Październik – lato jest już za nami, a zima coraz bliżej. Choć dni stają się krótsze, a temperatura spada, to właśnie teraz ogród wymaga naszej uwagi. To czas na zbieranie ostatnich plonów z sadu i warzywnika oraz przygotowanie roślin na nadchodzące mrozy. Październik to również dobry moment, aby zadbać o glebę i przygotować ją na nowy sezon.
Na jesienne prace w ogrodzie najlepiej wybierać ciepłe i słoneczne dni, czyli "babie lato"
10 rzeczy do zrobienia w ogrodzie w czasie "babiego lata" (infografika)
Co zrobić w ogrodzie przed jesiennymi deszczami
Sad
W sadzie zbieramy ostatnie owoce. Jabłka i gruszki do zimowego przechowania, śliwki na powidła a winogrona na wino. Warto wspomnieć również o owocach pigwy i pigwowca, które świetnie nadają się na nalewki. Do przymrozków będą dojrzewać owoce malin jesiennych, więc zbieramy je na bieżąco.
Dlaczego jabłka są małe, czyli co wpływa na wielkość owoców
Jak zbierać owoce. Od Agrestu do Wiśni
Maliny powtarzające owocowanie - wycinać czy nie wycinać
Cięcie i rozmnażanie malin jesiennych
Obierki ziemniaków pod porzeczki
Po zbiorach owoców przychodzi czas na porządki. Grabimy liście, te zdrowe można przeznaczyć na kompost. Te porażone przez choroby jak np. parcha jabłoni można opryskać 5% roztworem mocznika, co przyspieszy rozkład liści i wyeliminuje większość zarodników tej choroby grzybowej.
Co zrobić ze spadami owoców. Czy można je przeznaczyć na kompost
Zbieramy spod drzew opadłe owoce, jak i zasuszone owoce wiszące na gałęziach, czyli tzw. mumie. Zakopujemy je głęboko i z dala od sadu, bo są siedliskiem chorób i szkodników.
Oglądamy uważnie pnie i gałęzie drzew owocowych czy nie na nich zimujących szkodników w postaci kokonów, czy zwiniętych liści.
Gdzie i jak zimują szkodniki drzew owocowych
Po co i jak podlewać drzewa owocowe jesienią
Kontrolujemy opaski z papieru falistego założone na pniach jabłoni, grusz i śliw. Uwalniamy z nich owady pożyteczne, a gąsienice owocówek niszczymy. Jeśli jesień będzie ciepła, to opaski mogą pozostać założone na pniach nawet do grudnia. Zakładamy opaski lepowe, aby wyłapać piędzika przedzimka.
Dlaczego warto zakładać opaski lepowe na pnie drzew także jesienią
Dlaczego warto zakładać opaski z papieru falistego na pniach jabłoni
Jesień to najlepszy czas na sadzenie nowych drzew i krzewów owocowych. Rośliny sadzimy zaraz po zakupie, a po posadzeniu nie przycinamy (z tym czekamy do wiosny). Sadząc drzewka późną jesienią, zaraz po posadzeniu podlewamy drzewko wiadrem wody, czekamy aż woda wsiąknie i usypujemy kopczyk wokół pnia. Pod takim kopczykiem ziemia będzie później i wolniej zamarzać, co umożliwi dalszy rozwój korzeni mimo niesprzyjającej temperatury.
Na co zwrócić uwagę kupując sadzonki drzew i krzewów owocowych
Dlaczego korzystniej jest sadzić rośliny jesienią zamiast wiosną
Deska sadownicza - przydatny "pomocnik" przy sadzeniu drzew owocowych
Zabezpieczanie drzewek owocowych na zimę
Jeśli chodzi o nawożenie, to w sadzie należy zrezygnować z nawozów azotowych a zastosować pod rośliny nawozy potasowo-fosforowe i wapniowo-magnezowe. Zawsze też dobrze sprawdzi się rozłożenie wokół pni dobrze przefermentowanego obornika lub kompostu.
Październik to najlepszy miesiąc na przesadzanie starszych roślin sadowniczych, takich, które słabo w danym miejscu rosną czy owocują. Najłatwiej przyjmują się w nowym miejscu drzewa nie starsze niż mające 8 lat. Potem z przyjęciem może już być różnie.
To też dobry czas, aby w prosty i szybki sposób rozmnożyć porzeczki. Jednoroczne pędy porzeczek tniemy na 20-25 cm odcinki i od razu sadzimy w nowym miejscu (najlepiej po kilka pędów), tak aby nad ziemię wystawały tylko 2-3 pąki. Właśnie z tych pąków porzeczka wypuści nowe pędy.
Warzywnik
W warzywniku kontynuujemy zbiory warzyw korzeniowych. Wykopujemy buraczki, marchew, pietruszkę. Te warzywa najlepiej przechowują się przysypane piaskiem. Warto zwrócić uwagę czy korzenie są zdrowe, nieuszkodzone, niepogryzione przez szkodniki, bo tylko takie warzywa będą się długo i dobrze przechowywać. Nać najlepiej ukręcać, zamiast obcinać nożem.
Jak uprawiać marchewki, aby nie były gorzkie
Kopiec zagłębiony, dobry sposób na przechowywanie warzyw korzeniowych
Nać selera również ukręcamy (listki można przeznaczyć do mrożenia), ale pozostawiamy kilka liści sercowych, co zapobiegnie gniciu korzenia.
W jakich warunkach powinny być przechowywane warzywa?
Zbieramy ostanie warzywa ciepłolubne: pomidory, paprykę, cukinię i dynię. Najlepiej w pomieszczeniu dojrzeją pomidory zapalone, zielone powinny osiągnąć rozmiar typowy dla odmiany, wtedy też powinny dojrzeć. Papryka może być jedzona i przetwarzana nawet nie w pełni wybarwiona. Warto sobie zostawić jedną cukinię, aby mocno dojrzała i zżółkła, będzie na nasiona. Z kolei dynię po zebraniu warto pozostawić przez jakiś czas na słońcu, aby się dobrze wybarwił a jej skórka stwardniała, co korzystnie wpłynie na jej przechowywanie.
Kilka sposobów na dojrzewanie zielonych pomidorów
W jakich warunkach najlepiej będą dojrzewać zebrane jesienią niedojrzałe pomidory
Co zebrać z ogrodu przed przymrozkami
Kiedy zbierać i jak przechowywać dynie
Zimuje w gruncie jarmuż, a jego liście najsmaczniejsze są po przemrożeniu. Późną kapustę wycinamy i przeznaczamy do kiszenia lub zdrowe główki do przechowania.
Jak przechowywać kapustę przez zimę?
Na zagonie można pozostawić por, wtedy łodygi obsypujemy ziemią. Lepszą opcją jest zadołowanie porów w zacisznym miejscu, a jeszcze lepiej w inspekcie lub szklarni.
Przekopujemy niezimotrwałe poplony (np. gorczycę) wysiane w sierpniu i wrześniu. Na glebach lekkich i piaszczystych wysiewamy natomiast zimotrwałe poplony np. żyto, aby osłonić przez zimę glebę i zapobiec erozji wietrznej i mrozowej.
Jaki nawóz zielony (poplon) wybrać?
Dlaczego warto w warzywniku wysiewać żyto na poplon
Podczas prac z glebą warto usunąć chwasty trwałe, będzie z tym później mniej pracy na wiosnę.
Nawozimy glebę obornikiem i kompostem. Jesień to też dobry czas, aby glebę zwapnować, wcześniej oczywiście warto sprawdzić jej pH. Trzeba jednak pamiętać, aby nawożenia obornikiem i wapnowania nie robić jednocześnie.
Jak zadbać o glebę w warzywniku po zakończeniu sezonu
Czy warto przekopywać glebę? Kiedy przekopywanie sprawdza się najlepiej
W którym roku po oborniku uprawiać warzywa?
Resztki roślinne po zbiorach, o ile są zdrowe, przeznaczamy na kompost. Te porażone przez choroby najlepiej zniszczyć lub zakopać głęboko. W październiku ostatni raz przerabiamy pryzmę kompostową.
Odkażanie szklarni, tunelu foliowego siarką
Warto założyć osobną pryzmę, aby zrobić kompost z liści. Taki kompost świetnie sprawdzi się do ściółkowania oraz będzie dobrym dodatkiem do ziemi do produkcji rozsady. Jeśli nie mamy miejsca na taką pryzmę, to z powodzeniem można taki kompost zrobić w foliowych workach.
Na przygotowanych we wrześniu zagonach sadzimy cebulę, a zwłaszcza czosnek. Ząbki i małe cebulki dobrze jest zaprawić np. sypiąc na dno rowka popiół drzewny, lub mączkę bazaltową. Cebulę sadzi się głębiej niż wiosną. Głębokość sadzenia czosnku zależy od gleby: płycej na glebie ciężkiej, głębiej na lekkiej.
Kiedy i jak przygotować miejsce na sadzenie czosnku
Jak przechować zakupiony czosnek do czasu sadzenia
Nadal można wysiewać roszponkę na zbiór zimowy (choć najlepiej siać ją do inspektu czy szklarni) oraz szpinak na zbiór wczesnowiosenny.
Wysiewamy także ozime odmiany marchwi czy pietruszki, choć wydaje się, że ciepłe i długie ostatnie okresy jesienne sugerują, aby lepiej siać te warzywa dopiero w listopadzie. Chodzi o to, aby nasiona przed zimą w glebie spęczniały, ale nie zdążyły wykiełkować.
Ogród ozdobny
W ogrodzie ozdobnym kontynuujemy sadzenie kwiatów cebulowych. Październik to dobry czas na sadzenie i przesadzanie lilii. Cebule tych kwiatów najlepiej przesadzać co 2-3 lata.
Jakie kwiaty można siać przed zimą
Co ile lat przesadzać lilie. Na co zwrócić uwagę przy ich sadzeniu i przesadzaniu
To też dobry czas na sadzenie róż. Bardzo dobrze rosną zasilone przefermentowanym obornikiem lub kompostem, wiec przed sadzaniem warto stanowisko dobrze przygotować. Po posadzeniu róż nie przycinamy. Zrobimy to wiosną, kiedy będzie widać, ile pędu przemarzło i jak mocno trzeba go przyciąć.
Jeśli jeszcze tego nie zrobiliśmy, to wykopujemy niezimujące w gruncie cebule mieczyków i karpy dalii.
Jakie kwiaty cebulowe należy wykopać przed zimą?
Ścinamy tuż nad ziemią zaschnięte i przekwitłe byliny. Będzie je łatwiej okryć przed mrozem. Trawy ozdobne jednak warto pozostawić, aby były dekoracją ogrodu zimową porą.
Jak przycinać byliny przed zimą?
Ostatnie lata w opady nie obfitują, tym bardziej trzeba zadbać o odpowiednie nawodnienie roślin zimozielonych. Podlewamy gruntownie, aby iglaki czy rododendrony zgromadziły zapas wody na zimę.
To już czas, aby przenieść definitywnie do pomieszczeń rośliny tarasowe, balkonowe, pojemnikowe, które są wrażliwe na mróz.
Czy można ponownie wykorzystać ziemię z doniczek
Teoretycznie ostatni raz kosimy trawniki, choć wszystko będzie zależało od pogody. Tak czy inaczej, ostatnie jesienne koszenie warto zrobić na wyższą wysokość, niż kosimy w trakcie sezonu.
W zacisznym kącie ogrodu warto zrobić schronienie dla zwierząt i owadów pożytecznych. Czasami wystarczy kupka liści lub trochę chrustu.
Warto przygotować już materiały na zimowe okrycia. Na razie jeszcze rośliny takiego okrycia nie potrzebują, ale można już zakupić zimową, grubszą włókninę, czy zgromadzić świerkowe gałązki.
Jak nie okrywać roślin na zimę
Październik w przysłowiach
Gdy w październiku ciepło chadza, w lutym mrozy naprowadza
Październik stoi u dwora, wykop ziemniaki pora
W październiku, gdy liść z drzewa niesporo opada, późną to wiosnę zapowiada
Po świętej Brygidzie (08.10) babie lato przyjdzie
Na świętego Franciszka (10.08) chłop już w polu nic nie zyska
Do świętej Jadwigi (15.10) pozbieraj jabłka, orzechy i figi
Od świętej Urszuli (21.10) chłop się kożuchem otuli
Ile razy przed nowiem w październiku śnieg spadnie, tyle razy wśród zimy odwilży przypadnie
Na świętego Szymona i Judy (26.10) spodziewają się śniegu i grudy
 |
| kliknij tutaj, aby otworzyć kalendarz w nowej karcie i go powiększyć |
Symbolem liścia oznaczono kwadrę liścia, najlepsze dni do siewu sadzenia i zbioru roślin liściowych: np. sałaty, kapusty, szpinaku, jarmużu, kopru
Symbolem korzenia oznaczono kwadrę korzenia, najlepsze dni do siewu, sadzenia i zbioru roślin plonujących pod ziemią; np. warzyw korzeniowych, ale również kwiatów cebulowych i bylin wieloletnich
Symbolem łopatki oznaczono kwadrę uprawy, najlepsze dni pracy z glebą: przekopywania, uprawiania, spulchniania, nawożenia, a także do niszczenia chwastów i zwalczania szkodników. To również dobry czas na zbiór roślin korzeniowych do przechowywania.
Symbolem konewki oznaczono najlepsze dni do podlewania
W październiku nów księżyca przypada 02.10, pierwsza kwadra 10.10, pełnia 17.10 a trzecia kwadra 24.10.
Prace pielęgnacyjne i uprawowe w ogrodzie, a więc spulchnianie gleby, zwalczanie chorób i szkodników, usuwanie chwastów, nawożenie obornikiem i kompostem, wapnowanie, przekopywanie poplonów najkorzystniej robić 01.10. oraz 25.10-31.10
Zbiory ostatnich warzyw ciepłolubnych, owoców, nasion, kapusty do kiszenia, sadzenie drzew i krzewów owocowych i ozdobnych najkorzystniej przeprowadzać 11.10-16.10, dobre dni 02.10-9.10, 18.10-23.10.
Siewy warzyw liściowych np. roszponki, zbiory warzyw liściowych, czyli np. jarmużu najkorzystniej przeprowadzać 02.10-09.10, dobre dni 11.10-16.10 oraz 18.10-23.10.
Zbiory warzyw korzeniowych najkorzystniej przeprowadzać 18.10-23.10 oraz w kwadrze uprawy 25.10-31.10. Siać i sadzić warzywa korzeniowe, kwiaty cebulowe, sadzić byliny najkorzystniej 18.10-23.10, dobre dni 02.10-09.10 oraz 11.10-16.10.
Komentarze
Prześlij komentarz