę. Na początek tych wolno kiełkujących i rosnących, gdzie od siewu do posadzenia na miejsce stałe mija nawet ponad 10 tygodni, jak seler i por. Można też wysiewać nasiona cebuli na rozsadę.

Co wysiewać na rozsadę w lutym

Przygotowanie nasion do siewu

Pod koniec lutego można zacząć wysiewać papryki a później pomidory odmian późnych. Trzeba się jednak liczyć, z tym że nie wystarczy ustawić młodych siewek przy południowym oknie, bo przy pochmurnej pogodzie być może potrzebne będzie doświetlanie roślin. Więc jeśli nie mamy w domu odpowiednich warunków, lepiej z siewem tych warzyw wstrzymać się do połowy marca.

Najczęściej popełniane błędy przy produkcji rozsady

Jakie rośliny należy pikować, a jakie nie

Przygotowujemy glebę w inspekcie i szklarni do wczesnych siewów. Przy ciepłej pogodzie w lutym można już zacząć wysiewać pod osłonami rzodkiewkę i sałatę.

Budowa inspektu

Inspekt z racji swoich mniejszych rozmiarów łatwiej ogrzać niż szklarnię. Można zrobić naturalne ogrzewanie, wypełniając dół inspektu końskim obornikiem. 

Ogrzewanie inspektu

Na kuchennym parapecie dalej pędzimy szczypiorek, cebulę, pietruszkę na świeżą zieleninę oraz wysiewamy nasiona na kiełki.

Pędzenie szczypiorku

Kiedy nie masz kiełkownicy

Nie tylko kiełki, czyli microgreens (mikroliście)

Jeśli pogoda pozwoli to na zagonach i rabatach rozkładamy kompost. Natomiast w miejscu, gdzie chcemy sadzić żarłoczne warzywa jak np. dynia, rozkładamy obornik.

W którym roku po oborniku uprawiać warzywa

Jeśli pojawią się opady śniegu, to warto wrzucić go do szklarni czy inspektu, aby tam nawadniał glebę. Aczkolwiek nie warto już robić tego pod koniec lutego, gdyż śnieg mógłby się nie zdążyć roztopić, gdybyśmy chcieli wykonywać już jakieś prace pod osłonami.

Co robić podczas odwilży w ogrodzie

Co zrobić z nadmiarem śniegu w ogrodzie

Regularnie sprawdzamy stan przechowywanych warzyw i owoców. Zbiory leżą tam już kilka miesięcy, więc coraz częściej możemy natrafić na zepsute okazy, które należy natychmiast wyrzucić. Kiedy nie ma mrozu na zewnątrz piwnice i przechowalnie wietrzymy. 

Przechowywanie warzyw zimą

W jakich warunkach powinny być przechowywane warzywa

Jak przechowywać kapustę przez zimę

Przy ciepłej pierwszej połowie stycznia mogą zacząć wschodzić warzywa posadzone na jesieni np. cebula i czosnek. Warto je okryć włókniną lub zwykłą słomą, aby silniejszy mróz ich nie uszkodził.

W ogrodzie ozdobnym przy sprzyjającej pogodzie przycinamy drzewa a szczególnie krzewy kwitnące na pędach jednorocznych np. budleje, tawuły, rdest Auberta.

Kiedy przycinać krzewy ozdobne?

Co można przycinać zimą?

Zimowe cięcie Rdestu Auberta

Kiedy temperatura jest dodatnia, opryskujemy iglaki preparatami olejowymi m.in. przeciwko ochojnikom

Po opadach mokrego śniegu usuwamy go z gałęzi roślin kolumnowych, gdzie może  powodować wyłamywanie gałęzi oraz z roślin formowanych, gdzie śnieg może deformować stworzony przez nas kształt.

Staramy się nie chodzić po przysypanym śniegiem trawniku, gdyż pod udeptanym śniegiem może rozwinąć się na trawie pleśń śniegowa.


Kontynuujemy siewy kwiatów jednorocznych, tych wolno rosnących, czyli np. petunii, lobelii, werbeny.

Rośliny zimozielone przy mroźnej i słonecznej pogodzie osłaniamy białą włókniną. Podczas mrozu nie mamy możliwości tych roślin podlać, a pod wpływem grzejącego słońca zaczynają odparowywać wodę przez liście. Rośliny mogą żółknąć i schnąć. Szczególnie wrażliwe na takie warunki bywają różaneczniki.

Jeśli luty jest suchy, to regularnie podlewamy rośliny zimozielone, oczywiście robimy to, kiedy nie ma mrozu. Jeśli jest mróz, z podlewaniem czekamy do odwilży.

Dlaczego warto podlewać rośliny zimozielone zimą

Po dłuższym okresie mroźnej pogody sprawdzamy byliny posadzone na jesień. Takie młode okazy nie zdążyły się dobrze jeszcze ukorzenić i często mróz je z gleby wypycha. Pozostaje nam wtedy stwierdzić czy wystarczy ugniecenie ziemi wokół wypchniętych roślin, czy też trzeba będzie je ponownie posadzić. Przez mróz wypychane bywają też truskawki.

Truskawki zimą. Pielęgnacja i ochrona przed mrozem

Regularnie sprawdzamy stan zimowych osłon na roślinach, szczególnie po silnym wietrze. Naturalne osłony np. ze słomy po długotrwałych opadach deszczu mogą zacząć gnić i być może trzeba będzie wymienić na suche.

Materiały na osłony zimowe

Powoli zaczynamy wybudzać z zimowego uśpienia rośliny pojemnikowe zimujące w pomieszczeniach. Pelargonie przykładowo przycinamy i podlewamy i nawozimy. Odcięte pędy możemy przeznaczyć na nowe sadzonki.

Pamiętamy o regularnym uzupełnianiu karmników dla ptaków.

Dokarmianie ptaków

Aby przyciągnąć wiosnę, ścinamy gałązki forsycji i wstawiamy je do wazonu z wodą. Po kilku tygodniach pięknie zakwitną.

Zakładanie ogrodu warzywnego

Najczęściej popełniane błędy podczas planowania ogrodu

10 wskazówek dla początkujących ogrodników

Przysłowia na luty 

Gdy ciepło w lutym, zimno w marcu bywa, długo potrwa zima, rzecz to niewątpliwa

Gdy w Gromnicę (02.02) z dachów ciecze, zima jeszcze się przewlecze

Kiedy luty pofolguje, marzec zimę zreperuje

Gdy św. Agata (04.02) po błocie brodzi, człek w Zmartwychwstanie po lodzie chodzi

Gdy 10 lutego mróz panuje, jeszcze 40 dni takich zwiastuje

Gdy w lutym do połowy zima się wysili, to na koniec miesiąca już się nie wychyli

Luty gdy wiatrów i mrozów nie daje, prowadzi rok słotny i nieurodzaje

Jeśli zapusty (21.02 Ostatki) pogodne bywają, Świąt wielkanocnych tak się spodziewają

Gdy muszki w lutym latają, to w marcu w ręce dmuchają

Gdy w wstępną środę (22.02 Popielec) deszcz pada, to rój gąsienic kapustę zjada

Jeśli luty śnieżny, mroźny, spodziewaj się wczesnej wiosny

Na święty Maciej (24.02) lody wróżą długie chłody, a gdy płynie struga, to zima niedługa

Gdy bez wiatrów luty chodzi, w kwietniu wicher nie zawodzi

kliknij tutaj, aby wyświetlic kalendarz w nowej karcie i go powiększyć

Symbolem liścia oznaczono kwadrę liścia, najlepsze dni do siewu sadzenia i zbioru roślin liściowych: np. sałaty, kapusty, szpinaku, jarmużu, kopru 

Symbolem owocu oznaczono kwadrę owocu, najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin owocujących nad ziemią: np. roślin strączkowych, pomidorów, ogórków, zbóż, ziół, drzew i krzewów owocowych, kwiatów, zbioru nasion oraz wykonywania rozmaitych przetworów od dżemów po nalewki

Symbolem korzenia oznaczono kwadrę korzenia, najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin plonujących pod ziemią; np. warzyw korzeniowych, ale również kwiatów cebulowych i bylin wieloletnich

Symbolem łopatki oznaczono kwadrę uprawy, najlepsze dni pracy z glebą: przekopywania, uprawiania, spulchniania, nawożenia, a także do niszczenia chwastów i zwalczania szkodników. To również dobry czas na zbiór roślin korzeniowych do przechowywania.

Symbolem konewki oznaczono najlepsze dni do podlewania

W lutym pełnia Księżyca przypada 5, trzecia kwadra 13, nów 20 a pierwsza kwadra 27.

Siew pomidorów, papryki, kwiatów, a także próbę kiełkowania nasion najkorzystniej przeprowadzać 01.02-03.02 oraz 28.02. Dobre dni 21.02-26.02

Siew warzyw korzeniowych np. selera i pora najkorzystniej przeprowadzać 06.02-11.02. Dobre dni 21.02-26.02.

Warzywa liściowe np. sałatę na rozsadę najkorzystniej wysiewać 21.02-26.02. Dobre dni 01.02-03.02 oraz 28.02

Cięcie drzew i krzewów owocowych i ozdobnych najkorzystniej przeprowadzać 06.02-20.02.

Prace pielęgnacyjne w ogrodzie np. bielenie, opryski na szkodniki i choroby, a także prace z glebą np. nawożenie kompostem najkorzystniej przeprowadzać 13.02.20.02.

Rośliny zimozielone najkorzystniej podlewać 21.02-26.02 (wybierać dni bez mrozu)

Kalendarz można sobie pobrać i wydrukować (plik pdf)


Komentarze