Dla wielu, nie tylko ogrodników, maj to najpiękniejszy miesiąc w roku. Przyroda wokół aż zachwyca intensywną zielenią, czy pięknymi kwiatami. A w ogrodzie pracy mnóstwo, szczególnie po połowie miesiąca.
 |
| rysunek pochodzi z książki Informator Działkowca 1985 |
Dlaczego dopiero po połowie miesiąca? Ponieważ tradycyjnie w maju pojawiają się ostatnie wiosenne przymrozki. Ich ryzyko wzrasta zwłaszcza w okolicach połowy maja. Tym chłodnym dniom patronują Pankracy, Serwacy i Bonifacy, czyli tzw. "Zimni Ogrodnicy" oraz ich koleżanka "zimna Zośka". Ostatnie przymrozki wyznaczają niejako rytm pracy w ogrodzie. Bo do połowy miesiąc siejemy i sadzimy rośliny bardziej odporne na niskie temperatury a po 15 maja rośliny ciepłolubne.
Jak chronić rośliny przed przymrozkami
Jak chronić rośliny w szklarni przed przymrozkami
W sadzie przede wszystkim zwracamy uwagę na kwitnące drzewa i krzewy owocowe. Niskie temperatury mogą bezpowrotnie uszkodzić kwiaty. Dlatego w miarę możliwości staramy się zabezpieczyć rośliny przed przymrozkami. Najbardziej narażone są niskie uprawy tzn. krzewy owocowe a szczególnie truskawki (przy gruncie są notowane najniższe temperatury). Problemu z okryciem tych roślin nie powinno być, wystarczy osłonić włókniną lub folią. Gorzej z drzewami. Tutaj pomaga zraszanie wodą przy przymrozkowym poranku lub odymianie sadu.
Jeśli jednak przymrozki uszkodzą kwiaty czy nawet zawiązki owoców, to warto poświęcić chwilę i je z drzew pousuwać. Pozostawione mogą stać się siedliskiem chorób, a i tak nic z nich już nie będzie.
Dlaczego drzewa owocowe nie kwitną i nie owocują
Obfitego i regularnego podlewania wymagają drzewa i krzewy, które sadziliśmy na wiosnę, lub na jesieni zeszłego roku. Odpowiedni poziom wilgoci w glebie jest jednym z gwarantów dobrego przyjęcia się i ukorzenienia młodych roślin.
Jak podlewać ogród. 10 zasad podlewania - infografika
Jak zadbać o porzeczki, aby dobrze owocowały
Aby chwasty i trawa nie zabierały składników pokarmowych i wody drzewom i krzewom, oczyszczamy miejsce wokół pni. Po tej czynności glebę warto wyściółkować np. skoszoną trawą.
Młode liście drzew stanowią przysmak dla mszyc. Mszyce na drzewach pojawiają się w znacznej mierze "dzięki" mrówkom. A więc aby stworzyć barierę dla mrówek, na pnie drzew zakładamy opaski lepowe.
Szkodniki i choroby w majowym ogrodzie
Opaski lepowe na drzewach owocowych
Domowe i ekologiczne sposoby na mszyce
Z kolei w koronach drzew owocowych warto rozwieszać pułapki lepowe i feromonowe. Mają one dwojakie zadanie. Po pierwsze wyłapują latające szkodniki, które składają jaja na zawiązkach owoców, z których wylęgają się larwy powodujące robaczywienie owoców m.in. czereśni. A po drugie dzięki pułapkom możemy stwierdzić liczebność szkodników. Niestety kiedy będzie dużo szkodników do pułapek przyklejonych, będzie to świadczyć o masowym ataku i trzeba będzie sięgnąć po opryski chemiczne. Choć pamiętajmy, aby chemia była w ogrodzie ostatecznością, szczególnie przy kwitnących roślinach gdzie kręci się mnóstwo pszczół.
Ciepła i deszczowa pogoda sprzyja pojawieniu się na drzewach owocowych chorób grzybowych. Szczególną uwagę należy zwrócić na jabłonie i grusze, gdzie może pojawić się parch. Mączniak z kolei może pojawić się także na jabłoniach, ale również i na agreście.
Kwitną truskawki, więc warto je teraz zasilić nawozem bogatym w potas i fosfor. Aby przyspieszyć dojrzewanie owoców, można nad truskawkami zbudować niski tunel foliowy. Aby owoce były czyste i mniej narażone na gnicie warto truskawki wyściółkować np. słomą.
Dlaczego truskawki słabo owocują
Zanim przystąpimy do sadzenia warzyw ciepłolubnych, naszą rozsadę należy zahartować. I warto rozpocząć hartowanie już od początku miesiąca. Przez 2-3 tygodnie rozsada będzie odpowiednio zahartowana i niestraszne będą jej warunki panujące po posadzeniu do gruntu. Hartowanie polega na wystawieniu rozsady z pomieszczenia na zewnątrz, najpierw na kilka godzin, potem na cały dzień a na koniec rozsada zostaje na zewnątrz i całą noc, opczywiście gdy nie grożą przymrozki.
Do gruntu wysiewamy buraczki czerwone i fasolę. Siewy majowe buraczków są korzystniejsze, gdyż wolą one wyższą temperaturę i lepiej ogrzaną glebę a chłody mogą powodować wybijanie buraczków w kwiatostany. Z kolei fasolka jest wrażliwa na przymrozki. W przypadku fasoli szparagowej warto wysiewać ją partiami, co dwa tygodnie, aby wydłużyć zbiór. Siać ją można aż do połowy lipca.
Na początku miesiąca do nieogrzewanego tunelu sadzimy pomidory. Do gruntu sadzimy po ostatnich przymrozkach. Glebę przed sadzeniem warto dobrze spulchnić, co sprzyja rozwojowi korzeni pomidorów. Jeśli chodzi o nawożenie to najlepiej wrzucać nawozy do dołka pod korzeń. Oprócz klasyki, czyli obornika i kompostu można do dołka wrzucić np. pokrzywę, skorupki jajek czy skórkę z banana.
Jak powinna wyglądać dobra sadzonka pomidora
Jak sadzić wyciągniętą rozsadę pomidorów
Błędy przy sadzeniu pomidorów (+infografika)
Uprawa pomidorów na zbiór jesienny
Główne problemy po posadzeniu sadzonek na miejsce stałe
Co włożyć do dołka, pod korzeń, podczas sadzenia pomidorów
Po połowie maja przychodzi pora na wysianie lub wysadzenie warzyw dyniowatych do gruntu: ogórków, dyni, cukinii. Tutaj też nie warto się spieszyć. Przy siewie tych warzyw gleba powinna być ogrzana powyżej 15 stopni Celsjusza. A jeśli sadzimy rozsadę, to zimna pogoda może zahamować wzrost.
Kiedy rozsada ogórków nadaje się do sadzenia
Dlaczego żółkną liście ogórków
Co dodać pod ogórki podczas sadzenia i przed siewem
Między rzędami ogórków przez cały maj można wysiewać koper. Będzie najpierw na świeżą zieleninę, a potem do kiszenia ogórków. Najlepiej rośnie i jest mniej narażony na atak mszyc koper wysiany rzutowo w kilku miejscach, a nie siany w rządku.
Sadzimy ziemniaki. Majowy termin jest o tyle dobry, że posadzone ziemniaki powinny wzejść dopiero po przymrozkach. Obędzie się więc bez strat jak i konieczności okrywania.
Do gruntu sadzimy rozsadę pora i selera. Seler sadzi się na taką głębokość, na jakiej rósł uprzednio. Por sadzi się z kolei głębiej, aby otrzymać długi i biały korzeń.
Sadzimy rozsadę warzyw kapustnych. Tutaj szybko mogą pojawić się problemy. Jeśli przykładowo kapusta mimo podlewania więdnie, zasycha i obumiera to znaczy, że jej korzenie są podgryzane przez śmietkę. Z kolei na liściach, szczególnie przy wysokich temperarturach może pojawić się mączlik.
Domowe sposoby na szkodniki kapusty
Przychodzi również czas na zbiory. Powoli znikają rzodkiewka, sałata i szpinak.
Jakie warzywa najlepiej uprawiać na grządkach podwyższonych
Maj to również czas zbioru rabarbaru. Jego zbiory zaczynamy dopiero w drugim roku po posadzeniu. Jednorazowo zbieramy nie więcej niż 1/3 ogonków liściowych. Ogonków nie wycinamy, tylko łapiemy u dołu i lekko wykręcamy. Warto również na bieżąco usuwać kwiatostany, gdyż osłabiają roślinę.
Maj to także dobry czas na zbiór ziół, szczególnie tych dzikorosnących, większość jest przed kwitnieniem więc są wtedy najwartościowsze. Najlepiej zbierać je rano, w dzień słoneczny, przed południem i po obeschnięciu rosy. Bardziej wartościowe będą również rośliny zbierane do przyrządzenia gnojówek (np. pokrzywa).
Gnojówka i "sok" z żywokostu. Dla roślin kwitnących i owocujących
Ważną pracą w warzywniku jest przerywanie zbyt gęstych wschodów, szczególnie warzyw korzeniowych. Samo przerywanie można robić stopniowo, tzn. najpierw przerywa się rośliny w miejscach, gdzie jest największe zagęszczenie. Po kilku dniach przerywanie powtarzamy tak, aby odstęp pomiędzy roślinami w rzędzie wynosił kilka cm. Przerywanie najlepiej wykonywać po deszczu lub wieczorem a po przerwaniu rośliny dobrze jest podlać.
W ogrodzie ozdobnym do gruntu sadzimy rozsadę kwiatów jednorocznych. Najlepiej sadzić rośliny z jak największą bryłką ziemi.
Wprost do gruntu również siejemy kwiaty jednoroczne m.in. nasturcję, słoneczniki czy fasolę wielokwiatową.
Szybko kwitnące kwiaty, które można uprawiać z nasion
Dlaczego piwonia nie kwitnie - infografika
Sadzimy mieczyki oraz dalie. Mieczyki sadzi się dość głęboko, z kolei karpy dalii tylko lekko przykrywa ziemią. Duże karpy dalii można dodatkowo jeszcze porozdzielać tak, aby każda sadzonka miała przynajmniej jeden korzeń bulwiasty.
 |
| karpa dalii |
W maju tulipany zaczynają już przekwitać. Przekwitnięte kwiaty wycinamy, pozostawiając pęd ze wszystkimi liśćmi. Tulipany nie będą wtedy wiązały nasion, a całą energię wykorzystają na wzrost cebuli.
Dlaczego kwiaty cebulowe nie kwitną?
W maju na roślinach ozdobnych, zwłaszcza na różach, mogą pojawić się mszyce. Dobre rezultaty w zwalczaniu daje oprysk mydłem potasowym.
Zmieniamy rośliny w skrzynkach balkonowych. Rośliny odporne na przymrozki jak np. bratki zastępujemy kwiatami letnimi np. pelargoniami.
Po minięciu ryzyka przymrozków wystawiamy na zewnątrz rośliny pojemnikowe zimujące w pomieszczeniach np. datury i oleandry.
Można jeszcze dzielić byliny: m.in. rudbekie, dzielżany, krwawniki, nawłoć, macierzankę czy przymiotno.
Zaczynamy koszenie trawnika. Przy pierwszym strzyżeniu trawę zostawia się trochę dłuższą.
Już teraz zwracamy uwagę na bukszpany. Tylko wczesne zauważenie ćmy bukszpanowej i natychmiastowy oprysk, może ocalić rośliny.
Przycinamy przekwitłe krzewy ozdobne: forsycje, lilaki, migdałki, tawuły, itp. przekwitłe pędy migdałka i forsycji skracamy o połowę. Usuwamy przekwitłe kwiatostany lilaków.
Przysłowia na maj
Na pierwszego maja szron, obiecuje hojny plon
W Zygmunta (02.05) deszcz - nieurodzaju wieszcz
Rok wtedy dobry będzie, jak w maju zawiążą się żołędzie
Pankracy, Serwacy, Bonifacy, każdy swoim zimnem raczy
Gdy w Zofię (15.05) zboże do pasa, na zimę chleb i okrasa
Jeśli w maju często grzmot, rośnie wszystko w lot
Gdy w Zuzannę (24.05) burze, jesienią pełne podwórze
Częste deszcze w całym maju chleb i siano nam dawają
Kiedy maj zimny, a w czerwcu deszcz pada, gospodarz pełne stodoły posiada
W maju zbiera pszczółka, zbierajże też i ty ziółka
 |
| kliknij tutaj, aby otworzyć kalendarz w nowej karcie i go powiększyć |
Symbolem liścia oznaczono kwadrę liścia, najlepsze dni do siewu sadzenia i zbioru roślin liściowych: np. sałaty, kapusty, szpinaku, jarmużu, kopru
Symbolem owocu oznaczono kwadrę owocu, najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin owocujących nad ziemią: np. roślin strączkowych, pomidorów, ogórków, zbóż, ziół, drzew i krzewów owocowych, kwiatów, zbioru nasion oraz wykonywania rozmaitych przetworów od dżemów po nalewki
Symbolem korzenia oznaczono kwadrę korzenia, najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin plonujących pod ziemią; np. warzyw korzeniowych, ale również kwiatów cebulowych i bylin wieloletnich
Symbolem łopatki oznaczono kwadrę uprawy, najlepsze dni pracy z glebą: przekopywania, uprawiania, spulchniania, nawożenia, a także do niszczenia chwastów i zwalczania szkodników. To również dobry czas na zbiór roślin korzeniowych do przechowywania.
Symbolem konewki oznaczono najlepsze dni do podlewania.
W maju pełnia księżyca przypada 5, trzecia kwadra 12, nów 19 a pierwsza kwadra 27.
Warzywa plonujące nad ziemią (pomiodry, ogórki, paprykę, dynie, cukinię, fasolę) a także kwiaty jednoroczne najkorzystniej wysadzać i siać 01.05-03.05 oraz 28.05-03.06. Dobre dni 07.05-10.05 oraz 20.05-25.05.
Warzywa liściowe (sałatę, kapustę, kalafiory, jarmuż, itd.) najkokrzytniej sadzić 20.05-25.05. Dobre dni 01.05-03.05, 07.05-10.05, 28.05-03.06.
Warzywa korzeniowe m.in por, seler, buraczki, ziemniaki a także byliny i kwiaty cebulowe najkorzystniej siać i sadzić 07.05-10.05. Dobre dni 01.05-03.05, 20.05-25.05, 28.05-03.06.
Zioła najkorzystniej zbierać 01.05-03.05 oraz 28.05-03.06. Dobre dni 07.05-10.05 oraz 20.05-25.05.
Zabiegi pielęgnacyjne w ogrodzie a więc spluchnianie gleby, usuwanie chwastów, zwlacznie chorób i szkodników, przerywanie gęstych wschodów najkorzystniej wykonywać 12.05-19.05.
Komentarze
Prześlij komentarz